«Και δεν ξέρουν τι έχασαν» (“E non chano se só perso”). Αυτές τις λέξεις είναι γραμμένες, έξω από το νεκροταφείο της Νάπολη, τον Μάη του 1987, το ξημέρωμα της επόμενης ιστορικής ημέρας, όταν η Νάπολι εξασφάλισε τον πρώτο τίτλο πρωταθλήματος.
Λίγο αργότερα, τον Ιούνιο έκανε το νταμπλ, επιβεβαιώνοντας την κυριαρχία της και… απαντώντας στον «υπερόπτη» ιταλικό Βορρά.
Σημείο αναφοράς ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα, μύθος ήδη από τα γήπεδα του Μεξικού, όταν την προηγούμενη χρονιά είχε οδηγήσει την Αργεντινή στην κατάκτηση του παγκόσμιου τίτλου.
Ο Ντιέγκο έγινε 60 ετών στις 30 Οκτωβρίου 1960, γεννήθηκε στην πόλη Λανούς και ήταν ο πρώτος γιος μετά από τρεις κόρες, αλλά όχι ο τελευταίος, αφού ακολούθησαν ο Ούγκο και ο Ραούλ.
Σε απόσταση μόλις μίας εβδομάδας από τα γενέθλια του Πελέ, ο διάσημος Αργεντινός γιορτάζει τα δικά του, αλλά και επιπλέον σε απόσταση είκοσι χρόνων μεταξύ τους, δηλαδή επί της ουσίας με διαφορά μία γενιά.
Ο ΜΑΡΑΝΤΟΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΕΛΕ
Οι δύο τους φυσικά δεν συναντήθηκαν ποτέ μέσα στο γήπεδο, αλλά το έκαναν αρκετές φορές στα μέσα ενημέρωσης με επαίνους και διαφωνίες.
Όταν ο Ντιέγκο γεννήθηκε το 1960, ο Πελέ ήταν ήδη παγκόσμιος πρωταθλητής σε ηλικία 17 ετών. Όταν ο Πελέ αποσύρθηκε το 1977, ο Ντιέγκο βρισκόταν μόλις στην πρώτη κατηγορία για λιγότερο από ένα χρόνο.
«Και ο Μαραντόνα εκπλήρωσε το όνειρό του», ήταν ο τίτλος του El Gráfico, στις 9 Απριλίου 1979, όταν ο Ντιέγκο ταξίδεψε στο Ρίο ντε Τζανέιρο με τον πατέρα του Ντον Ντιέγκο, για να δει τον Πελέ. Εκεί, ο Αργεντινός ομολόγησε στον Βραζιλιάνο ότι είχε πάει να τον δει, σε ηλικία 13 ετών. Ο Πέλε, ο οποίος ήταν 38 ετών, υπενθύμισε ότι ήταν το τελευταίο του παιχνίδι στην Αργεντινή.
Ο «βασιλιάς» υποσχέθηκε να πάει να τον δει να παίζει στο Μπουένος Άιρες, του έδωσε διάφορες συμβουλές και μάλιστα του πρότεινε να πάει να παίξει στον Κόσμο της Νέας Υόρκης.
Ο Ντιέγκο, ενθουσιασμένος, είπε μετά τον αγώνα: «Ήξερα ότι ήταν θεός ως παίκτης. Τώρα, είναι και ως άτομο. Πόσα παιδιά σαν κι εμένα θέλουν να τον δουν, να τον αγγίξουν, να αλλάξουν λίγα λόγια μαζί του. Και είχα το προνόμιο ότι μου έδωσε ακόμη συμβουλές. Είδα ότι ο Πελέ πλησίαζε και δεν μπορούσα να το πιστέψω». Χρόνια αργότερα, στο Μουντιάλ της Ισπανίας το 1982, επανέλαβε: «Ο Πέλε ήταν το είδωλό μου ως ποδοσφαιριστής», ενώ ο Πελέ, πριν από τον τελικό του Μουντιάλ 1986, έλεγε: «Ο Μαραντόνα ήταν ισχυρότερος από όλους. Τώρα τον περιμένει ο πρώτος μεγάλος τελικός του. Ο κόσμος μπορεί να είναι δικός του».
Πάντως μεταξύ τους, υπήρξε ένταση τη δεκαετία του ’90, όταν ο Ντιέγκο είχε μια ανοιχτή αντιπαράθεση με τη FIFA και ο Πελέ ήταν μέρος της εικόνας της διεθνούς ομοσπονδίας. «Ο Πελέ είναι μαριονέτα της FIFA και δρομέας του Χαβελάνζε», τόνιζε το 1991.
Μία από τις σκληρότερες αντιπαραθέσεις τους, συνέβη τον Μάιο του 2000, όταν ο Πελέ συμμετείχε σε σεμινάριο που διοργάνωσε η Inter-American Development Bank (IDB) και δήλωνε: «Λυπάμαι πολύ, πραγματικά, ο Μαραντόνα ήταν φανταστικός παίκτης, αλλά μπήκε στα ναρκωτικά και έχασε την ευκαιρία να δείξει ότι ήταν ένα παράδειγμα για τους νέους. Ήταν ένα κακό παράδειγμα … Ντροπή»!
Η απάντηση του Ντιέγκο ήταν άμεση, μιλώντας για την πρώτη σεξουαλική εμπειρία του Βραζιλιάνου: «Ο Πέλε είχε επαφές με ένα παιδί. Όταν ο Πελέ αναγνωρίσει ότι έκανε… ντεμπούτο με έναν νεαρό άνδρα, θα βγω έξω και θα πω εάν θα συνεχίσω να χρησιμοποιώ ναρκωτικά».
Αλλά υπήρξε μια ημέρα που ήταν καλά μαζί, αγκαλιάστηκαν και γέλασαν μπροστά στις κάμερες. Ήταν στις 7 Αυγούστου 2005, στη La Noche del 10.
Ο Μαραντόνα ήταν ο ποδοσφαιριστής-επαναστάτης, εξαιρετικά ιδιοφυής. Ο Πελέ πάντα προσέφερε μια εικόνα διαύγειας και ισορροπίας, εντός και εκτός του γηπέδου. Λόγος για τον οποίο… χρίσθηκε ως «αθλητής του αιώνα» από τη ΔΟΕ και «καλύτερος παίκτης του εικοστού αιώνα» από τη FIFA. Κάτι που ενόχλησε πολύ τον Μαραντόνα, ο οποίος πάντα τοποθετούσε τον εαυτό του απέναντι στην εξουσία.
ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΚΟΥΠΟΛΗ ΤΗΣ ΒΙΛΑ ΦΙΟΡΙΤΟ
Ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα μπορεί να γεννήθηκε στη Λανούς, αλλά μεγάλωσε στη Βίλα Φιορίτο μια παραγκούπολη στα νότια προάστια του Μπουένος Άιρες, όπου με την φτωχή οικογένειά του είχε μετακινηθεί από την επαρχία Κοριέντες. Ήταν ο πρώτος γιος μετά από τρεις κόρες.
Σε ηλικία μόλις οκτώ ετών, εντοπίστηκε από έναν ανιχνευτή ταλέντων ενώ έπαιζε στην γειτονιά του, με την Εστρέλα Ρόχα. Έτσι στα 10 του, πήγε στους εφήβους της Αρχεντίνος Τζούνιορς. Μέχρι τα 14 του έπαιζε στις ακαδημίες, βοηθώντας την να μείνει στην Ιστορία ως η πιο διάσημη και πετυχημένη παιδική ομάδα της Αργεντινής.
ΤΟ ΝΤΕΜΠΟΥΤΟ ΚΑΙ…
Στις 20 Οκτωβρίου 1976, έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα της Αρχεντίνος Τζούνιορς. Ήταν η πρώτη επίσημη… γνωριμία του Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα με το ποδόσφαιρο. Μόλις δέκα ημέρες πριν από τα 16α γενέθλιά του, ο «Pibe de Oro» («χρυσό αγόρι), αγωνίστηκε στην εντός έδρας αναμέτρηση με την Ταγιέρες. Αγωνίστηκε με την φανέλα Νο 16 και εντυπωσίασε με το σπουδαίο ταλέντο του. Προπονητής του, ήταν ο Χουάν Κάρλος Μόντες.
Αυτός ο αγώνας, που ολοκληρώθηκε με νίκη (0-1) της Ταγιέρες, ήταν ο πρώτος από τους 688 επίσημους στην διάρκεια της καριέρας του Μαραντόνα, σε συλλογικό και επίπεδο εθνικών ομάδων.
Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΕΡΑ ΤΟΥ
Κι αν αυτό ήταν το ξεκίνημα, ο επίλογος στην καριέρα του ήρθε το 1997, τότε που ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα έπαιξε στον τελευταίο του επίσημο αγώνα. Στις 25 Οκτωβρίου 1997, ο διάσημος Αργεντινός, σε ηλικία 37 ετών, μπροστά σε 70.000 θεατές. αποχαιρέτησε την ενεργό δράση, φορώντας την φανέλα της αγαπημένης του Μπόκα Τζούνιορς, στη νίκη με σκορ 2-1 επί της Ρίβερ Πλέιτ στο Monumental στο Μπουένος Άιρες.
Ο αποχαιρετιστήριος αγώνας διεξήχθη μεταξύ της εθνικής Αργεντινής και της Μικτής Κόσμου το Νοέμβριο του 2001 στο Μπουένος Άιρες μπροστά σε 50.000 θεατές και έληξε με 6-3 υπέρ της Αργεντινής με δύο γκολ του Μαραντόνα. Στις 26 Δεκεμβρίου 2003 η Αρχεντίνος Τζούνιορς μετονόμασε το στάδιό της σε «Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα».
Ο «Ντιεγκίτο» αποχώρησε, ολοκληρώνοντας μία διαδρομή, όπου κατάφερε να κατακτήσει ένα Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ανδρων και ένα ακόμα Νέων (με την Αργεντινή), ένα Κύπελλο UEFA, δύο πρωταθλήματα Ιταλίας, ένα ιταλικό Κύπελλο, ένα Ιταλικό Super Cup (όλα με τη Νάπολι), ένα πρωτάθλημα Αργεντινής (με την Μπόκα Τζούνιορς), ένα ισπανικό Κύπελλο κι ένα League Cup (αμφότερα με την Μπαρτσελόνα).
ΝΤΙΕΓΚΟ Ο ΠΡΟΠΟΝΗΤΗΣ
Η προπονητική καριέρα του Μαραντόνα, άρχισε στη δεκαετία του 1990 προτού εγκαταλείψει την ενεργό δράση, όταν κατά τη διάρκεια της τιμωρίας του, ανέλαβε δύο φορές για μικρό χρονικό διάστημα (μηνών) ομάδες στη χώρα του, αλλά σε ανεπίσημο επίπεδο. Τον Νοέμβριο του 2008, ανέλαβε την εθνική ομάδα τη Αργεντινής νικώντας τη Σκωτία στο ντεμπούτο του με 1-0.
Τον Μάιο του 2011, ο Ντιέγκο Μαραντόνα ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Αλ Γουάσλ, ομάδας από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου έμεινε για ένα χρόνο. Επανήλθε στα Εμιράτα το 2017 για ακόμη μία χρονιά με την Αλ Φουτζέιρα. Επίσης, για μία χρονιά (2018-19) κάθησε στον πάγκο της Ντοράδος ντε Σιναλόα στο Μεξικό, ενώ το 2019 επέστρεψε στην πατρίδα του ως προπονητής αναλαμβάνοντας τη Χιμνάσια Λα Πλάτα.
Ο ΕΘΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ
Η σεζόν 1990-1991, αυτή που ακολούθησε τον χαμένο τελικό στο Μουντιάλ της Ιταλίας, αλλά και όλη την οργή των Ιταλών εναντίον του, ήταν εκείνη που σήμανε και τον… κατήφορο του. Απουσίαζε από τις προπονήσεις νιώθοντας πίεση, αλλά ήταν συχνά στα πάρτι μελών της Καμόρα, με τα οποία φερόταν να είχε συνδιαλλαγές για εμπορία και χρήση ναρκωτικών.
Ο εθισμός του είχε κορυφωθεί. Στις 17 Μαρτίου κληρώθηκε να υποβληθεί στον καθιερωμένο έλεγχο ντόπινγκ μετά από αγώνα πρωταθλήματος κόντρα στην Μπάρι. Τα αποτελέσματα εμφανίζουν ίχνη κοκαΐνης στον οργανισμό του.
Η τιμωρία της ιταλικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας στον -τότε- 31χρονο Αργεντινό, είναι 15 μήνες εκτός δράσης, ποινή που δεν αφορούσε μόνο την Ιταλία, αλλά οπουδήποτε υπήρχε επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Δεν θα μπορούσε να παίξει ποδόσφαιρο ξανά, μέχρι τις 30 Ιουνίου 1992.
Αναχώρησε για το Μπουένος Άιρες πριν από την εκδίκαση της υπόθεσης και το μεσημέρι της 26ης Απριλίου 1991, αστυνομικοί έκαναν έφοδο σε διαμέρισμα μιας εργατικής γειτονιάς στην πρωτεύουσα της Αργεντινής, το Καμπαλίτο, που ανήκε στον κουνιάδο του Μαραντόνα, Γκαμπριέλ Εσπόσιτο. Και μέσα σε αυτό υπήρχε ο κορυφαίος παίκτης του κόσμου εκείνη την εποχή, μερικά άτομα και… ναρκωτικά.
Η αστυνομία συνέλαβε τον Μαραντόνα και ακόμη δύο άνδρες, οι οποίοι βρίσκονταν εμφανώς υπό την επήρεια ουσιών.
Ήταν η ημέρα που παραδέχθηκε δημοσίως ότι έχει πρόβλημα με τα ναρκωτικά.
Στις 6 Μαΐου η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Αργεντινής τον τιμώρησε με 14 μήνες αποκλεισμό για χρήση απαγορευμένων ουσιών.
Η συνέχεια είναι περισσότερο γνωστή. Βρήκε τη δύναμη, επέστρεψε και συμμετείχε στο Μουντιάλ 1994, παίζοντας μάλιστα απέναντι στην εθνική μας ομάδα. Στις 29 Ιουνίου όμως το δείγμα που έδωσε στον αγώνα με τη Νιγηρία είναι «θετικό». Ανιχνεύθηκε εφεδρίνη και τιμωρήθηκε με αποκλεισμό 15 μηνών. Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι είχε την έγκριση να χρησιμοποιήσει το φάρμακο πριν τη διοργάνωση για να τον βοηθήσει στην απώλεια βάρους.
Το 2000 αποφάσισε να πάει στην Κούβα, στην προσπάθεια να απαλλαγεί από τον εφιάλτη των ναρκωτικών, αποδεχόμενος την πρόσκληση του προσωπικού του φίλου, Φιντέλ Κάστρο. Μπήκε σε ειδική κλινική, αρχίζοντας την προσπάθεια απεξάρτησης από την κοκαΐνη και τα άλλα ναρκωτικά.
ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΠΟΥ ΑΝΑΓΚΑΣΕ ΤΗ FIFA ΝΑ… ΑΛΛΑΞΕΙ
Το 2000, ο Μαραντόνα κέρδισε το βραβείο της FIFA ως ο καλύτερος παίκτης του 20ού αιώνα. Ο Μαραντόνα κέρδισε τη δημοσκόπηση με βάση το διαδίκτυο, συγκεντρώνοντας το 53,6% των ψήφων έναντι 18,5% του Πελέ που ήταν δεύτερος. Παρά ταύτα, και λίγο πριν την τελετή, η FIFA πρόσθεσε ένα δεύτερο βραβείο και όρισε μια επιτροπή “ποδοσφαιρικής οικογένειας” που αποτελείτο από… ποδοσφαιρικούς δημοσιογράφους, οι οποίοι έδωσαν στον Πελέ τον τίτλο του καλύτερου παίκτη του αιώνα. Ο διάσημος Αργεντινός κατετάγη τρίτος πίσω και από τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο και έτσι ο τίτλος μοιράστηκε. Ο Μαραντόνα διαμαρτυρήθηκε γι’ αυτή την αλλαγή στη διαδικασία και δήλωσε πως δεν θα παρευρεθεί στην τελετή, εάν πάρει ο Πελέ το βραβείο. Τελικά, αποφασίστηκε να απονεμηθούν δύο βραβεία ένα για τον καθένα.
ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΒΙΒΛΙΟ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΑΙΝΙΕΣ
Ο Μαραντόνα είναι σύμβολο, τόσο στην Αργεντινή, όσο και στη Νάπολη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η «Μαραντονική» Εκκλησία, ιδρυθείσα το 1998 στο Ροζάριο. Ο Μαραντόνα έχει γίνει θέμα ντοκιμαντέρ το 2008 (από τον Εμίρ Κουστουρίτσα), το 2005 (Armando a Maradona) και το 2018 (Maradona Confidential), ενώ εσχάτως, ήταν η σειρά του Ασίφ Καπάντια να τον «μεταφέρει» στη μεγάλη οθόνη.
Το ντοκιμαντέρ του Βρετανού σκηνοθέτη Ασίφ Καπάντια, επεξεργάστηκε περισσότερες από 500 ώρες ακυκλοφόρητο υλικό του διάσημου Αργεντινού κυρίως στη Νάπολη, με στιγμές από την επιτυχημένη αλλά και ταραγμένη περίοδό του στην Ιταλία και στην δεκαετία του ’80.
Η πρώτη σκηνή, μεταφέρει τον θεατή στις 5 Ιουλίου του 1985, όταν ο Μαραντόνα, παρουσιάστηκε στο κατάμεστο «San Paolo».
Τον Σεπτέμβριο του 2000, ο «Ντιεγκίτο» δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του με τίτλο “Yo soy el Diego”, (Εγώ, ο Ντιέγκο).
Πριν από λίγες ημέρες, όταν ρωτήθηκε από το «France Football» για το δώρο γενεθλίων που θα προτιμούσε για τα 60α γενέθλιά του, ο διάσημος Αργεντινός, απάντησε: «Ονειρεύομαι να σκοράρω και πάλι εναντίον της Αγγλίας, αλλά αυτήν την φορά με το… δεξί χέρι»!
Όχι τυχαία, ούτε άδικα, αφού πραγματικά ο μύθος του Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα βρίσκεται ακριβώς σε αυτό το ματς με την Αγγλία. Τα δύο γκολ που πέτυχε δείχνουν σε όλους, τους λόγους για τους οποίους είναι αγαπητός και… μισητός. «Ένας κοσμικός χαρταετός από άλλον πλανήτη», όπως φώναξε ο Αργεντινός σχολιαστής μετά το γκολ -το ωραιότερο στην Ιστορία- που σημείωσε ο Ντιέγκο κόντρα στους Αγγλους στο Μουντιάλ του Μεξικού, έχοντας αποφύγει όποιον βρέθηκε μπροστά του…
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΑΖΟΓΙΑΝΝΗΣ
