Μονοπάτια που οδηγούν στο μακρινό παρελθόν, από την προϊστορία έως τους ελληνιστικούς και βυζαντινούς χρόνους, καθώς και στα μνημεία φυσικού κάλλους, αποκαλύπτονται στο ευρύ κοινό στην ιστορικά πλούσια, όμως λιγότερο γνωστή, περιοχή της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς. Ένας αναλυτικός «χάρτης» για τους επισκέπτες διατίθεται δωρεάν διαδικτυακά, προκειμένου να κάνουν μια ηλεκτρονική ξενάγηση πριν προγραμματίσουν την ημερήσια ή πολυήμερη εκδρομή τους και να επιλέξουν τα σημεία ενδιαφέροντος που επιθυμούν να επισκεφτούν.
Πρόκειται για το άγνωστο παρελθόν της πόλης του Κιλκίς, με αρχαίες πόλεις του νομού, όπως η «Ευρωπαίων Πόλιν» στην κοιλάδα του Αξιού και το Παλατιανό στα Κρούσσια όρη, καθώς και βυζαντινά φρούρια. Επιπλέον, περιλαμβάνονται μεταλλεία χαλκού, αργύρου και χρυσού στα Κρούσσια, βυζαντινοί και μεταβυζαντινοί ναοί στο όρος Πάικο, καθώς και χαρακώματα και πεδία μαχών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτές οι έξι διαδρομές προτείνονται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κιλκίς και προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία στους επισκέπτες να ανακαλύψουν την πλούσια ιστορία του τόπου.
«Το έργο παρουσιάζει έξι πολιτιστικές διαδρομές με 42 σημαντικούς σταθμούς για επίσκεψη, οι οποίοι στο μέλλον θα αυξηθούν», δήλωσε η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς. «Σκοπεύουμε το ευρύ κοινό να ενημερώνεται μέσω της ιστοσελίδας μας και ειδικής εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα, ώστε να μπορεί από οποιαδήποτε χώρα του κόσμου να επιλέξει μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους στο Κιλκίς».
Διαδρομή 1: Η πόλη του Κιλκίς και το άγνωστο παρελθόν της
Ο νομός Κιλκίς, δεύτερη πιο σημαντική πύλη εισόδου της χώρας μετά το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος», φιλοξενεί στην πρωτεύουσά του το Αρχαιολογικό Μουσείο (υπό αναβάθμιση και προσωρινά κλειστό για το κοινό), δίπλα στο κτήριο της παλιάς Νομαρχίας. Στη διαδρομή που προτείνει η ΕΦΑ Κιλκίς, διάρκειας τρεισήμισι ωρών, περιλαμβάνονται δέκα στάσεις σε σημεία όπως ο λόφος του Αγίου Γεωργίου με τον ομώνυμο ναό του 19ου αιώνα και το σπήλαιο με τους εντυπωσιακούς σταλακτίτες. Η ιστορία της πόλης αποκαλύπτεται με την κρήνη Σαλάτς στην ομώνυμη συνοικία και το οθωμανικό λουτρό, όπως και με τις τρεις καπναποθήκες του 20ού αιώνα, ενσωματωμένες στον σύγχρονο αστικό ιστό. Μνήμες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ξυπνούν από την αναθηματική στήλη των Γάλλων στρατιωτών, σήμερα μπροστά στο δημαρχείο.
Διαδρομή 2: Η «Ευρωπαίων πόλις» και η περιοχή της
Στο δυτικό τμήμα του νομού Κιλκίς, στην περιοχή του Δήμου Παιονίας, οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν τουλάχιστον επί τεσσερισήμισι ώρες με οκτώ στάσεις. Μία από αυτές είναι ο Αξιός ποταμός και η αρχαία Ευρωπός, γενέτειρα του Σελεύκου Α’, ιδρυτή της Δυναστείας των Σελευκιδών. Στην Ευρωπό, οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τον λόφο της αρχαίας πόλης και το ρωμαϊκό και παλαιοχριστιανικό νεκροταφείο, καθώς και τρία ταφικά μνημεία που ανήκαν σε τύμβους της περιοχής.
Το όνομα της πόλης «Ευρωπαίων η πόλις» τεκμηριώνεται από επιγραφές ανδριάντα του Μάρκου Μινούκιου Ρούφου, που υπηρέτησε στην περιοχή, ενώ σημαντικά στοιχεία από την περιοχή την καθιστούν επιτακτική για εξερεύνηση. Στην ίδια διαδρομή, οι επισκέπτες μπορούν να δουν το οθωμανικό μαυσωλείο της Μεσιάς και σημαντικά ελληνιστικά ταφικά μνημεία κοντά στο Πολύκαστρο.
Διαδρομή 3: Αρχαίες πόλεις και μεταλλεία στα Κρούσσια όρη
Η διαδρομή περιλαμβάνει τρεις στάσεις και διαρκεί τρεις ώρες και είκοσι λεπτά. Στο δρόμο προς το Χέρσο, οι επισκέπτες θα βρουν την παλαιοχριστιανική βασιλική του 6ου αιώνα και θα καταλήξουν στην ρωμαϊκή πόλη του Παλατιανού, με πλούσια ιστορία και εντυπωσιακά ευρήματα.
Διαδρομή 4: Τειχισμένες πόλεις και φρούρια της αρχαιότητας
Στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού, οι ανασκαφές αποκαλύπτουν αρχαίες πόλεις όπως η Μόρρυλος. Η διαδρομή περιλαμβάνει σταθμούς που δείχνουν την ανάπτυξη και την ιστορία της περιοχής, με δυνατότητα επίσκεψης στο βυζαντινό φρούριο του Γυναικοκάστρου.
Διαδρομή 5: Στην κοσμοπολίτισσα Γουμένισσα και σε μνημεία του όρους Πάικου
Μια διαδρομή τριών ωρών και δέκα λεπτών οδηγεί τους επισκέπτες στη Γουμένισσα, όπου μπορούν να θαυμάσουν τα μνημεία της πόλης και τη συμβολή της στο Μακεδονικό Μέτωπο κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η περιήγηση περιλαμβάνει σταθμούς σε ιστορικά σημεία όπως η Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου και το Μεταξουργείο «Χρυσαλλίς».
Διαδρομή 6: Στα ίχνη του Μεγάλου Πολέμου στο Κιλκίς
Η διαδρομή αυτή, διάρκειας πέντε ωρών, περιλαμβάνει επτά στάσεις σε μνημεία της πρόσφατης ιστορίας, όπως το Κοινοπολιτειακό Μνημείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και στρατιωτικά κοιμητήρια στην περιοχή. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν την ιστορία και τις μνήμες από τις μάχες που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του μεγάλου πολέμου.
Οι έξι διαδρομές περιγράφονται λεπτομερώς στην ιστοσελίδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κιλκίς (www.efa-kilkis.gr/routes/), συνοδευόμενες από οπτικοακουστικό υλικό και χαρτογράφηση των στάσεων.
