Ένα στα έξι από τα 18.000 μέλη της Ένωσης Δημοσιογράφων Δανίας (Danish Journalists’ Union) έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης στα γραφεία σύνταξης των οργανισμών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Το 50% των ασκούμενων γυναικών δημοσιογράφων στην ίδια χώρα, έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση. Πρόσφατη έρευνα έδειξε επίσης ότι τα 2/3 των γυναικών δημοσιογράφων στη Δανία είχαν εμπειρία παρενόχλησης online.
Τα στοιχεία παρουσίασε η πρόεδρος της Ένωσης Δημοσιογράφων Δανίας, Τίνε Γιόχανσεν, ειδική, μεταξύ άλλων, σε θέματα δεοντολογίας, δια βίου μάθησης, ελευθερίας της έκφρασης, προστασίας δεδομένων, στο Συνέδριο με θέμα “Managing Change in the Media” (Διαχείριση των Αλλαγών στα ΜΜΕ) που διοργάνωσε στη Θεσσαλονίκη η ΕΣΗΕΜ-Θ, με τη συμμετοχή δημοσιογράφων, εκπροσώπων ενώσεων, οργανισμών ενημέρωσης, ακαδημαϊκών και ευρωβουλευτών.
“Αυτό που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια, είναι ότι ένας αυξανόμενος αριθμός μελών μας παρενοχλούνται στο διαδίκτυο. Το πιο σημαντικό μήνυμα είναι ότι αν νιώθετε ότι σας παρενοχλούν, τότε σας παρενοχλούν, ποτέ δεν πρέπει να δέχεστε τις απειλές. Να διασφαλίσετε αποδεικτικά στοιχεία και να απευθυνθείτε στην αστυνομία. Μαζί με τους εργοδότες και την αστυνομία να πείτε ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη το πρόβλημα, δεν είναι μεμονωμένο, δεν είναι θέμα φύλου,κάποιος θέλει να σιωπήσει τους δημοσιογράφους, τα ΜΜΕ” τόνισε η κ. Γιόχανσεν στην ενότητα του συνεδρίου με θέμα την αντιμετώπιση της σεξουαλικής παρενόχλησης και την προώθηση της ισότητας των φύλων στα ΜΜΕ.
“Θέλουμε πολυφωνία, θέλουμε να ακουστούν νεές φωνές, αλλά είναι δύσκολο να μπουν νέες φωνές στο δημόσιο διάλογο, όταν δεν υπάρχει ασφάλεια” πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η Ένωση Δημοσιογράφων Δανίας έχει προχωρήσει σε μέτρα, όπως τη συγκρότηση ομάδων αυτοάμυνας.
Από το τέλος του 2014, το πρόγραμμα Ontheline του Ινστιτούτου Διεθνούς Τύπου (International Press Institute-IPI), με έδρα τη Βιέννη, συλλέγει συστηματικά, αναλύει και δημοσιεύει ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα σχετικά με την παρενόχληση δημοσιογράφων στο διαδίκτυο σε διάφορες χώρες, παρέχοντας ισχυρές αποδείξεις ότι η δυναμική της διαδικτυακής παρενόχλησης έχει στόχο να σιωπήσει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία, τους δημοσιογράφους και να δυσφημίσει το έργο τους, ανέφερε η πρόεδρος του IPI, Μπάρμπαρα Τριόνφι.
Στο πλαίσιο του προγράμματος δημιουργήθηκε η πλατφόρμα Ontheline for Newsrooms μέσω της οποίας συλλέγονται και γνωστοποιούνται βέλτιστες πρακτικές για Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και δημοσιογράφους όσον αφορά την πρόληψη και αντιμετώπιση της διαδικτυακής παρενόχλησης.
Τα εργαλεία, τα μέτρα και οι καλές πρακτικές που εμπεριέχονται στην πλατφόρμα βασίζονται σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από επισκέψεις σε 45 Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε όλη την Ευρώπη και συνεντεύξεις από 100 συντάκτες, κυρίως γυναίκες δημοσιογράφους και freelancers, εξήγησε η πρόεδρος του IPI.
Η online παρενόχληση είναι μια ευρεία έννοια που βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη λόγω της ίδιας της φύσης των τεχνολογιών μέσω των οποίων διαδίδεται και έχει στόχο να σιωπά τους δημοσιογράφους που καλύπτουν ορισμένα πολιτικά ή κοινωνικά αμφισβητούμενα θέματα ή που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις. Η σιωπή επιτυγχάνεται δημιουργώντας φόβο και αυτολογοκρισία μεταξύ των δημοσιογράφων και δυσφήμιση των δημοσιογράφων στην κοινή γνώμη, οδηγώντας σε απώλεια εμπιστοσύνης, ανέφερε η Μπάρμπαρα Τριόνφι.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του IPI, οι γυναίκες δημοσιογράφοι είναι πιο συχνά και με πιο βίαιο τρόπο στόχος διαδικτυακών επιθέσεων, όπως επίσης και όποιος ανήκει σε οποιαδήποτε μειονότητα.
Λόγω του τρόπου με τον οποίο λειτουργούν τα social media, τα σεξιστικά, ρατσιστικά, ομοφοβικά μηνύματα στο διαδίκτυο γίνονται viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τυπικοί στόχοι είναι δημοσιογράφοι που ασκούν κριτική, που καλύπτουν το μεταναστευτικό, θέματα φύλου, φεμινιστικά ζητήματα.
Τα βήματα που πρέπει να ακολουθούνται, ένα πρωτόκολλο σε περιπτώσεις online παρενόχλησης, σύμφωνα με το IPI είναι η καταγγελία, η αποτίμηση του κινδύνου όταν ένας δημοσιογράφος δέχεται απειλή ή επίθεση, η διασφάλιση μηχανισμών υποστήριξης και η παρακολούθηση και εκ νέου αποτίμηση της κατάστασης (οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί θα πρέπει να δημιουργήσουν μια βάση δεδομένων για να τηρούν αρχείο και να παρακολουθούν την εξέλιξη κάθε περίπτωσης ηλεκτρονικής παρενόχλησης και των μέτρων στήριξης που εφαρμόζονται).
Η υιοθέτηση πολιτικών από τους οργανισμούς ΜΜΕ, θεσμικά μέτρα για τη στήριξη των δημοσιογράφων – στόχων, συστήματα αναφοράς καταγγελιών, και η κατάρτιση των δημοσιογράφων είναι αναγκαία μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Τις συστάσεις της Σύμβασης της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) για τα θέματα τα θέματα βίας και παρενόχλησης παρουσίασε ο Όλιβερ Λιανγκ, από τη Μονάδα Ιδιωτικών και Δημόσιων Υπηρεσιών του οργανισμού.
“Η Σύμβαση για την αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, που υιοθετήθηκε τον περασμένο Ιούνιο στη Γενεύη ορίζει ως βία και παρενόχληση στην εργασία μια σειρά απαράδεκτων συμπεριφορών και πρακτικών ή απειλών, είτε πρόκειται για ένα μόνο περιστατικό είτε για επανειλημμένες ενέργειες, οι οποίες στοχεύουν, έχουν ως αποτέλεσμα ή είναι πιθανό να προκαλέσουν σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική ή οικονομική βλάβη, και περιλαμβάνει τη βία και την παρενόχληση με βάση το φύλο”, ανέφερε ο κ. Λιανγκ, ο οποίος εκπροσωπεί την ILO στο δίκτυο του ΟΗΕ σε θέματα ασφάλειας των δημοσιογράφων.
Η σύμβαση απαιτεί από τις κυβερνήσεις να λάβουν μέτρα για την πρόληψη και την προστασία των ανθρώπων από τη βία και την παρενόχληση και να παράσχουν μηχανισμούς ενδυνάμωσης και μέτρα αποκατάστασης για τα θύματα, συμπεριλαμβανομένης της αποζημίωσης. Μεταξύ αυτών, είναι η υιοθέτηση νόμιμων απαγορεύσεων βίας και παρενόχλησης στην εργασία και η εξασφάλιση αποτελεσματικών επιθεωρήσεων, ερευνών και προστασίας από αντίποινα.
Με το Συνέδριο, το οποίο φιλοξένησε στη Θεσσαλονίκη η ΕΣΗΕΜ-Θ, ολοκληρώθηκε το διετές έργο “Managing Change in the Media” που υλοποίησε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΕΟΔ), σε συνεργασία με Ενώσεις και άλλους οργανισμούς σε πέντε διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες.
Κ.Γ.
