Ο ρόλος της διαρκούς εκπαίδευσης των δημοσιογράφων και των πολιτών στην αναγνώριση των ψευδών ειδήσεων (fake news) επισημάνθηκε από τους ομιλητές στην εκδήλωση-συζήτηση που διοργάνωσαν το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και η Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ, όπου η Γερμανία είναι η τιμώμενη χώρα. Η ευθύνη των δημοσιογραφικών οργανισμών να ενσωματώσουν εργαλεία επαλήθευσης δεδομένων (fact-checking) είναι επιτακτική.
Για την παραπληροφόρηση και τη δημοσιογραφία συζήτησαν ο δημοσιογράφος Αιμίλιος Περδικάρης, Πρόεδρος του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, η δημοσιογράφος Manuela Kasper-Claridge, Αρχισυντάκτρια της Deutsche Welle, και ο Καθηγητής Νίκος Παναγιώτου από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος Σοφία Παπαδοπούλου, Αρχισυντάκτρια ΑΠΕ-ΜΠΕ (Διεύθυνση Βόρειας Ελλάδας).
Το τοπίο της παραπληροφόρησης σήμερα
Η παραπληροφόρηση είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο που σήμερα κυριαρχεί κυρίως λόγω των τεχνολογικών δυνατοτήτων που διαθέτουν όσοι επιθυμούν να επωφεληθούν από τη διασπορά ψευδών ειδήσεων. Η ανάδειξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως κύριας πηγής ενημέρωσης των πολιτών ενισχύει το πρόβλημα.
Ο κ. Παναγιώτου τόνισε ότι οι δημοσιογράφοι καλούνται να απαντήσουν σε πολυσύνθετα φαινόμενα και απαιτείται η ανάπτυξη ειδικών τεχνολογικών εργαλείων. Υπογράμμισε ότι οι πολίτες δυστυχώς δεν εμπιστεύονται τους δημοσιογράφους, γεγονός που καθορίζει το νέο περιβάλλον ενάντια στην παραπληροφόρηση.
Η Deutsche Welle καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες για τη διασταύρωση των πληροφοριών πριν μετατραπούν σε ειδήσεις, σημειώνοντας την ανάγκη εκπαίδευσης των δημοσιογράφων στην χρήση τεχνολογικών εργαλείων. Η κ. Claridge ανέφερε ότι η ταχύτητα στο δημοσιογραφικό λειτούργημα δεν είναι πάντα θετική και κάλεσε να ελέγχονται πρώτα τα γεγονότα πριν τη δημοσίευση.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη τελειοποιεί τα fake news αλλά και τα ανιχνεύει
Ο κ. Παναγιώτου επισήμανε την ανάγκη διαχωρισμού της πληροφορίας από την είδηση για την αξιοπιστία του δημοσιογραφικού έργου. Η κ. Claridge υπογράμμισε ότι οι ψεύτικες ειδήσεις γίνονται όλο και πιο πειστικές, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση της ψευδούς από την αληθινή πληροφορία. Η Deutsche Welle εκπαιδεύει τους δημοσιογράφους της στα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για την αποτελεσματική επαλήθευση των στοιχείων.
Εκπαιδεύοντας τους πολίτες στο fact-checking
Η κ. Claridge ανέφερε ένα πρόσφατο παράδειγμα σχετικά με τον ισχυρισμό του Ντόναλντ Τραμπ για Αϊτινούς μετανάστες, που έλεγξαν άμεσα και δημοσίευσαν τα ευρήματα. Υπογράμμισε την ανάγκη εκπαίδευσης του κοινού ώστε να μπορεί να αναγνωρίζει τα fake news. Ο κ. Παναγιώτου επισήμανε ότι η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης είναι ένα γεωπολιτικό θέμα που απαιτεί προσεκτική ρύθμιση, ενώ η κ. Claridge τόνισε τη σημασία της εκπαίδευσης των δημοσιογράφων και των πολιτών για τη διασφάλιση της δημοκρατίας.
