Μέσα από εννέα ταινίες του, θα συστηθεί στο κοινό του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης ο Αυστριακός δημιουργός Νικολάους Γκεϊρχάλτερ (Nikolaus Geyrhalter). Ένας ριζοσπαστικός δημιουργός, που μέσα από το έργο του, καταγράφει τη διαρκή πάλη ανθρώπου – φύσης και τις ολέθριες συνέπειες του δυτικού τρόπου ζωής και μετουσιώνει την πραγματικότητα σε κινηματογραφικά έργα τέχνης.
Ο πολυβραβευμένος σκηνοθέτης, παραγωγός και εικονολήπτης βρίσκεται ήδη από χθες το απόγευμα στη Θεσσαλονίκη και μίλησε στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων για τη θεματολογία των ταινιών του και τον προβληματισμό που αυτές προκαλούν. «Μέσα από τις ταινίες μου δεν θα πάρει κάποιος απαντήσεις για τα θέματα που απασχολούν τον άνθρωπο και τον πλανήτη. Ούτε καν εγώ δεν έχω απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτω στον εαυτό μου. ‘Αλλωστε για να λάβεις την κατάλληλη απάντηση, πρώτα από όλα πρέπει να κάνεις τις σωστές ερωτήσεις. Με τις ταινίες μου λοιπόν, νομίζω ότι κάνω αυτό ακριβώς: Θέτω με έναν τρόπο ερωτήσεις, που προκαλούν τους θεατές να σκεφτούν περισσότερο», δήλωσε.
Στην πιο πρόσφατη ταινία του που προβάλλεται αύριο στις 5 το απόγευμα στον κινηματογράφο Ολύμπιον με τίτλο «Εκτός τόπου» (Matter out of place), φέρνει στο φως τις τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που δημιουργεί ο άνθρωπος και έχουν κατακλύσει τον πλανήτη. Απορρίμματα στις ακτές, στα βουνά, στον βυθό των ωκεανών, βαθιά μέσα στο υπέδαφος της Γης και γενικότερα σε μέρη όπου δεν ανήκουν. Στη μεγάλη οθόνη έρχονται πλάνα από τις βουνοκορφές της Ελβετίας μέχρι τις ακτές της Ελλάδας και της Αλβανίας, αλλά κι από το εσωτερικό ενός αποτεφρωτήρα απορριμμάτων στην Αυστρία μέχρι το Νεπάλ, τις Μαλδίβες και την έρημο της Νεβάδα. Δείχνει τον συνεχή αγώνα που δίνει η ανθρωπότητα για να θέσει υπό έλεγχο τις τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που η ίδια παράγει σε καθημερινή βάση. Αποκομιδή, τεμαχισμός, καύση και ταφή απορριμμάτων, δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο, που υποτίθεται πως δίνει λύση σε ένα οικουμενικό πρόβλημα το οποίο ολοένα και γιγαντώνεται. «Μέσα από όλες τις ταινίες που κάνω προσπαθώ να καταλάβω πώς λειτουργεί το ανθρώπινο είδος και για να το πετύχω αυτό, κοιτάζω από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Στη συγκεκριμένη ταινία “πρωταγωνιστούν” τα σκουπίδια, αλλά στην πραγματικότητα αφορά εμάς», λέει ο δημιουργός.
Ο ίδιος βλέπει τις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής να πλησιάζουν και να απειλούν την ήπειρό μας. Δεδομένου ότι πηγές στερεύουν και ο κόσμος θα αναγκαστεί να φύγει από τα μέρη που δεν θα υπάρχει νερό, εκτιμά θα καταλήξουν να χτυπήσουν τη δική μας πόρτα και τότε οι χώρες μας θα έχουν την ευθύνη να μοιραστούν τα εναπομείναντα αγαθά. «Το πρόβλημα είναι ότι οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης δεν είναι τόσο ξεκάθαρες. Για παράδειγμα πριν μια δεκαετία, φοβόμασταν πως αν δεν πετύχουμε τους στόχους για το κλίμα και αν επέλθει η υπερθέρμανση του πλανήτη, θα πεθάνουμε όλοι. Σήμερα όμως οι πολιτικοί καθησυχάζουν με τον τρόπο τους, παραδεχόμενοι ότι αποτύχαμε μεν, αλλά είμαστε ακόμα ζωντανοί. Οπότε οι άνθρωποι συνηθίζουν αυτόν τον τρόπο ζωής βλέποντας ότι δεν ήρθε το τέλος του κόσμου και δυσκολεύονται να εγκαταλείψουν την άνεσή τους», επισημαίνει.
Ο ίδιος αναρωτήθηκε τι θα απομείνει από τις ζωές μας όταν αποχωρήσουμε από αυτό τον κόσμο. Γι’ αυτό και δημιούργησε την ταινία «Homo Sapiens», με ένα πιθανό σενάριο του μέλλοντος. Αδειανοί χώροι, ερείπια, πόλεις που τις έχει καταπιεί η βλάστηση, ρωγμές στους δρόμους, δημιουργούν ένα μείγμα ντοκιμαντέρ με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας. Ο ίδιος δεν αποκλείει το σενάριο ο κόσμος που φτιάχτηκε από τους ανθρώπους να ανακτηθεί σιγά – σιγά από τη φύση. ‘Αλλωστε, όπως λέει μεταξύ σοβαρού και αστείου «το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έγκλημα είναι η ύπαρξη του Homo Sapiens, αφού αυτό το είδος προκαλεί όλα τα υπόλοιπα περιβαλλοντικά προβλήματα».
Σημειώνει ακόμη πως εδώ και αιώνες, το ανθρώπινο είδος πληγώνει το πιο ευαίσθητο όργανο της γης, το «δέρμα» της. Στην ταινία «Γη» (Erde), ο Νικολάους Γκεϊρχάλτερ επισκέπτεται ορυχεία, λατομεία και εργοτάξια, αποτυπώνοντας τις «ουλές» που προκαλεί ο άνθρωπος στην επιφάνεια του πλανήτη. Παρουσιάζει μάλιστα στοιχεία που λένε ότι κάθε χρόνο, με δυναμίτη, εκσκαφείς ή απλώς φτυάρια, δισεκατομμύρια τόνοι από το γήινο έδαφος μετακινούνται και αποκόπτονται από το φυσικό τους περιβάλλον, μία ταινία που προειδοποιεί για τις ολέθριες συνέπειες που μας περιμένουν.
Ο ντοκιμαντερίστας ασχολήθηκε και με καταστροφές που τα αποτελέσματά τους έγιναν ήδη ορατά. Το 1999 ολοκλήρωσε την ταινία του με τίτλο «Pripyat» που αναφέρεται στην κωμόπολη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης όπου εξερράγη το 1986 ο πυρηνικός σταθμός του Τσερνόμπιλ, γύρω από τον οποίο δημιουργήθηκε μία απαγορευμένη ζώνη ασφαλείας 300 χιλιομέτρων, ενώ την ίδια στιγμή 116.000 άτομα απομακρύνθηκαν από την περιοχή.
Στο ντοκιμαντέρ σκιαγραφεί το πορτρέτο των ανθρώπων που εξακολουθούν να ζουν και να εργάζονται εκεί, καθώς και εκείνων που έχουν επιστρέψει. Παρουσιάζει το πώς είναι η ζωή για αυτούς τους ανθρώπους, δίπλα στον αόρατο και ακατανόητο κίνδυνο της ραδιενέργειας, πώς αντιμετωπίζουν τις συνέπειες ενός ατυχήματος που είχε θεωρηθεί στατιστικά απίθανο και μοιράζεται τις ιστορίες τεσσάρων πρωταγωνιστών, αφήνοντάς μας να ρίξουμε μια ματιά στην καθημερινότητα που βιώνουν. Μία ταινία που θα προβληθεί την Τετάρτη στις 2 το μεσημέρι στο Ολύμπιον. «Τα γυρίσματα γι’ αυτήν την ταινία, ήταν από τα συγκινητικά, γιατί ήμουν αρκετά νέος και παρόλο που βρισκόμουν σε έναν πληγωμένο τόπο, ένιωσα μαζί με τους συνεργάτες μου, τη θερμή φιλοξενία. Βέβαια, πλέον προσπαθώ να λειτουργώ πιο επαγγελματικά και να μην είμαι συναισθηματικός, αφού ο ρόλος μου είναι να είμαι παρατηρητής», επισημαίνει.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης στο έργο του Νικολάους Γκεϊρχάλτερ, ο ίδιος αύριο στις 11 στον κινηματογράφο Παύλος Ζάννας θα παραδώσει masterclass με τίτλο «Η πραγματικότητα ως έργο τέχνης», στο οποίο θα μοιραστεί με το κοινό τον τρόπο με τον οποίο εκείνος αντιλαμβάνεται, παρατηρεί και καταγράφει τον κόσμο. Από τη διοργάνωση θα του απονεμηθεί τιμητικός «Χρυσός Αλέξανδρος».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δείτε επίσης: Θεσσαλονίκη: Μαύρο ύφασμα στο άγαλμα του Αριστοτέλη στο ΑΠΘ για τους φοιτητές που σκοτώθηκαν στα Τέμπη
