Σε μία περιοχή στην βόρεια πλευρά της πόλης του Μεξικού, ο Τζιοβάνι Ναβάρο, προσαρμόζει στην μέση και στα ισχία του, μία φαρδιά δερμάτινη ζώνη. Πρόκειται για το απαραίτητο συστατικό προκειμένου να μπορέσει να παίξει «ulama», ένα παραδοσιακό παιχνίδι, η ιστορία του οποίου χάνεται στα βάθη των αιώνων…
Το «ulama» είναι ένα παιχνίδι με μπάλα, το οποίο νεαροί Μεξικανοί, προσπαθούν ν΄ αναβιώσουν, δεδομένου πως με αυτό, έπαιζαν οι πρόγονοι τους και συγκεκριμένα οι λαοί των Μάγιας και των Αζτέκων, πριν από περίπου 3.500 χρόνια!
Ο… αγωνιστικός χώρος αυτού του τελετουργικού παιχνιδιού με την μακρά πορεία, περιβάλλεται από εκτεθειμένους πέτρινους τοίχους, με δαχτυλίδια που κρέμονται ψηλά σε κάθε πλευρά. Μπορούν να αγωνισθούν μέχρι κι επτά παίκτες, οι οποίοι προσπαθούν με τους αγκώνες και τους… γοφούς να διατηρήσουν την μπάλα εντός παιδιάς. Το σύγχρονο γήπεδο, βρίσκεται στην περιοχή Azcapotzalco, μία από τις παλαιότερες συνοικίες της μεξικανικής πρωτεύουσας. Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, κατασκευάσθηκαν στον χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου FARO, που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2018.
Πολλές φορές την εβδομάδα, νέοι Μεξικανοί συγκεντρώνονται για να αναβιώσουν το «ulama», για το οποίο οι ιστορικοί αναφέρουν πως οι παίκτες χρησιμοποίησαν τους γοφούς και τους αγκώνες τους, προκειμένου να κρατήσουν ένα βαρύ λαστιχένιο σφαιρίδιο περίπου τεσσάρων κιλών στο παιχνίδι, το οποίο περιλάμβανε ανθρώπινες θυσίες. Στην αρχική μορφή του παιχνιδιού, ο στόχος ήταν ο παίκτης να πάρει την μπάλα μέσα από το πέτρινο δαχτυλίδι των αντιπάλων, σε απόσταση έξι μέτρων από το έδαφος.
«Πρέπει να συνηθίσεις με το βάρος. Η λαστιχένια μπάλα αφήνει μώλωπες στο ισχίο ή τον καβάλο, υπάρχουν πολύ δυνατά χτυπήματα που μπορούν να σε κρατήσουν μακρυά από το παιχνίδι για έναν μήνα. Γι΄ αυτό απαιτείτε απόλυτη συγκέντρωση και πειθαρχία», εξηγεί ο Ναβάρο, ενώ η 25χρονη, Μπεατρίς Κάμπος, συμπληρώνει με υπερηφάνεια: «Βρίσκουμε τις ρίζες μας με αυτό το παιχνίδι».
Σύμφωνα με την παράδοση, οι αρχαίοι κάτοικοι της περιοχής, αλλά και οι μεταγενέστεροι, έπαιζαν «ulama» με την ευκαιρία τελετών γονιμότητας ή πολεμικών τελετών.
«Το παιχνίδι της μπάλας έχει ξεχαστεί. Καταργήθηκε στο Μεξικό πριν από 500 χρόνια, αλλά ξαναγεννιέται εδώ στο Azcapotzalco», επεσήμανε ο προπονητής, Εμμανουέλ Κακάλολ.
Η Βελγίδα ερευνήτρια ανθρωπολογίας, Ανικ Ντανιλς στο Εθνικό Πανεπιστήμιο του Μεξικού (Unam), υποστηρίζει ότι το «ulama», αποτελούσε το πρώτο στάδιο αυτών των τελετών και προσθέτει: «Υπήρχαν πολλά γήπεδα μπάλας στην μετακλασσική εποχή (950-1521), αλλά όταν έφθασαν οι Ισπανοί (1519), λόγω της άρρηκτης σύνδεσης του με την πολιτική και την θρησκεία, ήταν ένα μία από τις πρώτες δράσεις που απαγορεύθηκαν από τους κατακτητές».
