«Χρέος μας – ως συνεχιστές της παράδοσης και της ιστορίας του Πολεμικού Ναυτικού της πατρίδας μας – να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια, οι αρχές και οι αξίες, που ο κυβερνήτης και το πλήρωμα του αντιτορπιλικού «Βέλος» μας δίδαξαν, να παραμείνουν ζωντανές και να αποτελέσουν παράδειγμα για τις νέες γενιές», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο αρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, αντιναύαρχος, Νικόλαος Τσούνης, σε εκδήλωση μνήμης, στο σημείο ελλιμενισμού του πλοίου «Βέλος», στη Θεσσαλονίκη.
Η εκδήλωση διοργανώθηκε με αφορμή την παρουσία του ιστορικού πλοίου – μουσείου αντιδικτατορικού αγώνα, στη νέα παραλία της πόλης.
«Ο κυβερνήτης και το πλήρωμα του αντιτορπιλικού «Βέλος» τόλμησαν την αμφισβήτηση του καθεστώτος, με ανιδιοτελή πρόθεση, εμφορούμενοι από αγάπη προς την πατρίδα και τα δημοκρατικά ιδεώδη, όπως και τα στελέχη του Κινήματος του Ναυτικού, στα οποία συγκαταλεγόταν ο αντιπλοίαρχος και κυβερνήτης του «Βέλους», αντιπλοίαρχος, Νίκος Παππάς» είπε ο αρχηγός ΓΕΝ, αντιναύαρχος, Ν. Τσούνης και συνέχισε:
«Δεν επαναστάτησαν για να αντικαταστήσουν κάποιους στη ηγεσία της χώρας ή γιατί θίχθηκαν κάποια κεκτημένα ή για να αποκτήσουν προνόμια. Επαναστάτησαν για να επαναφέρουν τη συνταγματική νομιμότητα και να προλάβουν εθνικές συμφορές, που οι άφρονες καταχραστές της νομιμότητας, τυφλωμένοι από την ανέλεγκτη εξουσία, δεν έβλεπαν ότι ήταν προ των πυλών».
Τον Μάιο του 1973, όταν προδόθηκε το Κίνημα του Ναυτικού, ο κυβερνήτης του αντιτορπιλικού «Βέλος», αντιπλοίαρχος, Νικόλαος Παππάς διέκοψε τη συμμετοχή του πλοίου σε ΝΑΤΟϊκή άσκηση – γνωστοποιώντας το και στο ΝΑΤΟ και υπενθυμίζοντας τα δημοκρατικά ιδεώδη – και αγκυροβόλησε το πλοίο στο Φιουμιτσίνο, επίνειο της Ρώμης, ζητώντας να του δοθεί πολιτικό άσυλο στην Ιταλία. Δέχθηκε να τον ακολούθησαν στο εγχείρημα του έξι σημαιοφόροι και τριάντα υπαξιωματικοί του πολεμικού ναυτικού.
«Θα τον ακολουθούσαμε ακόμη και στη φωτιά..» τόνισε ο αντιναύαρχος εν αποστρατεία, Κωνσταντίνος Γκορτζής, σημαιοφόρος, τότε, του «Βέλους», εξαίροντας την προσωπικότητα του κυβερνήτη του, τον οποίο και ακολούθησε στον αντιδικτατορικό αγώνα. Η διακυβέρνηση του πλοίου, όπως είπε ο κ. Γκορτζής, σε διάψευση της «μαύρης προπαγάνδας, που ακολούθησε, περί δήθεν παράδοσης του στον εχθρό» παραδόθηκε στον ύπαρχο και επέστρεψε στην Ελλάδα.
«Με τις αποκαλύψεις του Ν. Παππά στο συνέδριο του ΝΑΤΟ στην Κοπεγχάγη, αλλά και με συνεχείς συνεντεύξεις και παρεμβάσεις του στα μέσα μαζικής ενημέρωσης όλου του κόσμου και με την ανάλογη δράση όσων τον ακολούθησαν, το «Βέλος» παρέμενε στα πρωτοσέλιδα των ξένων εφημερίδων και στις οθόνες των τηλεοράσεων για πολλούς μήνες, αποδομώντας τα επιχειρήματα του δικτατορικού καθεστώτος, περί δήθεν στήριξης του από τις ένοπλες δυνάμεις» είπε ο κ. Γκορτζής και συνέχισε:
«Η παγκόσμια κατακραυγή κατά του καθεστώτος και η άρση της στήριξης που του παρείχαν οι εξωτερικοί πάτρωνες -που ακολούθησαν τις αποκαλύψεις του Νίκου Παππά- υποχρέωσαν το καθεστώς σε άμεσες κινήσεις (κατ΄ επίφασιν) «εκδημοκρατισμού» του. Καταργήθηκε η ασυλία, διορίστηκε πολιτικός πρωθυπουργός, δόθηκαν υποσχέσεις εκλογών, παύτηκαν οι διώξεις πολιτικών υποδίκων και των κινηματιών του Ναυτικού, αποφυλακίστηκαν οι πολιτικοί υπόδικοι και κατάδικοι, έληξε η εξορία όλων των πολιτικών αντιπάλων και ο Παπαδόπουλος αμνήστευσε τους πάντες ακόμη και τον Αλέκο Παναγούλη. Πλην Παππά και των ανθρώπων που τον ακολούθησαν. Ενδεικτικό, του μεγέθους της βλάβης που του επέφεραν, εξ ου και το αβυσσαλέο μίσος του».
Τα μέλη του πληρώματος του «Βέλος», μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και πριν ακόμη κηρυχθεί η επιστράτευση, ζήτησαν να επιστρέψουν στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό «ως απλοί ναύτες» για να κάνουν το καθήκον τους, αδιαφορώντας για τις ποινικές επιπτώσεις από το δικτατορικό καθεστώς. Το αίτημα έγινε δεκτό και επέστρεψαν αμέσως, αλλά εν τω μεταξύ είχε επισυμβεί και η πτώση της δικτατορίας.
Το αντιτορπιλικό «Βέλος», ανήκει στα πολεμικά πλοία τύπου «FLETCHER», κατασκευής 1942, τα οποία συνέλεξαν ένδοξες περγαμηνές με τους πλόες τους στους ωκεανούς κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ. Παροπλίστηκαν μετά τον πόλεμο από το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό ή δόθηκαν ως βοήθεια ή με δανεισμό σε χώρες – συμμάχους των ΗΠΑ. Το «Βέλος» εκσυγχρονίστηκε το 1958 σε ναυπηγεία της Καλιφόρνιας των ΗΠΑ και ένα χρόνο αργότερα παραχωρήθηκε στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό και υπό τον αντιπλοίαρχο, Γ. Μόραλη κατέπλευσε στην Ελλάδα. Η «ελληνική σταδιοδρομία» του διήρκεσε μέχρι το 1991, χρονιά κατά την οποία παροπλίστηκε και στη συνέχεια μετατράπηκε, εξαιτίας και της ιστορίας του, σε Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα των Ενόπλων Δυνάμεων.
«Στα τριάντα δύο αυτά χρόνια πήρε μέρος σε όλες τις κρίσιμες αποστολές που του ανατέθηκαν, εθνικές, ΝΑΤΟϊκές, κρίσεις στις σχέσεις με τους γείτονες, συνεχείς ασκήσεις, χωρίς ούτε μια φορά να ακυρώσει οποιαδήποτε αποστολή του, για οποιοδήποτε λόγο, με οποιεσδήποτε συνθήκες» είπε ο κ. Γκορτζής και πρόσθεσε: «Στο ίδιο χρονικό διάστημα υπηρέτησαν «ευδοκίμως» σε αυτό τριάντα τέσσερεις κυβερνήτες, δεκάδες αξιωματικών, εκατοντάδες υπαξιωματικών και χιλιάδες ναυτών».
Σε δηλώσεις του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του πλοίου στην πόλη – σε συνέχεια προηγούμενης διοργάνωσης από το ΓΕΝ της επίσκεψης, προ διετίας, του ιστορικού θωρηκτού «Αβέρωφ» – και τόνισε ότι η ιστορία του πληρώματος του «Βέλους» την περίοδο της δικτατορίας, αποτελεί παράδειγμα έμπνευσης για τις νεώτερες γενιές.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν η σύζυγος του αείμνηστου Νίκου Παππά και οι δύο γιοί του, ο αντιναύαρχος εν αποστρατεία Βελισάριος Παππάς και ο Παναγιώτης Παππάς, η βουλευτής της ΝΔ Έλενα Ράπτη, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών Κ. Μακεδονίας, Πάρις Μπίλλιας, η διευθύντρια του γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη Μαρία Αντωνίου, ο πρώην δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, οι εκπρόσωποι του ΣΦΕΑ 1967-74 Τριαντάφυλλος Μηταφίδης και Καίτη Τσαρουχά, αντιδικτατορικοί αγωνιστές, κ.α.
Ακολούθησε, μουσικό αφιέρωμα στην προκυμαία από την μπάντα του ναυτικού με τραγούδια της περιόδου του αντιδικτατορικού αγώνα.
Φάνης Γρηγοριάδης
