Ο Μάνος Κατράκης δεν ήταν απλώς ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της χώρας, αλλά και η αγέρωχη περπατησιά της. Κουβαλούσε στο λιπόσαρκο σώμα του, σμιλεμένο σαν χαρακτικό του Α. Τάσσου, τη βασανισμένη ιστορία του τόπου, τις περήφανες στιγμές της, μέσα από τις αθάνατες ερμηνείες του και την περήφανη στάση ζωής του.
Αδάμαστη προσωπικότητα, ο Μάνος Κατράκης δεν υπήρξε άγιος – το καλούπι έσπασε από έναν άλλο Κρητικό, τον αρχάγγελο Νίκο Ξυλούρη – αλλά ένας άνθρωπος με πάθη και αδυναμίες, ένα σύμβολο του ψηφιδωτού που συνθέτει την ευρύτερη ρωμιοσύνη. Η βιβλική του μορφή, το λεβέντικο παράστημα, τα μάτια που βγάζαν σπίθες και αυτή η φωνή, από μόνη της συναρπαστική, ήταν χαρίσματα υπερφυσικά, αδιανόητα πώς συμπυκνώθηκαν πάνω σε ένα ξυπόλυτο παιδί από το Καστέλι Κισσάμου.
Πολυσύνθετος ηθοποιός, που έπαιξε τα πάντα στο θέατρο και στο σινεμά, απήγγειλε μοναδικά μελοποιημένα ποιήματα και τα έβαλε στα χείλη εκατομμυρίων ανθρώπων, ακόμα και αυτών που δεν γνώριζαν γραφή και ανάγνωση. Ο κορυφαίος θεατράνθρωπος Αλέξης Σολωμός είχε πει ότι ο Κατράκης δεν μεσουράνησε στη θεατρική ζωή μας για όλα αυτά, αλλά για την απόλυτη ψυχική του αφοσίωση στην τέχνη. Δίχως συμφεροντολογικά κίνητρα και αυτοθαυμασμούς, μας πρόσφερε παραστάσεις με πνευματικό μήνυμα και ανθρώπινη πνοή, απομακρύνοντας τις ανεπάρκειες του ελληνικού σινεμά.
Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τον θάνατό του (2 Σεπτεμβρίου 1984) και δυστυχώς, πολλοί νεότεροι γνωρίζουν τη φωνή του, αλλά αγνοούν την επιβλητική του μορφή και τις δυσκολίες που πέρασε λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων και της ευαισθησίας του.
Ο Μάνος Κατράκης γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου 1908 στο Καστέλι Κισσάμου. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά του Χαράλαμπου Κατράκη και της Ειρήνης. Από μικρός αναγκάστηκε να ενηλικιωθεί και να γίνει ο προστάτης της οικογένειας.
Αρχικά ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο, πριν εισέλθει στον κόσμο του θεάτρου. Η καριέρα του ξεκίνησε στο θέατρο, ενώ το 1943, μετά από την εμπλοκή του στο ελληνοαλβανικό μέτωπο, συμμετείχε στην εθνική αντίσταση με το ΕΑΜ. Ο Κατράκης υπηρέτησε και ως πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, συμβάλλοντας στην ίδρυση του Κρατικού Θεάτρου Θεσσαλονίκης.
Η ζωή του είχε πολλές δυσκολίες, περιλαμβάνοντας πολιτικές διώξεις και προσωπικές τραγωδίες. Ο Κατράκης θα πεθάνει από καρκίνο των πνευμόνων, χωρίς να δεχθεί τις θεραπείες που του συνέστησαν οι γιατροί, λόγω του πάθους του για το τσιγάρο. Λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της ταινίας «Ταξίδι στα Κύθηρα», άφησε την τελευταία του πνοή, δηλώνοντας ότι “και να γνώριζα τη γλώσσα του Ρακίνα και του Μολιέρου, πάλι θα σας μίλαγα ελληνικά”. Ίσως γιατί θα παραμένει για πάντα η φωνή της συνείδησής μας.
