Μία νέα εποχή στην έρευνα γύρω από το πώς δημιουργούνται οι Ήλιοι στο Σύμπαν άνοιξε σημαντική επιστημονική ανακάλυψη με τη συμβολή του ΑΠΘ, καταδεικνύοντας τα Μαγνητικά Πεδία του Γαλαξία σαν τους αόρατους ρυθμιστές της δημιουργίας Ήλιων με βαρυτική κατάρρευση.
Η επιστημονική ανακάλυψη, που αναθεωρεί δραστικά τις καθιερωμένες απόψεις των Αστροφυσικών για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι Ήλιοι στον Γαλαξία μας, δημοσιεύθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2025, στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Nature Astronomy».
Η διεθνής ερευνητική ομάδα, στην οποία συμμετείχε ο αν. καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ, Παντελής Παπαδόπουλος, ήταν βασικός υπεύθυνος για τη θεωρητική ανάλυση των δεδομένων από το μεγάλο ραδιο-τηλεσκόπιο IRAM 30-meter στο Pico Veleta της Ισπανίας, αλλά και από την ALMA (Atacama Large Millimeter Array), που λειτουργεί με 64 ραδιοτηλεσκόπια συγχρονισμένα σαν ένα, στα 5100 μέτρα υψόμετρο στην έρημο Ατακάμα της Βόρειας Χιλής.
Τα τηλεσκόπια ανίχνευσαν γιγάντια νέφη μοριακού Υδρογόνου στις εσχατιές του Γαλαξία και στα Μαγγελανικά Νέφη, τα οποία αποδείχθηκαν κρίσιμα για αυτή την επιστημονική ανακάλυψη. Τα ραδιοκύματα που προήλθαν από τα πιο μακρινά εξωτερικά μέρη του Γαλαξία, περίπου 65 χιλιάδες έτη φωτός μακριά από τον Ήλιο, προσέφεραν πολύτιμες πληροφορίες για τις μεγαλύτερες μάζες αερίων που υπάρχουν στον Γαλαξία και όχι μόνο στον δικό μας.
Τα σύννεφα του μοριακού Υδρογόνου έχουν τόσο χαμηλή θερμοκρασία (-250 C) ώστε δεν εκπέμπουν καθόλου ορατό φως, παρά μόνο αμυδρά ραδιοκύματα. Όταν αυτά τα νέφη καταρρέουν λόγω βαρύτητας, δημιουργούν αστέρες στους γαλαξίες του Σύμπαντος, λειτουργώντας ως μήτρες αστρικών κόσμων.
Πριν από περίπου 4.5 δισεκατομμύρια χρόνια, ένα τέτοιο νέφος ήταν υπεύθυνο για τη δημιουργία του Ήλιου. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα Γιγάντια Μοριακά Νέφη στα πιο απομακρυσμένα σημεία του Γαλαξία δεν βρίσκονταν σε κατάσταση επικείμενης βαρυτικής κατάρρευσης, αντιβαίνοντας την καθιερωμένη εικόνα από τις παρατηρήσεις και μελέτες.
Η ανάλυση του κ. Παπαδόπουλου υποδεικνύει το μαγνητικό πεδίο του Γαλαξία ως τον ρυθμιστή αυτών των διαδικασιών, ενώ προηγούμενες θεωρίες θεωρούσαν τις δυναμικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου ανίσχυρες για την καταστολή της κατάρρευσης των νεφών.
Η ερευνητική ομάδα, που περιλαμβάνει και τον Δρ Θωμά Μπίσμπα, ειδικό στην Αστροχημεία, συνεχίζει να ανοίγει νέους ορίζοντες στις θεωρίες Αστροφυσικής για την αστερογένεση.
Ο τίτλος του άρθρου είναι «Inadequate turbulent support in low-metallicity molecular clouds» και είναι διαθέσιμος στο σύνδεσμο: https://doi.org/10.1038/s41550-024-02440-3
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
