Νότια Αμερική, Λος Άντζελες, Παρίσι, Κολωνία, Λίβερπουλ, Άμπου Ντάμπι και η ζωή από τον πρώτο συναγερμό για τον SARS-CoV-2 μέχρι τη σημερινή πραγματικότητα. Αυτή θα μπορούσε να είναι η «λεζάντα» των εικόνων που μεταφέρουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ Έλληνες που είτε μένουν και εργάζονται στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη είτε βρέθηκαν για αναψυχή στο εξωτερικό, όταν ξέσπασε η πανδημία.
Η Κάλλη Ρουμελιώτου μόλις επέστρεψε στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω της τη «γνωριμία» με λαούς και χώρες που είχε σχεδιάσει να επισκεφθεί σε ένα ταξίδι εμπειριών, που μετατράπηκε, όμως, σε ημερολόγιο «απόδρασης» με κατεπείγουσες διαδικασίες.
Ο Σταύρος Βασιλειάδης περιγράφει ένα Λος Άντζελες που δεν έχει καμία σχέση με την πόλη, στην οποία έχει ζήσει τα τελευταία χρόνια. Εξηγεί πώς μια αμερικανική πολιτεία με το ΑΕΠ της Γαλλίας έχει κόσμο που -για πρώτη φορά- περπατάει αντί να οδηγεί, «αδειάζει» τις λεωφόρους των δέκα λωρίδων και… αποθηκεύει τρόφιμα και χαρτιά υγείας.
H Κική Καρύδου μιλάει για τις Βρυξέλλες, την «καρδιά» της Ευρώπης και των κέντρων αποφάσεων, όπου για πρώτη φορά εδώ και χρόνια τα γραφεία είναι άδεια, στα εστιατόρια δεν γίνονται συναντήσεις και στα κομμωτήρια εισέρχεται ένας πελάτης τη φορά, ενώ οι Βέλγοι φεύγουν από τα σούπερ μάρκετ με τα απαραίτητα και μερικές …μπύρες στο καλάθι.
Η Στεφανία Τσακιράκη, ασκούμενη εικαστική θεραπεύτρια, μεταφέρει την εικόνα ενός Παρισιού που δεν «λάμπει», ενός λαού που «συμφιλιώθηκε γρήγορα με το καθεστώς “καραντίνα”» κι ενός προστίμου «που έχει αποτελέσματα», ενώ ο Δημήτρης Γιαντσίδης αναγκάστηκε να γυρίσει με το πρώτο αεροπλάνο και όχι 13 ημέρες μετά, όπως ήθελε το συμβόλαιό του, από το Λος Άντζελες όπου θα εργαζόταν, πίσω στη Γερμανία. Περιγράφει από την Κολωνία, όπου ζει με την πενταμελή του οικογένεια, μια Γερμανία «χαλαρή και απείθαρχη» μέχρι το διάγγελμα της Καγκελαρίου Μέρκελ και μια προσαρμογή ταχύτατη από εκεί και μετά.
Ο Γιάννης Νισύριος, προϊστάμενος Χημείου Βιομηχανίας, κάτοικος του Γουόριγκτον, 30 χιλιόμετρα από το Λίβερπουλ, εξηγεί πως το Ηνωμένο Βασίλειο έχει περάσει από πολλά, πολύ διαφορετικά στάδια προσαρμογής στη νέα κατάσταση, μέσα σε λίγες μόλις ημέρες, με «μια μειοψηφία που τα αγνοεί όλα και συνεχίζει τη ζωή της κανονικά».
Ο Σπύρος Πλακούδας, καθηγητής στο Άμπου Ντάμπι, εξηγεί πως σήμερα «όσο ο φόρος αίματος στην Ευρώπη και το Ιράν αυξάνεται», τόσο υιοθετούνται νέα μέτρα που «οδηγούν νομοτελειακά σε γενική καραντίνα» και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ακολουθούν οι μαρτυρίες και εμπειρίες τους στην εποχή του Covid-19:
-Κάλλι Ρουμελιώτου, εκπαιδευτικός, ταξιδεύτρια στη Νότια Αμερική, Χιλή, Βολιβία, Βραζιλία:
«Η κανονική ημερομηνία επιστροφής στην Ελλάδα -σε έναν μήνα περίπου- δεν θα ήταν πλέον ρεαλιστική. Βρεθήκαμε στη Χιλή πριν από έναν μήνα, όταν πρωτοάρχισαν τα κρούσματα. Αν και στο αεροδρόμιο φορούσαν μάσκες και μας πήραν τη θερμοκρασία, η ζωή συνεχιζόταν κανονικά με αγκαλιές και σταυρωτά φιλιά. Περνώντας στα χωριά της Βολιβίας, τα πράγματα ήταν ήρεμα μέχρι να μπούμε στην πόλη. Ο κόσμος παντού με μάσκες, μας σταματάει η αστυνομία, μας φωτογραφίζει και μας επισημαίνει ότι ως “ξένοι” οφείλουμε να φοράμε μαντήλι. Το hostel μας έρημο, ο ιδιοκτήτης πολύ φιλικός και εξυπηρετικός. Την επόμενη μέρα μας ενημερώνει ότι κλείνουν τα σύνορα και υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας, μετά τις πέντε το απόγευμα, με ποινή φυλάκισης.
»Στον δρόμο μας αποφεύγουν σαν να έχουμε ήδη τον ιό. Κι ενώ στη Χιλή μπορούσες να μας περάσεις και για ντόπιους, εδώ κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, τόσο εξαιτίας της φυσικής εμφάνισης όσο και στυλιστικά. Από τις πέντε παρά, η αστυνομία “πλημμυρίζει” τους δρόμους. Περπατάμε ανήσυχοι και σε εγρήγορση. Διαβάζουμε ιστορίες ατόμων που γνωρίσαμε πριν από μερικές ημέρες: τους διώχνουν από τα hostels, δεν τους αφήνουν να αγοράσουν ή να παραγγείλουν. Φοβούνται και η κυβέρνηση το ενισχύει… Το νιώθουμε στην ατμόσφαιρα. Δημιουργείται ο φόβος ότι αν κάτι πάθουμε τώρα, θα δυσκολευτούμε να βρούμε βοήθεια. Μας σταματάνε ξανά στον δρόμο, πάλι θερμόμετρο, πάλι φωτογραφία και ιστορικό: “πόσο καιρό είστε εδώ, πού ήσασταν πριν, πότε θα φύγετε”… Έχουμε γίνει ο εχθρός και αγχώνομαι μήπως δείξει το θερμόμετρο δέκατα καθώς μόλις κατέβηκα από το ποδήλατο.
»Αποφασίζουμε να φύγουμε για Βραζιλία. Στο αεροδρόμιο δεν μας αφήνουν να πετάξουμε, αν δεν έχουμε εισιτήριο που να μας επιστρέφει Ευρώπη. Χρειάζονται απόδειξη ότι θα φύγουμε από την ήπειρο. Προσπερνάμε κι αυτό το εμπόδιο και φτάνουμε στη Βραζιλία. Οι μάσκες υπάρχουν, μηνύματα παντού: “ο ιός υπάρχει, αλλά αν προσέχουμε όλα θα πάνε καλά. Δεν υπάρχει λόγος αναστάτωσης”. Η εικόνα επιβεβαιώνει τα όσα είχαμε διαβάσει: η Βραζιλία δεν έχει πάρει ακόμη δραστικά μέτρα, παρακινώντας τον κόσμο να συνεχίσει να ζει κανονικά. Στον πίνακα αναχωρήσεων, όμως, οι μισές πτήσεις έχουν τη σήμανση “cancelled”. Μετά μια ακόμα περιπέτεια, καταφέρνουμε να πετάξουμε για Λονδίνο. Άλλος κόσμος εδώ. Τα δικά μας συμπεράσματα: το πώς αντιδρονύ οι άνθρωποι σε σχέση με τον ιό, σχετίζεται με την επίσημη γραμμή του τόπου.
»Σε όλα αυτά πάντως υπάρχει και η θετική πλευρά. Μέσα στην τρέχουσα αποξένωση, υπάρχει η διαδικτυακή κοινότητα των “warmshowers”, άτομα που ανοίγουν τα σπίτια τους σε ταξιδιώτες ποδηλάτες προσφέροντας φιλοξενία. Στη σελίδα τους στο Facebook, πολυάριθμα μέλη δηλώνουν την τοποθεσία τους και τι μπορούν να παρέχουν σε άτομα που έχουν αποκλειστεί λόγω απαγορεύσεων και δεν μπορούν να επιστρέψουν- μετακινηθούν. Μια νότα αισιοδοξίας, αλτρουισμού και ανθρωπιάς, με σεβασμό στα μέτρα αυτοπροστασίας».
-Σταύρος Βασιλειάδης, χημικός μηχανικός, Σαν Φρανσίσκο, Λος Άντζελες, ΗΠΑ:
«Ζω στο κέντρο του Χόλιγουντ στο Λος Άντζελες και εργάζομαι στο επονομαζόμενο “Studio City”, που βρίσκεται δίπλα στα studios της Universal. Και οι δύο περιοχές στις οποίες κινούμαι είναι πολυσύχναστες. Είναι γεμάτες στούντιο γυρισμάτων, γυμναστήρια, θεματικά πάρκα, σούπερ μάρκετ. Συνήθως καλύπτω, οδηγώντας, την απόσταση με μια διαδρομή 15 με 20 λεπτών. Το σκηνικό εδώ άλλαξε κυριολεκτικά σε μια νύχτα. Ξαφνικά, οι δρόμοι είναι άδειοι και υπάρχει μια ησυχία που με ανησυχεί πιο πολύ από τον ιό. Την Παρασκευή έκανα 7 λεπτά για να φτάσω στο γραφείο μου, ήμουν σε περιφερειακό με 10 λωρίδες μόνος μου!
»Οι δρόμοι είναι άδειοι, οι ουρές είναι στα σούπερ μάρκετ, στα φαρμακεία και στα μαγαζιά ηλεκτρονικών ειδών. Αν περιμένεις 2-3 ώρες στην ουρά και μπεις, η εικόνα είναι ίδια παντού με ράφια άδεια, ενώ το προσωπικό μοιάζει να βγήκε από μια τηλεοπτική σειρά με θέμα την καταστροφή του Τσέρνομπιλ. Ο κόσμος ξυπνάει στις 4 το χάραμα για να πάει να στηθεί στην ουρά των σούπερ μάρκετ, που ανοίγουν στις 5 για να προλάβει. Στους δρόμους υπάρχουν κάποιοι με πινακίδες που φωνάζουν πως έρχεται η “Δευτέρα Παρουσία”. Στη δουλειά -προς μεγάλη μου έκπληξη- ανακάλυψα ότι έχουμε πολλούς συναδέλφους που είναι “doomsday believers”, όπως λέγονται στην Αμερική, πιστεύουν δηλαδή στο “τέλος του κόσμου” και δηλώνουν “προετοιμασμένοι” για αυτό.
»Σε αυτό που ζούμε υπάρχει και αυτό που ονομάζουν “silver lining” οι Αμερικανοί. Κάθε μέρα βγαίνω και περπατάω για να πάρω λίγο αέρα έξω από το κλουβί, το διαμέρισμα #209, όπου ζω. Στο Λος Άντζελς, ο κόσμος γενικά δεν περπατάει και όλοι οδηγούν. Αυτές τις ημέρες, όμως, οι γειτονιές είναι γεμάτες περιπατητές. Αρχικά θα σε αποφύγουν διακριτικά, σταματούν όμως δύο βήματα μετά πιο κάτω για να σε χαιρετήσουν, να ρωτήσουν αν είσαι καλά, αν πάνε όλα καλά με τη δουλειά και μετά θα συνεχίσουν το περπάτημα. Σε μια πόλη τόσο απρόσωπη ξαφνικά βλέπω χαμόγελα και ανθρωπιά! Ίσως αυτή η πανδημία να κάνει και κάποιο καλό τελικά. Να αγαπάτε ο ένας τον άλλον. Μόνο εμάς έχουμε!».
-Κική Καρύδου, αξιωματούχος διαχείρισης προγραμμάτων, Βρυξέλλες, Βέλγιο:
«Πριν ανακοινωθούν τα μέτρα από την κυβέρνηση, όλοι συζητούσαν, ρωτούσαν τους Ιταλούς φίλους τι γίνεται στη χώρα τους χωρίς να επηρεάζεται η καθημερινότητά μας. Μετά τα μέτρα, τα οποία ανακοινώθηκαν και τέθηκαν σε εφαρμογή κυριολεκτικά σε μια μέρα, αρχίσαμε να ανησυχούμε, με αποτέλεσμα να αδειάσουμε τα σούπερ μάρκετ. Τις τελευταίες ημέρες, στα περισσότερα μάρκετ είχε και έχει ουρές, κάτι που οφείλεται και στο ότι επιτρέπεται περιορισμένος αριθμός ατόμων σε κάθε χώρο, ενώ επιτρέπεται να μένεις μέσα 15 λεπτά. Ανοιχτά είναι και καταστήματα βιολογικών προϊόντων, όπως και οι φούρνοι. Είναι πάντως χαρακτηριστικό πως αποφασίστηκε να παραμείνουν ανοιχτά τα κομμωτήρια, όπως έγινε και στη Γερμανία, αν και επιτρέπεται ένα άτομο τη φορά μέσα. Μέσα στην εβδομάδα ηρέμησε η κατάσταση. Είναι “strongly recommended” να πάμε στα πάρκα για φυσική άσκηση άλλα μόνο δύο άτομα από το ίδιο σπίτι ή δύο φίλοι, κρατώντας αποστάσεις. Οι άνθρωποι τρέχουν σε πεζοδρόμια και πάρκα, χειροκροτούν από τα μπαλκόνια και δουλεύουν από το σπίτι, περιμένοντας την επιστροφή στην “κανονικότητα”. Βοηθά πάντως και ο καιρός, αφού μας το γύρισε σε χειμώνα και για μερικές ημέρες είχε βροχή και πολύ κρύο».
-Στεφανία Τσακιράκη, ασκούμενη εικαστική θεραπεύτρια, Παρίσι, Γαλλία:
«Η Γαλλία μπήκε απότομα και συμφιλιώθηκε γρήγορα με το καθεστώς καραντίνας. Πλέον για να βγεις από το σπίτι χρειάζεται υπεύθυνη δήλωση -ανέκαθεν λάτρεις της γραφειοκρατίας οι Γάλλοι- με πρόστιμο στους μη τηρούντες τον νόμο. Παρότι αστείο στην αρχή, βοήθησε πολύ ως μέτρο στο να μείνουμε σπίτι μας. Η Γαλλία -κάτι το οποίο ξέρει όποιος την έχει επισκεφτεί στο παρελθόν- δεν είναι η ίδια σήμερα, σε τίποτα. Η υπεύθυνη δήλωση για κυκλοφορία φάνηκε μέτρο ανούσιο στην αρχή, όταν όμως βλέπεις στα 200 μέτρα από το σπίτι σου να κόβουν πρόστιμο σε πεζό, καταλαβαίνεις γιατί ο κόσμος αποφάσισε να μείνει σπίτι επιτέλους. Το πρόστιμο αυτό σε όσους κυκλοφορούν χωρίς την υπεύθυνη δήλωση είχε απροσδόκητα αποτελέσματα. Ναι, οι Γάλλοι πλέον μένουν σπίτι! Οχήματα ελάχιστα και αναμονή για μια καλύτερη ημέρα και τη λήξη του συναγερμού».
-Δημήτρης Γιαντσίδης, ειδικός τεχνολογικών συστημάτων, ελεύθερος επαγγελματίας, Κολωνία, Γερμανία:
«Μέχρι και το διάγγελμα της καγκελαρίου Μέρκελ στη Γερμανία ήταν σαν να μην συνέβαινε τίποτα, χαλαροί και απείθαρχοι οι κάτοικοι στην Κολωνία θα έλεγα. Όλοι στους δρόμους, κανονικά βόλτες, αγκαλιές, ποτό, καφές, φαγητό… Οι δρόμοι γεμάτοι και οι εκδηλώσεις κανονικά, σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Οι Γερμανοί είχαν πάρει αψήφιστα ό,τι άκουγαν. Μέσα σε μια- δύο ημέρες όλα άλλαξαν. Είχα βρεθεί σε μεγάλο κατάστημα με είδη σπιτιού μια ημέρα πριν από την ομιλία της κ. Μέρκελ και δεν υπήρχαν και πολλά μέτρα προστασίας, την επομένη είχαν τοποθετηθεί ειδικά προστατευτικά για τα ταμεία, παντού υπήρχαν μέσα προστασίας. Και στη Γερμανία είχε και έχει ουρές στα σούπερ μάρκετ. Υπάρχουν πάντως και πολλοί που ακόμη δεν έχουν πάρει στα σοβαρά τις απαγορεύσεις. Έβλεπες κάποιες φορές, έξω ακόμη και οικογένειες να κυκλοφορούν, αν και αυτό αλλάζει όσο περνούν οι ημέρες. Τα εργοστάσια σταματούν την παραγωγή τους, ελεύθεροι επαγγελματίες, όπως εγώ, ανησυχούν και περιμένουν μέτρα στήριξης. αφού αλλιώς υπάρχει κίνδυνος οικονομικής καταστροφής τους. Έχουμε χάσει όλες τις δουλειές μας για το επόμενο διάστημα καθώς τα πάντα ακυρώθηκαν.
-Γιάννης Νισύριος, προϊστάμενος Χημείου Βιομηχανίας, Γουόριγκτον, 30 χλμ από το Λίβερπουλ, Ηνωμένο Βασίλειο:
«Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα με τους πανικόβλητους αγοραστές, οι οποίοι αδειάζουν καθημερινά τα ράφια των σουπερ μάρκετ από χαρτί υγείας, μακαρόνια, ρύζι και κονσέρβες. Ο κόσμος ανησυχεί, η κυβέρνηση τώρα μόλις άρχισε τις απαγορεύσεις και οι περισσότεροι περιμένουν τα χειρότερα σύντομα. Άλλοι φυσικά συνεχίζουν τη ζωή τους κανονικά. Όπως και στην Ελλάδα, υπάρχει μια πλειοψηφία που εμπιστεύεται τον βρετανικό ΕΟΔΥ και υπακούει “μουδιασμένα” στις εκκλήσεις της κυβέρνησης, αλλά και μια μειοψηφία που τα αγνοεί όλα και συνεχίζει τη ζωή της κανονικά. Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, εμπορικά κέντρα και πεζόδρομοι είναι άδεια, ενώ τα σουπερ μάρκετ έχουν κόσμο, αλλά πολύ λιγότερο από την προηγούμενη εβδομάδα, εκτός από τις πρώτες ώρες, μετά το άνοιγμα, που τρέχουν οι πιο πανικόβλητοι για να βρουν τις προμήθειες που τους λείπουν. Είναι πάντως κάπως περίεργο για εμάς τους Έλληνες το ότι ακούσαμε από τον πρωθυπουργό πως οι απαγορεύσεις είναι ενάντια “στο δικαίωμα όσων έχουν γεννηθεί στην Αγγλία να πάνε στην πάμπ”»…
-Σπύρος Πλακούδας, καθηγητής, Αμπού Ντάμπι, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα:
«Η οδηγία για το κλείσιμο των σχολείων και των πανεπιστημίων στα τέλη Φεβρουαρίου ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία, όταν υπήρχαν ελάχιστα ακόμη κρούσματα. Όσο ο φόρος αίματος στην Ευρώπη και το Ιράν αυξάνεται, τόσο υιοθετούνται νέα μέτρα, που οδηγούν νομοτελειακά σε γενική καραντίνα. Το μεγαλύτερο εμπορικό της υφηλίου έχει σχεδόν αδειάσει, όπως και το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο του κόσμου. Η καταρρακτώδης βροχή άδειασε και τους ήδη ημι-έρημους δρόμους. Λίγες ώρες μετά την έκκληση της κυβέρνησης για την αποφυγή των άσκοπων εξόδων, το Αμπού Ντάμπι μοιάζει να “νεκρώνει”, όπως το καλοκαίρι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών. Άδειες πισίνες, άδεια γήπεδα, άδειες καφετέριες παντού. Η καταρρακτώδης βροχή των προηγούμενων 48 ωρών ήταν το τελειωτικό “χτύπημα” σε μια χώρα που σιγά σιγά απομονώνεται από τον έξω κόσμο λόγω της πανδημίας».
Σωτήρης Κυριακίδης
