Στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας, τη Βαρκελώνη, εδώ και σαράντα χρόνια, υπάρχει μία … αγροικία που παράγει… ποδόσφαιρο. La Masia (στα καταλανικά αγροικία) έκλεισε πριν από σχεδόν δύο μήνες, σαράντα χρόνια ύπαρξης (από 20/12/1979).
Ένα «λατομείο» ταλέντων, η περίφημη ακαδημία της Μπαρτσελόνα, όνειρο για αγόρια και κορίτσια (και γονείς φυσικά) σε όλον τον κόσμο. Όχι μονάχα στο ποδόσφαιρο, αλλά και το μπάσκετ, το χάντμπολ, το χόκεϊ και το «ποδόσφαιρο σάλας».
Δίχως άλλο όμως, ένα σημείο αναφοράς για όσους κλωτσάνε και ασχολούνται με τη μπάλα.
Οι ρίζες της βρίσκονται πάνω σε ένα παλιό εξοχικό σπίτι χτισμένο το 1702, αρχικά «μεταμορφωμένο» σε ένα εργαστήριο ιματισμού και αργότερα σε ένα κέντρο εργασίας για αρχιτέκτονες και οικοδόμους της πόλης.
Από την στιγμή που εγκαινιάστηκε το Camp Nou στις 24 Σεπτεμβρίου 1957, αλλά και κατά τη διάρκεια της προεδρίας (1961-68) του Enric Llaudet, το κτίριο αναδιαμορφώθηκε και επεκτάθηκε για να φιλοξενήσει τις δραστηριότητες της ομάδας, προσφέροντας στενότερη γειτνίαση με το γήπεδο της πόλης. Και το 1979 μετατράπηκε σε ξενώνα προσφέροντας στέγη σε όσους έρχονταν από πολύ μακριά για να παραμείνουν κάτω από τις εντολές των προπονητών και ως κέντρο προπόνησης για τα νεαρά ταλέντα της Μπαρτσελόνα.
Η Masia αφήνοντας πίσω της τον χαρακτηρισμό της (αγροικία), βρήκε νέα… κατοικία στο προπονητικό κέντρο Ciutat Esportiva Joan Gamper, σε έναν χώρο 6.096 τετραγωνικών μέτρων που άνοιξε στις 20 Οκτωβρίου 2011, τρία μίλια ανατολικά του Camp Nou. Επίσημα γνωστό ως το κέντρο προπόνησης La Masia Oriol Tort, η νεώτερη ενσάρκωση της Masia, η οποία κόστισε περίπου 10,8 εκατομμύρια ευρώ, βρίσκεται σε πέντε ορόφους και μπορεί να φιλοξενήσει έως και 83 αθλητές.
Η «πρωτότυπη» Masia λειτουργεί πλέον μόνο ως κατοικία για μερικούς παίκτες και το Κέντρο εκπαίδευσης Oriol Tort είναι το συγκρότημα υψηλών επιδόσεων που προετοιμάζει τα νεαρά ταλέντα. Το πίσω μέρος του διαδρόμου του ισογείου στο κτήριο οδηγεί στο εστιατόριο πριν μια πόρτα ανοίξει το δρόμο σε μια υπαίθρια παιδική χαρά, δίνοντας έμφαση στην μάθηση και το παιχνίδι: δίπλα σε ένα τραπέζι-πίνακα ποδοσφαίρου βρίσκεται ένα τραπέζι πινγκ πονγκ, το οποίο είναι οβάλ, φέρει σήματα ποδοσφαίρου και προσφέρεται για παιχνίδια 2Χ2. Όπως ακριβώς στα δημόσια πάρκα της Βαρκελώνης.
Οι 73 αυτοί αθλητές, που διαμένουν εκεί, είναι οι πραγματικοί πρωταγωνιστές της καθημερινής ζωής σε αυτήν την σύγχρονη εγκατάσταση. Στις 6:45 ξυπνούν και στις 7:30 παίρνουν πρωινό. Οι περισσότεροι από αυτούς μελετούν στο Ινστιτούτο Les Corts, όπου μπαίνουν στις 8 το πρωί και φεύγουν στις 2 μ.μ. Μετά το μεσημεριανό γεύμα και λίγες ώρες ανάπαυσης ή μελέτης, το απόγευμα αρχίζει η προπόνηση. Στις 21:00 σερβίρεται το δείπνο και μετά αρχίζει ένας ελεύθερος χρόνος που διαρκεί μέχρι τις 23:00, οπότε όλοι επιστρέφουν στα δωμάτιά τους. Μία πειθαρχία, που οδηγεί σε σχεδόν μηδενική αποτυχία.
Από τους συνολικά 641 νεαρούς αθλητές, 348 είναι ποδοσφαιριστές, 103 παίζουν χάντμπολ, 78 μπάσκετ, 62 ποδόσφαιρο σάλας και 50 χόκεϊ. Από τους 73 κατοίκους της La Masia, 52 παίζουν ποδόσφαιρο, 13 μπάσκετ, τέσσερις χάντμπολ, τρεις futsal και ένας χόκεϊ.
Και ενώ η Masia, με ετήσιο κόστος 5,8 εκατ. ευρώ, άλλαξε την θέση της από το 2011, το μέγεθος και την εμφάνισή της, ένα πράγμα παρέμεινε το ίδιο: το στυλ παιχνιδιού, το ήθος και η τακτική του συλλόγου. Οι 348 ποδοσφαιριστές, που αποτελούν 20 ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων ομάδων γυναικών, διδάσκονται δημιουργικό, επιθετικό ποδόσφαιρο με βάση την μπάλα, τους συνδυασμούς και την κατοχή.
Οι ομάδες των παικτών, αρχίζουν από την ηλικία των έξι ετών έως την άφιξή τους στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Αυτές οι ομάδες λειτουργούν σύμφωνα με την «διαθέσιμη πρώτη ύλη», το παιχνίδι «περνάει» από την κυριαρχία της μπάλας και υπάρχει ένα κλειδί στην ποδοσφαιρική ταυτότητα της Μπαρτσελόνα: όλες οι ασκήσεις σε αυτές τις κατηγορίες γίνονται με την μπάλα. Συμπεριλαμβανομένης της φυσικής κατάστασης, η οποία συνδέεται με την μπάλα. Κυρίως όμως μαθαίνουν τις πέντε κύριες αξίες του συλλόγου: ταπεινότητα, προσπάθεια, φιλοδοξία, σεβασμός και ομαδική εργασία.
Αν και το μοντέλο ακαδημιών που αναπτύχθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες από τον Άγιαξ είναι το πιο δημοφιλές διεθνώς, το «εργοστάσιο ταλέντων ποδοσφαίρου» που έχει αποδώσει τα μεγαλύτερα αποτελέσματα τα τελευταία χρόνια είναι η La Masía. Δύο μονοπάτια, που ωστόσο δεν χωρίζονται, μιας και κατάφερε να τα… ενώσει ο Γιόχαν Κρόιφ.
Ο διάσημος «ιπτάμενος Ολλανδός», ο οποίος φόρεσε τη φανέλα της Μπαρτσελόνα από το 1973 έως το 1978, πριν την υπηρετήσει ως πρώτος προπονητής από το 1988-96, προχώρησε σε σημαντική αναθεώρηση του συστήματος στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Προτείνοντας μια στρατηγική που διευκόλυνε την πρόσβαση της πρώτης ομάδας στους νέους παίκτες και το έπραξε εφαρμόζοντας το ίδιο στυλ παιχνιδιού της πρώτης ομάδας σε όλες τις κατώτερες κατηγορίες.
Η Μπαρτσελόνα έχει επιλέξει μια φιλοσοφία που εστιάζει σε κάτι περισσότερο από το αθλητισμό. Εισήχθη τον Οκτώβριο του 2016, το Masia 360 είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα στήριξης και πρόγραμμα που απευθύνεται στους 641 αθλητές της ακαδημίας νεολαίας, του προπονητικού προσωπικού και των οικογενειών.
Κάθε χρόνο, περισσότερα από 1.000 αγόρια ηλικίας από έξι έως οκτώ ετών, δοκιμάζονται για να μπουν στην ακαδημία ποδοσφαίρου. Οι καλύτεροι 200 επιλέγονται. Οι αθλητές δεν υποστηρίζονται μόνο στο γήπεδο από 17 προπονητές, αλλά επίσης μέσω ενός δικτύου 17 καθηγητών και πέντε ψυχολόγων.
Όλοι οι αθλητές της Masia λαμβάνουν συναισθηματική και ακαδημαϊκή εκπαίδευση, ψυχολογική φροντίδα και καθοδήγηση. Οι οικογένειες των αθλητών παρακολουθούν εκπαιδευτικά εργαστήρια σχετικά με την τεχνολογία και τα social media, τη διατροφή, τη διαχείριση του χρόνου και τις προσδοκίες που μπορούν να μοιραστούν και να καταλάβουν με το παιδί τους.
Η ποικιλομορφία είναι επίσης ένα κλειδί γι αυτό το σχολείο που δρα ενεργά έτσι ώστε να μην υπάρχει απομόνωση. Τόσο πολύ ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα έθιμα και οι θρησκείες, ειδικά στην περίπτωση ξένων παικτών. Ένα μοναδικό σχολείο τόσο για τη ζωή όσο και για τον αθλητισμό.
Από εκεί έφτασε σε ηλικία 13 ετών, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, ο κορυφαίων όλων, Λιονέλ Μέσι και εσχάτως ο 16χρονος Ανσού Φατί. Ο Αργεντινός ήταν ο πρώτος παίκτης που από αυτήν την ακαδημία πήρε την «χρυσή μπάλα» το 2009, ενώ ένα χρόνο αργότερα, το 2010, μαζί με Τσάβι και Ινιέστα βρέθηκαν στην τελική τριάδα. Ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο, με παίκτες που προέρχονταν από την ίδια ακαδημία. Επίσης εντυπωσιακό, είναι πως στις 25 Νοεμβρίου 2012, εναντίον της Λεβάντε ο Τίτο Βιλάνοβα χρησιμοποίησε 11 παίκτες από τη Masia (αντικαθιστώντας τον τραυματία Αλβες με τον Μοντόγια).
Ένα σύστημα που σίγουρα τέθηκε σε εγρήγορση από τότε που ίσχυσε ο νόμος Μποσμάν. Όμως η Masia ήταν και παραμένει μία «φωλιά» μεγάλων ταλέντων. Ένας τόπος λατρείας, που εκπέμπει ταλέντο, μαγεία και νοσταλγία. Με τη συνεχή δέσμευση στην φιλοσοφία του συλλόγου «Mes que un club (περισσότερο από μία ομάδα)» να παραμένει ξεκάθαρη. Γιατί αν στο DNA της μεγάλου αντιπάλου είναι η νίκη, σε εκείνο της Μπαρτσελόνα είναι να παίζει καλό ποδόσφαιρο. Και φυσικά να κερδίζει…
Αντώνης Βαζογιάννης
