«Η ελληνική επανάσταση είναι αξιομνημόνευτη και πρέπει να τη θυμόμαστε και πρέπει να την τιμήσουμε» τόνισε ο ιστορικός και ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ Αθανάσιος Βερέμης, μιλώντας σε διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο «Δάση και Βουνά: Κιβωτός του Ελληνισμού και ορμητήριο στα χρόνια της Επανάστασης», που διοργάνωσε το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Δασών και της συμπλήρωσης 200 ετών από την Επανάσταση του 1821.
«Ο ελληνικός στρατός της εποχής -δε μιλάμε καν για έναν εκπαιδευμένο τακτικό στρατό- κατάφερε με το πείσμα του, την επιμονή του και τη δύναμή του να κρατηθεί στο πεδίο της μάχης, κατάφερε να καταστήσει την Ελλάδα όχι απλώς μία χώρα ελεύθερη, αλλά και ανεξάρτητη, δηλαδή την πρώτη ανεξάρτητη ελεύθερη χώρα στα Βαλκάνια», είπε ο κ. Βερέμης, υπενθυμίζοντας ότι άλλες χώρες των Βαλκανίων «έπονται κατά πολύ, κάμποσες δεκαετίες».
Ο καθηγητής, που ήταν κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης, ανέδειξε τη σημασία της ενιαίας πολιτιστικής παράδοσης ως το κρίσιμο στοιχείο για την αδιάλειπτη παρουσία του ελληνικού στοιχείου διαχρονικά, προτρέποντας να «να τιμήσουμε την ελληνική επανάσταση και με νέες έρευνες, γιατί δε σταματάει η έρευνα, επειδή υπήρξαν μερικοί σπουδαίοι ιστορικοί στο παρελθόν, η έρευνα συνεχίζεται γιατί κάθε εποχή αναδεικνύει δικά της ερωτήματα, θέλει απαντήσεις στις δικές της ερωτήσεις και αυτό κάνουμε κι εμείς σήμερα, προσπαθούμε να καταλάβουμε ποιοι ήταν οι προπάτορες μας και γιατί είμαστε αυτό που γίναμε».
«Η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγάλη Διασπορά, με τη μεγάλη παρουσία λογίων εκτός Ελλάδος και έτσι ουσιαστικά δε μιλάμε για μία Ελλάδα. Είναι η Ελλάδα του ελλαδικού χώρου, όπου ο όρος Ελλάδα ακούγεται για πρώτη φορά στην ιστορία. Είχαμε πάντα Έλληνες από την αρχαιότητα, αλλά δεν είχαμε Ελλάδα ενιαία, ούτε στην αρχαιότητα, ούτε και στο Βυζάντιο, όπου είχαμε μία αυτοκρατορία χριστιανική», ανέφερε ο καθηγητής παραπέμποντας στον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, ο οποίος «μας θύμισε ότι δεν υπάρχουν κενά στην ιστορία των Ελλήνων, υπάρχει μία συνέχεια», καθώς «Έλληνες μπορεί να μεταμορφώνονται από παγανιστές σε χριστιανούς, αλλά δεν παύουν να είναι ελληνόφωνοι και η ελληνοφωνία να είναι το κύριο χαρακτηριστικό των Ελλήνων όλων των εποχών αυτών ως τη νεότερη Ελλάδα».
«Αυτό που μας κάνει αυτό που είμαστε, η ταυτότητά μας, εξαρτάται από τον πολιτισμό μας και όχι από το αίμα μας. Το αίμα δε μιλάει, το αίμα είναι βωβό. Μιλάει ο πολιτισμός, μιλάει η γλώσσα, η γλώσσα είναι κατεξοχήν φορέας πολιτισμού. Κι αν είμαστε Έλληνες το οφείλουμε σε αυτή τη γλώσσα, φορέα του δικού μας πολιτισμού. Αυτά λέει ο Παπαρρηγόπουλος και σε αυτόν οφείλουμε και μεγάλο μέρος της σημερινής μας ταυτότητας», εξήγησε ο κ. Βερέμης.
Παρατήρησε, δε, πως «αν οι Έλληνες είναι από τους λίγους Βαλκάνιους που ποτέ δεν τσακώθηκαν για αυτό που είναι -τσακώθηκαν για πολιτικά άλλα θέματα, είχαμε εμφύλιο τεράστιο, αλλά με άλλα με άλλο πρόκριμα- ποτέ δεν τσακώθηκαν για την ταυτότητά τους, πράγμα που δε συνέβη με άλλους Βαλκάνιους».
«Τα δάση της χώρας μας συνδέονται στενά και πολύπλευρα με ένδοξες ιστορικές περιόδους αυτού του τόπου και ιδιαίτερα Εθνεγερσία του 1821. Αποτέλεσαν ορμητήρια των αγώνων, καταφύγια για την προστασία της ζωής και κάστρα της ελευθερίας. Λειτούργησαν σαν απόρθητο φρούριο στις πιέσεις για εξισλαμισμό και διασφάλισαν τη συνέχιση της πλούσιας παράδοσης, της γλώσσας των ηθών και εθίμων μας. Στον δύσκολα προσπελάσιμο ορεινό δασικό χώρο αναπτύχθηκαν πολλές ελεύθερες κοινότητες που συνέβαλαν τα μέγιστα στην Εθνεγερσία του 1821», είπε ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου, ανοίγοντας τη διαδικτυακή εκδήλωση.
Χαιρετισμό απέστειλε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γεώργιος Αμυράς, επισημαίνοντας ότι «στο Υπουργείο ακολουθώντας καλές πρακτικές και εφαρμόζοντας νέες τεχνολογίες εργαζόμαστε για την προστασία και αειφορική διαχείριση του δασικού μας πλούτου και αυτός ο πλούτος πρόκειται να πληθύνει με 30 εκατομμύρια νέα δέντρα, όλα τους προερχόμενα από τοπικούς πόρους που από την επόμενη χρονιά θα φυτέψουμε στα ελληνικά βουνά και γύρω από τις πόλεις κάνοντας πράξη το εθνικό σχέδιο αναδάσωσης».
Στην εκδήλωση μίλησαν ακόμη η Αναστασία Στεργιάδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, και ο Φίλιππος Αραβανόπουλος, Καθηγητής του Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, αναδεικνύοντας τη σημασία των δασών και των βουνών της χώρας ως καταφυγίων και χώρων οργάνωσης και διεξαγωγής της αντίστασης των επαναστατημένων Ελλήνων, πέραν της διηνεκούς προσφοράς τους σε υλικά και άυλα αγαθά.
Οι ομιλητές αναφέρθηκαν σε γεγονότα που συνέβησαν προ και μετά της περιόδου του Διαφωτισμού και του ρόλου τους στο ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821, εστιάζοντας περαιτέρω στις δυνατότητες καταφυγής και ασφαλούς μετακίνησης Φιλικών, άμαχου πληθυσμού και ένοπλων ομάδων επαναστατημένων Ελλήνων, μεταφοράς πυρομαχικών, όπως και αιφνιδιασμού στις πολεμικές επιχειρήσεις, που προσέφεραν τόσο τα δάση όσο και το έντονο ορεινό ανάγλυφο της χώρας.
Σμαρώ Αβραμίδου
