Συνέντευξη Τύπου για το πρόβλημα της δυσοσμίας στη Δυτική Θεσσαλονίκη έδωσε ο Απόστολος Τζιτζικώστας, τονίζοντας, μεταξύ άλλων, πως «η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) αναδεικνύει και τεκμηριώνει ένα πρόβλημα που κανένας δεν άγγιζε για 40 χρόνια».
Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας επισήμανε, ότι «το φαινόμενο της δυσοσμίας σε περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης είναι ένα πρόβλημα που ξεκίνησε από τη δεκαετία του 1980 και όλα αυτά τα χρόνια καμιά απάντηση δεν είχε δοθεί, παρά μόνο κάποιες γενικόλογες εκτιμήσεις που συνδέονταν με δραστηριότητες στην περιοχή. Σ’ αυτό το πολύ σημαντικό ζήτημα για την υγεία την ποιότητα ζωής των πολιτών και το περιβάλλον και στις δικαιολογημένες διαμαρτυρίες των συμπολιτών μας, στα ερωτήματα και τις εύλογες ανησυχίες που εκφράζουν, εμείς αποφασίσαμε να δώσουμε απαντήσεις».
Ερευνητικό πρόγραμμα προσδιορισμού των ουσιών
Όπως επισημάνθηκε, η ΠΚΜ συνεργάστηκε με το Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, για την εκτέλεση ενός εξειδικευμένου ερευνητικού προγράμματος, που επιχειρείται για πρώτη φορά στα χρονικά, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, για να προσδιορίσει τις δύσοσμες ουσίες στην ατμόσφαιρα, στη Δυτική Θεσσαλονίκη.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας εξασφάλισε τη χρηματοδότηση του ερευνητικού προγράμματος, προϋπολογισμού άνω των 84.000 ευρώ και τα ΕΛΠΕ προμήθευσαν τον εξειδικευμένο τεχνικό εξοπλισμό, που ήταν απαραίτητος για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν οι χημικές αναλύσεις, από το Εργαστήριο. Η προβλεπόμενη διάρκεια των μετρήσεων είναι 12 μήνες με δύο δειγματοληψίες την εβδομάδα και πρόβλεψη για τρίτη δειγματοληψία και στο σύνολο του προγράμματος θα έχουν πραγματοποιηθεί 400 δειγματοληψίες.
«Έχουν ήδη συλλεχθεί 171 δείγματα»
«Αυτή είναι η πρώτη, ουσιαστική και σε βάθος προσπάθεια για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των πηγών της δυσοσμίας. Αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα, είναι το πρώτο και μοναδικό με αντικείμενο τις δύσοσμες χημικές ενώσεις, καθώς ποτέ έως σήμερα, δεν έχουν μετρηθεί οι συγκεκριμένες ενώσεις. Ήδη βρισκόμαστε στο εξάμηνο και με τις μέχρι τώρα μετρήσεις η ΠΚΜ ζήτησε και έλαβε ενδιάμεση έκθεση αποτελεσμάτων. Έχουν συλλεχθεί 171 δείγματα από τους τρεις δειγματολήπτες, που βρίσκονται μόνιμα εγκατεστημένοι στο Κορδελιό και ταυτοποιήθηκαν και ποσοτικοποιήθηκαν 55 οσμηρές χημικές ενώσεις κι έτσι σήμερα έχουμε πλέον σαφή εικόνα. Με απόφασή μας, η εξαμηνιαία αυτή έκθεση με όλα τα στοιχεία, αλλά και πολύ συγκεκριμένες προτάσεις από τις υπηρεσίες της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας έχουν ήδη αποσταλεί στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας», επισήμανε ο κ. Τζιτζικώστας.
Μήνυμα προς την Πολιτεία
Παράλληλα, ο περιφερειάρχης κάλεσε την Πολιτεία να λάβει σοβαρά υπόψη της τα αποτελέσματα της έρευνας και να λάβει άμεσα μέτρα:
«Η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας δεν κάνει πουθενά εκπτώσεις και ειδικά στα θέμα δημόσιας υγείας και περιβάλλοντος είναι πάντα στην πρώτη γραμμή χωρίς να μετράει όρια αρμοδιοτήτων, ούτε πολιτικά κόστη. Φροντίζουμε, ακόμα και έξω από τα διοικητικά και οικονομικά πλαίσια, να προασπίζουμε την προστασία της υγείας των συμπολιτών μας. Ακούμε τις ανησυχίες, αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες και δίνουμε απαντήσεις και αποτελέσματα, επιστημονικά και τεκμηριωμένα.
Το αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είναι από σήμερα ενημερωμένο και οφείλει να ξεκινήσει άμεσα τις απαραίτητες ενέργειες για τις οποίες έχει την αρμοδιότητα για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα. Δεν μπορεί να υπάρξει άλλη καθυστέρηση. Η ΠΚΜ είναι εδώ, δίπλα στους κατοίκους, αναλάβαμε αυτή την πρωτοβουλία και για πρώτη φορά στην Ελλάδα έγινε αυτό το πρόγραμμα και αυτές οι μετρήσεις. Είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε -και θα διασφαλίσουμε- ότι θα υπάρξουν άμεσα οι απαραίτητες ενέργειες για να σταματήσει επιτέλους, η ταλαιπωρία του κόσμου στη Δυτική Θεσσαλονίκη».
Πατουλίδου: «Αποδείξαμε ότι η μυρωδιά δεν είναι ‘φάντασμα’»
Στα βήματα που ακολούθησε η περιφέρεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος της δυσοσμίας από το Σεπτέμβριο του 2014 αναφέρθηκε από την πλευρά της η αντιπεριφερειάρχης Βούλα Πατουλίδου.
«Αποδείξαμε ότι η μυρωδιά δεν είναι ‘φάντασμα’. Εντοπίσαμε ποιες ενώσεις προκαλούν τη δυσοσμία, εντοπίσαμε την πηγή της δυσοσμίας και δε μείναμε εκεί, αλλά προτείναμε και τις ενδεδειγμένες λύσεις, ξεπερνώντας ακόμη και τις αρμοδιότητές μας, επειδή μόνο μας μέλημα είναι να δώσουμε οριστική λύση», δήλωσε σχετικά.
Γιουτίκας: «Επιλέξαμε να κινηθούμε συστηματικά»
Ο αντιπεριφερειάρχης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Γιουτίκας, τόνισε ότι η Πολιτεία για τις δύσοσμες ενώσεις που εντοπίστηκαν δεν έχει θεσπίσει όρια και συνεπώς δεν έχει καν προσδιορίσει υποχρέωση ελέγχου.
«Αντί να ακολουθούμε τη μυρωδιά στα στενά του Κορδελιού, που αποδείχτηκε αναποτελεσματικό και ανώφελο, αλλά και να αποδίδουμε ευθύνες χωρίς δεδομένα και στοιχεία, επιλέξαμε να κινηθούμε συστηματικά, οργανώνοντας στην κυριολεξία από το μηδέν το ολοκληρωμένο πρόγραμμα που δεν υπήρχε εδώ και δεκαετίες για την επιστημονική παρακολούθηση και αντιμετώπιση της κατάστασης. Συνεργαστήκαμε με όλους τους τοπικούς φορείς και με τους κατοίκους της περιοχής, ενώ παράλληλα αναβαθμίσαμε το σταθμό μέτρησης αερίων ρύπων στο Κορδελιό και τον ενισχύσαμε έτσι ώστε να μπορεί να μετρά και χημικές ενώσεις που προκαλούν δυσοσμία, διαθέτοντας 131.000 ευρώ από το ‘Πράσινο Ταμείο’», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στις προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, που υπέβαλε σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς η περιφέρεια το πρωί της Τρίτης (26/2), ο κ. Γιουτίκας είπε ότι είναι οι εξής:
-Τοποθέτηση κλειστών συστημάτων και αξιοποίηση της κατάλληλης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας στη μονάδα αφυδάτωσης της ελαιώδους λάσπης από τον καθαρισμό των δεξαμενών αποθήκευσης πετρελαιοειδών, τον ελαιοδιαχωριστή και το βιολογικό καθαρισμό των ΕΛΠΕ.
-Απομάκρυνση της μονάδας αφυδάτωσης της λάσπης από το συγκεκριμένο σημείο, για να μη βρίσκεται τόσο κοντά στην κατοικημένη περιοχή.
-Αποκατάσταση των παλαιών μη χρησιμοποιούμενων σκαμμάτων αποβλήτων εντός των ΕΛΠΕ.
Η ανάλυση των μετρήσεων από το ΑΠΘ
Η καθηγήτρια του ΑΠΘ, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος, Κωνσταντινή Σαμαρά, ανέλυσε τα αποτελέσματα των μετρήσεων λέγοντας ότι έγιναν 171 δειγματοληψίες, από τις οποίες 140 τακτικές και 31 έκτακτες. Όπως προέκυψε:
-Ταυτοποιήθηκαν 55 ενώσεις με οσμή διαφορετικού χαρακτήρα, στις οποίες περιλαμβάνονται οχτώ μερκαπτάνες, που προκαλούν δυσοσμία, η οποία γίνεται άμεσα αντιληπτή.
-Η συχνότητα ανίχνευσης στο Κορδελιό ποικίλει.
-Δεν υπάρχει συσχέτιση της δυσοσμίας με πιθανές διαρροές φυσικού αερίου.
-Δεν προκύπτει συσχέτιση με πιθανές διαρροές υγραερίου.
-Δυο μερκαπτάνες μετρήθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, οι οποίες είναι άμεσα αισθητές στην οσμή. Αυτές είναι οι ενώσεις που αντιλαμβάνονται οι πολίτες και που προκαλούν την ενόχληση.
-Η συγκέντρωσή τους ήταν σημαντικά υψηλότερη στο Κορδελιό, συγκριτικά με την υπόλοιπη Θεσσαλονίκη.
-Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις μερκαπτανών καταγράφηκαν στις έκτακτες δειγματοληψίες (καταγγελλόμενα επεισόδια δυσοσμίας).
-Υπάρχει συσχέτιση με τη θερμοκρασία. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις μετρώνται στις ζεστές μέρες.
-Υπάρχει συσχέτιση με την ταχύτητα και την κατεύθυνση του ανέμου. Όταν επικρατεί άπνοια οι συγκεντρώσεις είναι αυξημένες. Στις έκτακτες δειγματοληψίες (επεισόδια) έπνεαν Β – ΒΔ άνεμοι.
-Καταγράφηκαν υψηλές συγκεντρώσεις εντός των ΕΛΠΕ, με τις πιο υψηλές στη δεξαμενή και τη μονάδα ξήρανσης της λάσπης. Οι συγκεντρώσεις εκεί ήταν υπερδεκαπλάσιες του Κορδελιού.
-Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η δυσοσμία προέρχεται από τη μονάδα αφυδάτωσης της λάσπης και τη μονάδα επεξεργασίας των λυμάτων των ΕΛΠΕ.
«Χαμηλής επικινδυνότητας οι ουσίες»
«Το πρόγραμμα συνεχίζεται και οι μετρήσεις, τα αποτελέσματα, δεν είναι τελικά. Τα οριστικά συμπεράσματα θα εξαχθούν με την παρέλευση και του επόμενου εξαμήνου», είπε η κ. Σαμαρά.
Η ίδια, πάντως, διευκρίνισε ότι οι συγκεκριμένες ουσίες που προκαλούν τη δυσοσμία είναι χαμηλής επικινδυνότητας, δεν είναι καρκινογόνες ή τοξικές, δεν έχουν σωρευτικές ιδιότητες, ωστόσο είναι ικανές να προκαλέσουν σε υψηλές συγκεντρώσεις προβλήματα στο αναπνευστικό και δευτερογενή συμπτώματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα (αϋπνίες, πονοκεφάλους, ναυτία κτλ.).
Ο προϊστάμενος του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της ΠΚΜ, Ηρακλής Λάτσιος, επισήμανε ότι το πρόβλημα είναι διαχειρίσιμο όπως αποδείχτηκε επιστημονικά πλέον, αρκεί να γίνουν όσα προτείνει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
