Η διατήρηση της παράδοσης και ιδιαίτερα των λαογραφικών στοιχείων κάθε μικρής ή μεγάλης κοινωνίας ανθρώπων προϋποθέτει θέληση και διάθεση. Οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες, του καθόλα δραστήριου Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου (ΜΠΣ) Καλαμπακίου Δράμας, χρόνια τώρα αποδεικνύουν, μέσα από την προσπάθεια που καταβάλλουν, ότι όχι μόνο έχουν διάθεση και θέληση, αλλά και μεράκι να κάνουν κοινωνούς όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους πάνω στα θέματα διατήρησης της πολιτιστικής παράδοσης του τόπου τους. Το μαρτυρούν οι ποικίλες και ενδιαφέρουσες δράσεις τους κάθε χρόνο, η αναβίωση των πανηγυριών τους και η μοναδική ενέργεια που διαθέτουν για να υλοποιήσουν όλο και περισσότερες καινούργιες ιδέες.
Στο πλαίσιο αυτό 85 έργα ζωγραφικής, φιλοτεχνημένα από συνολικά 22 γυναίκες, μαθήτριες της σχολής ζωγραφικής του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου Δράμας, στέλνουν το μήνυμα ότι οι ιδέες είναι αστείρευτες, όταν μπορούν να υπηρετήσουν την παράδοση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δημιουργώντας μια ξεχωριστή έκθεση ζωγραφικής με τον τίτλο «Χρυσικοί και Αϋφάντρες».
Πρόκειται για μια θεματική έκθεση, που θα φιλοξενηθεί για δεκαπέντε ημέρες (από 22 Φεβρουαρίου έως 7 Μαρτίου 2020) στη μεγάλη αίθουσα «Βιργινία Τσουδερού», στην Καπναποθήκη Π, του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, στην πόλη της Ξάνθης.
Η έκθεση φιλοδοξεί να αποδώσει τον πλούτο και την απαράμιλλη τέχνη της ελληνικής παραδοσιακής φορεσιάς, μέσα από τη δωρική λιτότητα της ζωγραφιάς με μολύβι. Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πρόεδρος του ΜΠΣ Καλαμπακίου Δράμας Αθανασία Θεοδωρίδου, «η σχολή ζωγραφικής λειτουργεί τα τελευταία χρόνια. Η πλούσια ιματιοθήκη που έχουμε ακόμα και με αυθεντικές στολές και τα πολλά χορευτικά τμήματα του συλλόγου αποτέλεσαν έμπνευση για τις μαθήτριες ώστε να αποτυπώσουν ζωγραφικά τις παραδοσιακές φορεσιές, προερχόμενες από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Η δασκάλα μας, Σοφία Παρασίδου, επένδυσε πάνω σε αυτή την ιδέα, την καλλιέργησε και το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας σειράς ομοιόμορφων έργων σε ακουαρέλα με μολύβι ίδιων διαστάσεων μέσα σε κάδρο».
Ο τίτλος της έκθεσης «Χρυσικοί και Αϋφάντρες» είναι αφιερωμένος στους καθημερινούς ανθρώπους, που μετουσίωναν το μέταλλο και το νήμα σε έργα τέχνης, σε κόσμημα και σε υφαντό, σε κέντημα και σε στολίδι. Όπως σημειώνει η κ. Θεοδωρίδου, το κόσμημα αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής φορεσιάς, ήταν το απόλυτο στοιχείο του ρούχου που φορούσε η γυναίκα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής της. Χωρίς το κόσμημα, η φορεσιά ήταν πραγματικά πολύ φτωχή, όπως χαρακτηριστικά λέει.
«Το κόσμημα, όπως και η φορεσιά, αποτελούσαν έργα τέχνης, γίνονταν με πολύ μεράκι, φανέρωναν τον πολιτισμό, τον πλούτο, την καταγωγή, της κάθε γυναίκας που τα φορούσε. Για τον λόγο αυτό και η ζωγραφική αποτύπωση τη φορεσιάς περιλαμβάνει όλα τα κοσμήματα που τη συνόδευαν», επισημαίνει η κ. Θεοδωρίδου.
Κάτω από κάθε ζωγραφικό έργο υπάρχει ένα κείμενο αναφοράς στη φορεσιά, ώστε να μπορεί ο θεατής να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα γιατί, όπως υπογραμμίζει η κ. Θεοδωρίδου, «θεωρούμε πως το ιδιαίτερο της ελληνικής φορεσιάς είναι ότι δεν αποτελεί ένα απλό ρούχο. Καθημερινή ή γιορτινή, νυφιάτικη ή φτωχική φέρει επάνω της, σε κάθε σχέδιο του αργαλειού, σε κάθε μοτίβο του πουκαμίσου, σε κάθε στόλισμα του κεφαλόδεσμου, σε κάθε ανάγλυφο της πόρπης, τη συνέχεια των γενεών, φτάνοντας μέχρι το Βυζάντιο και την αρχαιότητα. Τα μοτίβα της είναι σχέδια που αφηγούνται την ιστορία αυτού του τόπου, σχέδια που με τη μαθητεία της κόρης στη μάνα, του γιου στον πατέρα, πέρασαν από γενιά σε γενιά φέρνοντας με τον τρόπο αυτό τον κάθε τεχνίτη και τεχνίτρα σε κοινωνία με την αρχαιότητα».
Τα κείμενα της παρουσίασης των φορεσιών επιμελήθηκε η φιλόλογος Κυράνθη Στράντζαλη. Τα εγκαίνια της έκθεσης έχουν προγραμματιστεί για το Σαββατο 22 Φεβρουαρίου, στις 19.00, στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοασης. Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων θα πραγματοποιηθεί ομιλία του φιλόλογου – συγγραφέα Θανάση Μουσόπουλου με τίτλο: «Χαογραφικά στοιχεία στη Θρακική και Ξανθιώτικη λογοτεχνία».
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε ο ΜΠΣ Καλαμπακίου Δράμας
του ανταποκριτή μας Β. Λωλίδη
