Η μείωση των νέων μολύνσεων και των θανάτων σε παγκόσμια κλίμακα, η πιο αποτελεσματική πρόληψη και οι προοδευτικές θεραπείες αποτελούν θετικά βήματα στον αγώνα εναντίον του HIV και του AIDS, αν και το τέλος της επιδημίας φαντάζει ακόμα μακρινό, μερικές ημέρες πριν από τη διεθνή ημέρα κατά της νόσου, την Κυριακή (1η Δεκεμβρίου).
Σύμφωνα με δεδομένα που δημοσιεύει η επιστημονική επιθεώρηση The Lancet HIV, ο αριθμός των νέων μολύνσεων από τον HIV υποχώρησε κατά το ένα πέμπτο διεθνώς την τελευταία δεκαετία.
Οι θάνατοι, οι οποίοι γενικά προκαλούνται από τυχαίες ασθένειες μετά την εκδήλωση του AIDS, έχουν μειωθεί κατά περίπου 40% και έχουν υποχωρήσει κάτω από το ένα εκατομμύριο. Η τάση αυτή συνδέεται κυρίως με τη βελτίωση της κατάστασης στην υποσαχάρια Αφρική.
Ωστόσο, η εικόνα γίνεται πιο ανησυχητική καθώς οι μολύνσεις αυξάνονται σε άλλες περιοχές, όπως η ανατολική Ευρώπη και η Μέση Ανατολή, θέτοντας σε κίνδυνο τον στόχο του ΟΗΕ για την εξάλειψη της επιδημίας έως το 2030.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η πρόληψη και θεραπείες όπως η PrEP («προφύλαξη πριν από την έκθεση») είναι κρίσιμες στον αγώνα κατά της πανδημίας. Για τους ανθρώπους που δεν είναι φορείς του ιού αλλά έχουν υψηλού κινδύνου συμπεριφορές, η PrEP αποδεικνύεται εξαιρετικά αποτελεσματική στην αποτροπή της μόλυνσης.
Στη Γαλλία, οι υγειονομικές αρχές προτείνουν να διευρυνθεί η συνιστώμενη χρήση της PrEP σε περισσότερους πληθυσμούς. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι αυτά τα χάπια μπορούν να χρησιμοποιηθούν από οποιονδήποτε το χρειάζεται στη διάρκεια της σεξουαλικής του ζωής.
Οι διαθέσιμες θεραπείες είναι ολοένα και πιο αποτελεσματικές και απαιτούν λιγότερη συχνότητα χορήγησης. Ωστόσο, η πρόσβαση σε αυτές φρενάρεται από οικονομικούς περιορισμούς, ειδικά στις φτωχές χώρες της Αφρικής όπου το κόστος των φαρμάκων παραμένει πρόβλημα.
Η φαρμακευτική εταιρεία Gilead έχει αναπτύξει ένα νέο φάρμακο, τη λενακαπαβίρη (Lenacapavir), που υπόσχεται αποτελεσματικότητα στην πρωτογενή πρόληψη και θεραπεία, αν και το κόστος του φτάνει τα 40.000 δολάρια ανά άτομο το χρόνο.
Η Gilead έχει υποσχεθεί να επιτρέψει την παραγωγή γενόσημων φαρμάκων με μειωμένο κόστος για τις φτωχές χώρες υπό την πίεση αγωνιστών κατά του AIDS.
Ωστόσο, η ευρύτερη χρήση της PrEP στην Αφρική αντιμετωπίζει προκλήσεις όπως ο στιγματισμός και η κοινωνική αποδοχή των συμπεριφορών που σχετίζονται με τον ιό. Πρέπει να γίνει αποδεκτή η χρήση της χωρίς φόβο στιγματισμού.
Η έγκαιρη διάγνωση παραμένει κρίσιμη, καθώς πολλές μολύνσεις αναγνωρίζονται σε προχωρημένο στάδιο, καθιστώντας τη θεραπεία πιο περίπλοκη.
Αν και η έρευνα για εμβόλια δεν έχει αποφέρει πειστικά αποτελέσματα μέχρι σήμερα, οι προληπτικές θεραπείες προσφέρουν ελπίδα. Ωστόσο, η έρευνα για εμβόλια πρέπει να συνεχιστεί.
Τελευταία, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις πλήρους ύφεσης ή ίασης, αν και οι περιπτώσεις αυτές είναι λιγοστές και οφείλονται συνήθως σε μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων, μια διαδικασία που δεν είναι εφαρμόσιμη σε ευρεία κλίμακα.
