Λίγο πριν από τις φθινοπωρινές βροχές, οι μεγάλοι και οι μικρότεροι, συγγενείς και γείτονες συγκεντρώνονται μπροστά στην εστία του αγροτικού σπιτιού για να ξεχωρίσουν το βαμβάκι από τα καρύδια του φυτού που έχουν μαζευτεί βιαστικά. Η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώνεται σε μία νύχτα, αλλά μπορεί να διαρκέσει μέρες. Όλοι κάθονται γύρω από τη φωτιά, στις ξύλινες καρέκλες, με τα παιδιά να βρίσκονται στα μικρά καρεκλάκια, ενώ τα τσουβάλια μεταφέρονται στο κέντρο του δωματίου, κοντά στον σοφρά, το χαμηλό ξύλινο τραπέζι. Καθώς περνά η ώρα, ακούγονται ιστορίες και αστεία και τα παιδιά δημιουργούν αναμνήσεις που θα τους συνοδεύουν στην ενήλικη ζωή τους.
Στον ίδιο χώρο βρίσκονται διάφορα αντικείμενα απαραίτητα για την καθημερινότητα, όπως η πήλινη γάστρα, οι μυλόπετρες, και τα εργαλεία για την παρασκευή του τραχανά. Το σκηνικό αυτό από το παρελθόν της αγροτικής ζωής της χώρας αναπαρίσταται στο σπίτι των εργαλείων της παράδοσης, έναν χώρο στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή αφιερωμένο στη διατήρηση της ελληνικής αγροτικής κληρονομιάς. Το διόροφο σπίτι, χτισμένο το 1929 για να φιλοξενήσει τον Πρόεδρο της Σχολής, έχει υποδεχθεί τη μοναδική συλλογή από ιστορικά αγροτικά εργαλεία, την οποία συνέλεξε από το 1950 ο Παύλος Κοντέλλης, δωρητής και έφορος της Σχολής.
Πώς ξεκίνησε η συλλογή
«Υπάρχει κρασί του Κυρ – Γιάννη Μπουτάρη που ονομάζεται μπλε τρακτέρ και είναι αφιερωμένο στο τρακτέρ που είχε πάρει ο ίδιος από τον Κοντέλλη», εξηγεί η υπεύθυνη των εξωτερικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Σχολής, Ειρήνη Αργυριάδου. Η ίδια αναφέρει ότι όταν ο Παύλος Κοντέλλης γύρισε στην Ελλάδα, ήρθε σε επαφή με τους αγρότες στη Μυτιλήνη και αποφάσισε να ξεκινήσει τη δική του επιχείρηση. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με τον γνωστό φωτογράφο Τάκη Τλούπα, ο οποίος αποτύπωνε την καθημερινή ζωή των ανθρώπων της υπαίθρου.
Σύμφωνα με την κ. Αργυριάδου, η ιδέα του Κοντέλλη να συλλέξει παλιά γεωργικά εργαλεία προήλθε από την ανησυχία του ότι θα χαθούν στο μέλλον. «Η συλλογή αυτή είναι ένα κομμάτι του πολιτισμού της Ελλάδας», επισημαίνει η Αριάν Κοντέλλη, σύζυγος του Παύλου Κοντέλλη, τονίζοντας την εκπαιδευτική διάσταση της συλλογής που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες.
Διακόσια πενήντα αντικείμενα – 5.100 επισκέπτες
Στο Σπίτι βρίσκονται σήμερα πάνω από 250 αντικείμενα, με πολλές επισκέψεις από σχολικές ομάδες. «Αρχίσαμε να υποδεχόμαστε κόσμο πέρσι τον Φεβρουάριο και μέχρι τώρα έχουμε υποδεχτεί 5.100 επισκέπτες», λέει η κ. Αργυριάδου. Οι νεότεροι μαθαίνουν για την ιστορία των εργαλείων, ενώ οι μεγαλύτεροι θυμούνται τις χρήσεις τους.
«Η προσπάθεια ξεκίνησε με τη δωρεά της κ. Κοντέλλη και έχει οργανωθεί με αγάπη και υπομονή», προσθέτει, αναφερόμενη στα εργαλεία που εκτίθενται, τα οποία περιλαμβάνουν εργαλεία καλλιέργειας εδάφους και αντικείμενα παραδοσιακών επαγγελμάτων.
Το αλέτρι, οι αδοκάνες, τα δρεπάνια και η παλαμαριά
Κυρίαρχο αντικείμενο στο σπίτι των εργαλείων είναι το αλέτρι, το πρώτο εργαλείο που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για να καλλιεργήσει τη γη. Τα δρεπάνια, η ξύλινη χλιάμπουρα και άλλα εργαλεία χρησιμοποιούνταν για τη συγκομιδή και την επεξεργασία των σπόρων.
Σπάνια κομμάτια της έκθεσης, όπως η παλαμαριά και μια πήλινη γάστρα 150 ετών, είναι πραγματικά έργα τέχνης, που συνδέουν τον επισκέπτη με την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας. «Όταν κάποιος βλέπει αυτά τα αντικείμενα, μπορεί να συνδεθεί με την ιστορία της γεωργικής παραγωγής στην Ελλάδα», καταλήγει η κ. Αργυριάδου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
