Η εικόνα δεν είναι χρονικά πολύ μακρινή. Το αργότερο το 2026 τρεις ευρωπαϊκοί δορυφόροι θα πετούν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την επιφάνεια της Γης, γύρω από ένα ζευγάρι αστεροειδών, πάνω στον μικρότερο από τους οποίους, λίγο καιρό πριν, θα έχει πέσει ένα έτερο, αμερικανικό σκάφος. Οι τρεις ευρωπαϊκοί δορυφόροι θα μελετήσουν με κάθε δυνατό τρόπο αν το αμερικανικό διαστημικό σκάφος κατάφερε και κατά πόσον να ‘εκτρέψει’ τον μικρότερο αστεροειδή από τον μεγαλύτερο αδερφό του. Έτσι ο Άνθρωπος θα έχει εκτελέσει το πρώτο διαστημικό πείραμα στο πεδίο, πείραμα που στόχος των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι να οδηγήσει στον σχεδιασμό της πλανητικής μας άμυνας από έναν επικίνδυνο για τον γαλάζιο πλανήτη μας εχθρό.
“Είμαστε πολύ ευτυχείς που καταφέραμε να περάσει αυτό το σχέδιο και για το ότι είμαστε μέσα στην ομάδα των είκοσι περίπου επιστημόνων από την ΕΕ που προετοιμάζονταν για αυτή τη διαστημική αποστολή. Η ιδέα της αποστολής Hera είναι να προσπαθήσουμε να κάνουμε για πρώτη φορά ένα πείραμα αναχαίτισης ενός αστεροειδούς, που δυνητικά έρχεται κατά πάνω μας, με σκοπό να ξέρουμε αν όντως μπορούμε να το καταφέρουμε αν κάποτε συμβεί στην πραγματικότητα” είναι ο τρόπος με τον οποίο εξηγεί ο Ελληνας επιστήμονας Κλεομένης Τσιγάνης τον πυρήνα της ιδέας πίσω από τη διεθνή αποστολή AIDA (Asteroid Impact and Deflection Assessment) στην οποία συμμετέχει η Ελλάδα μέσω του ΑΠΘ.
Μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ, “Πρακτορείο 104,9 FM”, ο αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ και διευθυντής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του ΑΠΘ, εξηγεί πως μαζί με την ερευνητική ομάδα του Σπουδαστηρίου Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ συμμετέχουν στην επιστημονική Ομάδα Διερεύνησης (Investigation Team) της αποστολής Hera. Η Hera αποτελεί το ευρωπαϊκό σκέλος της διεθνούς αποστολής AIDΑ, ήτοι της αποστολής “Πρόσκρουση σε Αστεροειδή και Αξιολόγηση της Εκτροπής”, που υλοποιείται σε συνεργασία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (European Space Agency) ESA με τη NASA.
Εύρεση στόχου, μελέτη, “βολή” και εκτίμηση αποτελεσμάτων
“Η συγκεκριμένη αποστολή είναι μέρος της ευρύτερης συνεργασίας AIDΑ και έχει ως πρώτο σκέλος της το DART (Double Asteroid Redirection Test), σκέλος που υλοποιείται από τη NASA”, προσθέτει ο κ.Τσιγάνης, αναφερόμενος στο 500 κιλών σκάφος DART, που αποτελεί το «βλήμα» του πειράματος, ενώ εξηγεί πως το 2021 είναι η χρονιά που θα εκτοξευτεί το συγκεκριμένο διαστημικό σκάφος με στόχο ένα μακρινό αντικείμενο.
«Είχαμε εντοπίσει έναν ωραίο στόχο, τον διπλό αστεροειδή “ Δίδυμος”, αστεροειδή που θα περάσει από τη Γη σε μικρή, αλλά απολύτως ασφαλή απόσταση το 2022, αστεροειδή που χάρη στο συγκεκριμένο ωραίο χαρακτηριστικό του, το ότι αποτελείται από έναν “ μικρό” (150 μέτρων) αστεροειδή, που περιφέρεται γύρω από τον “ μεγάλο” διαμέτρου 800 μέτρων) σε απόσταση μόλις 1.200 μέτρων, μας εξυπηρετεί αφού έχουμε ένα στοιχείο που μας επιτρέπει να χτυπήσουμε δοκιμαστικά τον ένα, τον μικρότερο και να δούμε τα αποτελέσματα» εξηγεί ο κ.Τσιγάνης που με αυτό τον τρόπο περιγράφει πώς θα “προσομοιωθεί’ ένα χτύπημα όπως αυτό που ουδείς θα ήθελε να δει να συμβαίνει στον πλανήτη Γη. “Είναι η πρώτη φορά που Άνθρωπος επιχειρεί να αλλάξει την τροχιά ενός ουράνιου σώματος”, τονίζει ο ευτυχής με την απόφαση της ESA, Έλληνας επιστήμονας.
“Όταν θα χτυπήσουμε τον μικρό αστεροειδή δεν θα συμβεί κάτι συνταρακτικό, η δική του τροχιά όμως γύρω από τον μεγαλύτερο θα εκτραπεί λίγο και αυτό είναι κάτι που θα δούμε. Ίσως με τηλεσκόπια επίγεια θα έχουμε δε μια πρώτη μέτρηση, δεν θα έχουμε όμως καμία άλλη πληροφορία”, είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κ.Τσιγάνης περιγράφει αυτό που προγραμματίζεται να συμβεί τον Οκτώβριο του 2022, όταν το αμερικανικό DART θα πέσει στον μικρό εκ των δύο αστεροειδών με ταχύτητα 25.000 χλμ./ώρα και η σφοδρή πρόσκρουση θα τον εκτρέψει από την τροχιά του μεγάλου αδερφού του μειώνοντας ελαφρά την ακτίνα και την περίοδό της.
«Έτσι για την επόμενη φορά που -ο μη γένοιτο- θα χρειαστεί να εκτραπεί ένας αστεροειδής, θα ξέρουμε. Θα ξέρουμε αν με τη “ Χ” ταχύτητα, που ρίξαμε ένα σκάφος πήραμε την εκτροπή που θέλαμε, με ποιον τρόπο την πήραμε, πώς είναι ο κρατήρας, τι σχήμα έχει -στοιχεία από τον οποία μπορείς να μάθεις πολλά πράγματα- πώς ανταποκρίθηκε ο στόχος στη σύγκρουση, αφού τα υλικά που έχουν οι αστεροειδείς έχουν περίεργες μηχανικές ιδιότητες, μικροβαρύτητα και δεν τα έχουμε ιδιαίτερα συχνά και εύκολα πάνω στη Γη» σημειώνει ο κ.Τσιγάνης.
Σωτήρης Κυριακίδης
