Η ημερομηνία πάνω στην πολυκαιρισμένη καρτ ποστάλ με την εικόνα μέρους του παλιού τείχους της Θεσσαλονίκης στη μία όψη και τη σφραγίδα «Armée d’Orient» (Στρατιά της Ανατολής), παραπέμπει στις μέρες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Σαλονίκη, 18 Οκτωβρίου 1917», γράφει στο αριστερό πάνω μέρος της κάρτας που εστάλη από τον Louis Fieu, μέλος της γαλλικής στρατιάς στη Θεσσαλονίκη, με αποδέκτη τη σύζυγό του. Με μια πρώτη ματιά, η καρτ ποστάλ που 103 χρόνια μετά την αποστολή της «επιστρέφει» στην πόλη από την οποία «έφυγε», αφού την απέκτησε σε διαδικτυακό πλειστηριασμό ο Θεσσαλονικός ιστορικός Λεόν Σαλτιέλ, δεν έμοιαζε να έχει κάτι σπάνιο. Ήταν, ωστόσο, το γραμμένο σε μια …διαφορετική γραφή μήνυμα του αποστολέα αυτό που κίνησε την περιέργεια του επίμονου μελετητή της ιστορίας και νέου ιδιοκτήτη της καρτ ποστάλ, αυτό που τον έκανε να προσπαθήσει ν’ ανασυνθέσει την ιστορία της.
«Σ’ ένα σάιτ ελβετικών πλειστηριασμών έψαχνα πράγματα σχετικά με τη Θεσσαλονίκη και βρήκα αυτή την κάρτα, που εκ πρώτης όψεως δεν ήταν κάτι το ιδιαίτερο σαν σπανιότητα. Μού κίνησε, ωστόσο, την περιέργεια η γραφή. Ήταν κάτι που δεν είχα δει ποτέ στη ζωή μου. Έγραψα μάλιστα και στον δημοπράτη αλλά ούτε αυτός είχε δει κάτι παρόμοιο. Αποφάσισα, λοιπόν, να την αγοράσω και να την αποκρυπτογραφήσω», εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Λεόν Σαλτιέλ, ο οποίος, μέσω ενός γνωστού του, που με τη σειρά του την έστειλε σε κάποιον φίλο του που ειδικεύεται σε γλώσσες και αλφάβητα, κατάλαβε πως επρόκειτο για κάποια μορφή στενογραφίας.
Η «αποκρυπτογράφηση» αποκάλυψε πως επρόκειτο για ένα ερωτικό μήνυμα που έστειλε στη σύζυγό του ένας Γάλλος στρατιώτης. «Από το όνομα του παραλήπτη βρήκα ουσιαστικά και τον αποστολέα κι ανέτρεξα στη σχετική βιβλιογραφία. Βρήκα, λοιπόν, ότι επρόκειτο για τον Louis Fieu, ο οποίος είχε γεννηθεί στις 7 Νοεμβρίου 1879, στην πόλη Albi και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε ως λοχίας στο 15ο τμήμα στρατιωτικών νοσοκόμων του γαλλικού στρατού, στη Θεσσαλονίκη».
Ως ιστορικός, ο Λεόν Σαλτιέλ δεν θα μπορούσε παρά να «βουτήξει» στα βαθιά για να ανασυνθέσει την ιστορία του αποστολέα και της κάρτας. Βρήκε, λοιπόν, ότι ο Fieu και πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως λέει, ήταν πολύ ενεργός με τους Σοσιαλιστές και μετά είχε υπηρετήσει ως δήμαρχος της πόλης του αλλά και βουλευτής για δύο θητείες στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. «Ο Fieu ήταν Σοσιαλιστής και σύντροφος του Jean Jaurès. Αργότερα έγινε δήμαρχος του Carmaux (1929-1941, 1942-1944) και μέλος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης (1932-1940). Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν ενεργός στην αντίσταση. Ο Fieu πέθανε στις 5 Νοεμβρίου 1973 στο Albi», επισημαίνει ο Θεσσαλονικιός ιστορικός.
Η καρτ ποστάλ, η οποία έχει εκτυπωθεί από την εβραϊκή εταιρεία «Matarasso, Saragoussi & Rousso», είναι γραμμένη στο σύστημα Πίτμαν (σύστημα στενογραφίας), και η αποκρυπτογράφησή της έφερε στο φως το μήνυμα αγάπης του Γάλλου στρατιώτη προς τη σύζυγό του. «Όμορφο, αξιολάτρευτο και γοητευτικό κοριτσάκι μου. Όπως κάθε πρωί και κάθε βράδυ, σου στέλνω τις πιο στοργικές και ερωτικές μου σκέψεις. Σου στέλνω πολλά φιλιά καλύπτοντας με χάδια, το “νόστιμο”, χαριτωμένο, χλωμό, γυμνό σου σώμα», γράφει ο Fieu κι αυτό το ερωτικό μήνυμα ίσως να εξηγεί, όπως σημειώνει ο ιστορικός Λεόν Σαλτιέλ, τον λόγο που επελέγη η στενογραφία ως μορφή επικοινωνίας. «Ίσως ήθελε μια κάποια ιδιωτικότητα ο αποστολέας», εξηγεί επισημαίνοντας πως προφανώς για τον Γάλλο στρατιώτη, ο οποίος έπρεπε να περιθάλπει τραυματίες μέσα στις λάσπες του μετώπου, η σύζυγός του συμβόλιζε τις ημέρες οικογενειακής ειρήνης και ηρεμίας.
Ο Λεόν Σαλτιέλ έκανε γνωστή την ιδιαίτερη αυτή ιστορία, μέσα από τον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook, χθες, ανήμερα της επετείου των 103 χρόνων από την ημερομηνία αποστολής. Γιατί, εν τέλει, αυτό που μπορεί να κάνει μια καρτ ποστάλ ξεχωριστή είναι η ανασύνθεση της ιστορίας που κρύβει…
Σοφία Παπαδοπούλου
