Μετρώντας αντίστροφα για το σημερινό τελικό των ΑΕΚ και ΠΑΟΚ για τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδος στο ποδόσφαιρο, ας θυμηθούμε τα ρεκόρ του θεσμού και ορισμένες ιδιαίτερες ιστορίες πίσω από αγώνες που σημάδεψαν τη διοργάνωση.
-Στα 86 χρόνια του θεσμού, σε τελικό έχουν αγωνιστεί 19 ομάδες και το τρόπαιο έχουν κατακτήσει οι 11 από αυτές.
– Ο πολυνίκης Ολυμπιακός, πέρα από τις 40 παρουσίες σε τελικό και τις 27 κατακτήσεις του τροπαίου, έχει να επιδείξει ένα σερί τεσσάρων κατακτήσεων (1951-1954) και άλλο ένα σερί πέντε κατακτήσεων (1957-1961), ενώ έχει και το ρεκόρ συνεχόμενων παρουσιών σε τελικό (8), από το 1956 έως και το 1963.
– Τρεις φορές κατά τα παρελθόν χρειάστηκε να γίνει επαναληπτικός αγώνας, καθώς δεν υπήρχε τότε η διαδικασία των πέναλτι, όταν τελείωνε ισόπαλη και η παράταση. Το 1933 (Εθνικός-Άρης), το 1952 (Ολυμπιακός-Πανιώνιος) και το 1960 (Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός).
– Το 1966 η ΑΕΚ πέρασε στον τελικό με μηδενισμό της Καβάλας και ο φιναλίστ Ολυμπιακός διαμαρτυρήθηκε έντονα, με αποτέλεσμα να μην «κατέβει» στον τελικό, ο οποίος είχε προγραμματιστεί να γίνει Ιούλιο.
– Το 1969 έγινε το… ανεπανάληπτο. Ο τελικός Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός έληξε ισόπαλος και στην παράταση (1-1) και τότε δόθηκε επί τόπου εντολή ο νικητής να αναδειχθεί στο «κορώνα-γράμματα»! Ο διαιτητής έστριψε το νόμισμα κι αυτό έβγαλε κυπελλούχο τον Παναθηναϊκό.
– Το 1970 ο τελικός έγινε πρώτη φορά εκτός Αθηνών, συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη (Άρης-ΠΑΟΚ). Τελικός είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη και το 1933 (Άρης-Εθνικός), μόνο που είχε λήξει ισόπαλος (2-2) κι έτσι επαναλήφθηκε στην Αθήνα, οπότε και αναδείχθηκε κυπελλούχος ο Εθνικός. Το 2005 ο τελικός διεξήχθη στην Πάτρα και ήταν η πρώτη φορά που έγινε εκτός Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, ενώ τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν το Ηράκλειο (2006) και ο Βόλος (2007, 2017).
– Το 1954 η εκπληκτική τότε Δόξα Δράμας του Τάκη Λουκανίδη, του Αντώνη Γεωργιάδη και του Παύλου Γρηγοριάδη, έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που έφτασε στον τελικό. Το επανέλαβε το 1958 και το 1959. Ακολούθησαν ο Πιερικός, η Καστοριά, η Λάρισα, ο ΟΦΗ, ο Αστέρας Τρίπολης και η Ξάνθη.
– Το 1980 η Καστοριά, με αρχηγό τον Γιώργο Παράσχο, έγινε η πρώτη επαρχιακή ομάδα που κατέκτησε το τρόπαιο. Ακολούθησαν η Λάρισα και ο ΟΦΗ.
– Την τετραετία 1982-1985 η Λάρισα έπαιξε στους τρεις από τους τέσσερις τελικούς και κατέκτησε το τρόπαιο την… τρίτη και φαρμακερή, με το επιβλητικό 4-1 επί του ΠΑΟΚ.
– Ο πρώτος τελικός που κρίθηκε στην παράταση ήταν το 1949 (ΑΕΚ-Παναθηναϊκός), με νικήτρια την ΑΕΚ. Ακολούθησε ο τελικός του 1995 με το ίδιο ζευγάρι, αλλά με νικητή τον Παναθηναϊκό και δύο πιο πρόσφατοι με φιναλίστ τον Ολυμπιακό, κόντρα στον Ατρόμητο το 2012 και κόντρα στον Αστέρα Τρίπολης το 2013, με νικήτρια και τις δύο φορές την πειραϊκή ομάδα.
– Ο πρώτος τελικός που οδηγήθηκε στα πέναλτι ήταν το 1974, με νικητή τον ΠΑΟΚ κόντρα στον Ολυμπιακό. Ακολούθησαν οι τελικοί το 1976 με νικητή τον Ηρακλή πάλι κόντρα στον Ολυμπιακό, το 1987 με νικητή τον ΟΦΗ κόντρα στον Ηρακλή, το 1988 με νικητή τον Παναθηναϊκό κόντρα στον Ολυμπιακό, το 1994 με νικητή τον Παναθηναϊκό κόντρα στην ΑΕΚ, το 1997 με νικήτρια την ΑΕΚ κόντρα στον Παναθηναϊκό και το 2009 με νικητή τον Ολυμπιακό κόντρα στην ΑΕΚ.
– Στον τελικό του 2009 ανάμεσα στον Ολυμπιακό και την ΑΕΚ, εκτελέστηκαν 34 πέναλτι μέχρι να αναδειχθεί νικητής (εύστοχα ήταν τα 29) κι αυτό είναι ρεκόρ στην ιστορία της διοργάνωσης, καθώς ξεπέρασε τα 32 που είχαν εκτελεστεί την περίοδο 1985-86 στην αναμέτρηση Αναγέννηση Γιαννιτσών-ΠΑΟΚ 1-1.
– Η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη σε τελικό είναι αυτή που πέτυχε η ΑΕΚ επί του Απόλλωνα Αθηνών με 7-1 το 1996.
– Ο μοναδικός τελικός στην ιστορία του θεσμού, στον οποίο δεν σημειώθηκε γκολ, ούτε στην παράταση, ήταν αυτός του 1997 ανάμεσα στην ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό. Η Ένωση επιβλήθηκε στα πέναλτι (5-3).
– Ο διαιτητής του πρώτου τελικού της διοργάνωσης το 1932, Σωτήρης Ασπρογέρακας, κατέχει το δικό του ρεκόρ, καθώς είναι ο μοναδικός μέχρι σήμερα που έχει διευθύνει έξι τελικούς. Ακολουθούν οι Χρήστος Μίχας, Γιώργος Κασναφέρης και Τάσος Κάκκος με τέσσερις.
– Στο ΟΑΚΑ έχουν διεξαχθεί οι περισσότεροι τελικοί Κυπέλλου (23) και ακολουθούν το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας (19) και το στάδιο Καραϊσκάκη (14). Συνολικά έχουν χρησιμοποιηθεί 11 γήπεδα.
– Το 2008 ο Ολυμπιακός νίκησε τον Άρη στον τελικό που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη κι έτσι έγινε η ομάδα που έχει κατακτήσει το τρόπαιο σε όλες τις πόλεις που έχει γίνει τελικός (Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο).
-Ο Ντούσαν Μπάγεβιτς ως ποδοσφαιριστής έχει κατακτήσει μόνο μία φορά το Κύπελλο Ελλάδας (1978), ωστόσο ως προπονητής πέτυχε ένα μοναδικό ρεκόρ. Έγινε ο πρώτος που οδήγησε σε τελικό τέσσερις διαφορετικές ομάδες, την ΑΕΚ, τον Ολυμπιακό, τον ΠΑΟΚ και τον Άρη. Ουδείς άλλος έχει να επιδείξει τέτοιο επίτευγμα. Έχει κατακτήσει το τρόπαιο με τις τρεις (το έχασε με τον Άρη), κάτι που επίσης είναι ρεκόρ.
-Ο Νίκος Σαργκάνης είναι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει παίξει σε τελικό Κυπέλλου Ελλάδας με τέσσερις διαφορετικές ομάδες, την Καστοριά, τον Ολυμπιακό, τον Παναθηναϊκό και τον Αθηναϊκό και κατέκτησε το τρόπαιο με τις τρεις (το έχασε με τον Αθηναϊκό).
-Πέντε ποδοσφαιριστές έχουν πετύχει «χατ-τρικ» σε τελικό Κυπέλλου. Ο Νίκος Κίτσος του Άρη το 1932, ο Γιάννης Βάζος του Ολυμπιακού το 1947, ο Κώστας Τσιρώνης της Καστοριάς το 1980, ο Βασίλης Τσιάρτας της ΑΕΚ το 1996 και ο Μάρκους Μπεργκ του Παναθηναϊκού το 2014.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 11 Μαΐου 2018
