Πόσο ρυπαίνουν οι πύραυλοι; Είναι εφικτή η δημιουργία πιο πράσινων καυσίμων; Μπορούμε να κάνουμε χρήση καυσίμων σε μορφή gel στο διάστημα; Απαντήσεις σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα σχετικά με την έρευνα στο φημισμένο ισραηλινό πανεπιστήμιο Technion (Israel Institute of Technology), όπου εργάζεται, αλλά και στην Ελλάδα, από την οποία έλκει την καταγωγή του, δίνει, μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής αεροδιαστημικής Μπένης Νατάν.
Ήταν το 2004, όταν ο καθηγητής Μπένης Νατάν, η έρευνα του οποίου επικεντρώνεται στους κινητήρες των πυραύλων, εφηύρε ένα νέο είδος πυραυλικού κινητήρα, που μετέπειτα αποτέλεσε τον πυλώνα της startup εταιρείας με την ονομασία “NewRocket“, η οποία σχεδιάζει προωθητήρες διαφόρων μεγεθών (1-400 Ν) βασισμένων σε υπεροξείδιο του υδρογόνου και κηροζήνη με υπεργολική ανάφλεξη (σημαίνει ανάφλεξη με απλή επαφή ανάμεσα στο καύσιμο και τον οξειδωτή).
“Δεν είναι ότι οι πύραυλοι ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Τα προϊόντα της καύσης δεν είναι επικίνδυνα. Το θέμα είναι ότι κάποιες φορές τα ίδια τα προωθητικά είναι επικίνδυνα για τους ανθρώπους και το περιβάλλον” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής αεροδιαστημικής του Technion, επισημαίνοντας πως οι προωθητήρες δορυφόρων χρησιμοποιούν κυρίως υδραζίνη, μια τοξική ουσία που αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον και η χρήση της πρόκειται να απαγορευθεί στο προσεχές μέλλον, τουλάχιστον στην Ευρώπη.
“Χρησιμοποιούν αυτά τα υλικά επειδή είναι υπεργολικά, δηλαδή αναφλέγονται με την επαφή, γεγονός που μειώνει τον χρόνο της ανάφλεξης σημαντικά. Γι αυτό είναι φοβερά ελκυστικά σε όλους αυτούς που ασχολούνται με προωθητικά στους πυραύλους” αναφέρει ο κ. Νατάν, εξηγώντας ωστόσο τους κινδύνους που ενέχουν, γεγονός που καθιστά επιτακτική την αντικατάστασή τους. “Αν φύγει από τη μέση η υδραζίνη, αυτό μειώνει φοβερά και το κόστος και τον κίνδυνο”, σημειώνει ο κ. Νατάν.
Ο χρόνος ανάφλεξης των προωθητικών της ανακάλυψης του κ. Νατάν είναι 8 χιλιοστά του δευτερολέπτου, χρόνος πρωτοφανής και με ουσίες που δεν αποτελούν κίνδυνο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
“Μπορούμε να φτιάξουμε πιο πράσινα καύσιμα”
Οι κινητήρες των πυραύλων χρησιμοποιούν κυρίως δύο είδη καυσίμων, στερεά και υγρά. Τα στερεά καύσιμα είναι απλούστερα και έχουν χαμηλό κόστος, ωστόσο έχουν χαμηλές επιδόσεις και είναι ανεξέλεγκτα μετά την ανάφλεξη. Τα υγρά καύσιμα έχουν υψηλότερες επιδόσεις και είναι ελεγχόμενα, αλλά τα συστήματα είναι πολύπλοκα και απαιτούν μεγάλο χρόνο προετοιμασίας. Μάλιστα, μερικά από τα υγρά καύσιμα είναι πολύ τοξικά για τον άνθρωπο και επικίνδυνα για το περιβάλλον.
Ο καθηγητής Νατάν, στην έρευνά του ασχολήθηκε με το gel καυσίμων. Η ανακάλυψη έγινε το 2004, η προώθηση το 2009, με τη σχετική πατέντα και από το 2013 λειτουργεί η startup εταιρεία “NewRocket”.
Τι είναι όμως το gel; “Η Loyd Jordan (Λόιντ Τζόρνταν) είπε το 1926, ότι είναι ευκολότερο να αναγνωρίσεις το gel από το να το ορίσεις” σημειώνει ο καθηγητής Νατάν, εξηγώντας πως “τα gel είναι υγρά που όταν τους προσθέσεις μια πηκτική ουσία και τα επεξεργαστείς κατάλληλα, συμπεριφέρονται παρόμοια με τα στερεά”.
“Το ρευστό σε μορφή gel συμπεριφέρεται σαν στερεό κατά την αποθήκευση. Κάτω από εφαπτομενική τάση το υξώδες του μειώνεται και συμπεριφέρεται σαν υγρό” προσθέτει, επισημαίνοντας ότι “τα προωθητικά gel συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα των στερεών και των υγρών (ασφάλεια, διαχείριση ενέργειας, όπως τα υγρά, δυνατότητα εισαγωγής σωματιδίων, υψηλή πυκνότητα, μειωμένες διαρροές, σχετικά μακροχρόνια αποθήκευση, ευκολία άμεσης χρήσης, μη ευαίσθητα σε κραδασμούς/στατικό ηλεκτρισμό).
“Η τεχνολογία, σε μεγάλο βαθμό, κάνει τον κόσμο καλύτερο”
Η τεχνολογία “τρέχει” στις μέρες μας με φρενήρεις ρυθμούς. Πόσο, όμως, είμαστε ικανές ως κοινωνίες να ακολουθήσουμε την αλματώδη εξέλιξή της. “Ο κόσμος μπορεί να την ακολουθήσει, αν μπορέσει να επιβιώσει γενικά από όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας. Η απορρόφηση της τεχνολογίας υπάρχει και νομίζω πως η τεχνολογία, σε μεγάλο βαθμό, κάνει τον κόσμο καλύτερο” απαντά ο καθηγητής αεροδιαστημικής στο Technion.
“Όλοι χαιρόμαστε από την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Όλα αυτά σε μεγάλο βαθμό βασίζονται στην ικανότητα του ανθρώπου να θέσει δορυφόρους σε τροχιά γύρω από τη Γη” σημειώνει ο διαπρεπής καθηγητής και προσθέτει πως αναμφίβολα υπάρχουν πολλά προβλήματα στον κόσμο, αλλά η τεχνολογία έχει συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. “Αν καταφέρουμε να επιβιώσουμε από τους πολέμους, την υπερθέρμανση της Γης κ.ά., σίγουρα η τεχνολογία βοηθάει” λέει χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι αφορά τα μελλοντικά σχέδιά του, ο καθηγητής Νατάν, ο οποίος έχει πάνω από 150 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων και έχει βραβευθεί 15 φορές από τους φοιτητές με το βραβείο εξαιρετικής διδασκαλίας, σημειώνει πως δεν σταματάει ποτέ την έρευνα.
Στο ερώτημα τι επεξεργάζεται αυτό τον καιρό δεν θέλει να πει σε λεπτομέρειες και λέει μάλλον λακωνικά: “Το μέλλον μου βρίσκεται στο παρελθόν μου!”.
“Υπάρχουν καλά μυαλά στην Ελλάδα, χρειάζονται υποδομές”
Ο Μπένης Νατάν γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στα 14 του μετακόμισε στην Αθήνα και από το 1971 βρίσκεται στο Ισραήλ, όπου ολοκλήρωσε έναν πλήρη κύκλο σπουδών με Bachelor, Master και διδακτορικό στη Σχολή Αεροδιαστημικής Μηχανικής του Technion. Σήμερα, κατέχει την έδρα Stephen Berger της Μηχανικής και παράλληλα τελεί διευθυντής του Κέντρου Πυραυλικής στη Σχολή Αεροδιαστημικής Μηχανικής του ίδιου πανεπιστημίου.
Το “κλειδί” της επιτυχίας, ωστόσο, όπως λέει δεν βρίσκεται μόνο στο μυαλό αλλά και στον χαρακτήρα και στην …τύχη. “Δεν αρκεί μόνο το μυαλό για την επιτυχία, χρειάζεται και τύχη. Το μυαλό είναι απαραίτητη συνθήκη αλλά δεν είναι ικανή. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν την πρόοδο, την εξέλιξη ενός ανθρώπου καθώς και ο παράγοντας τύχη που είναι πολύ σημαντικός” σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και τις προσπάθειες που γίνονται για ανάσχεση του “brain drain”, σημειώνει ότι στη χώρα μας υπάρχουν “καλά μυαλά”, όπως διαπίστωσε και ο ίδιος ως επισκέπτης καθηγητής στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο, αλλά αυτό που λείπει είναι οι υποδομές.
“Τα καλά μυαλά υπάρχουν· εξαιρετικά μάλιστα. Το βλέπουμε και σε όλους τους Έλληνες που διέπρεψαν στο εξωτερικό. Το brain drain υφίσταται και όχι μόνο επειδή υπάρχει η κρίση. Το brain drain υφίσταται επειδή δεν υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και αν αυτές δεν δημιουργηθούν, θα συνεχιστεί” τονίζει ο καθηγητής.
“Πρέπει να δημιουργηθούν υποδομές και το κλίμα για να μείνουν εδώ και να δημιουργήσουν οι επιστήμονες” αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής, ο οποίος θα μιλήσει για τα “Πράσινα Καύσιμα για Πυραύλους”, σήμερα (Τρίτη 15/10), στις 20:00, στο “The Hub Events” (Αλκμήνης 5, Κ. Πετράλωνα, μετρό Κεραμεικός, Αθήνα).
Σοφία Παπαδοπούλου
*Τη φωτογραφία παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Νατάν
