«Η Θεσσαλονίκη, λίγο πολύ, με κατέχει. Δεν μπορώ να της ξεφύγω εύκολα. Ούτε ως κάτοικος, γιατί δεν έχω φύγει από δω, αλλά ούτε και ως συγγραφέας μπορώ να της ξεφύγω… Στα πιο πολλά βιβλία, οι ιστορίες διαδραματίζονται στη Θεσσαλονίκη. Επομένως η πόλη, η δομή της πόλης, η εξέλιξή της, ακόμα και το κλίμα που επικρατεί, οι κοινωνικές συνθήκες, τα πολιτικά γεγονότα που διαδέχονται το ένα το άλλο είναι δεδομένα. Όποιο βιβλίο και να διαβάσει κανείς δικό μου, καταλαβαίνει ότι πίσω και πάνω απ’ όλα είναι η Θεσσαλονίκη. Πιστεύω ότι ένα από τα πρόσωπα του κάθε βιβλίου μου είναι η ίδια η πόλη».
«Αν πας σε μια αίθουσα προβολής ταινιών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ρωτήσεις 10 άτομα “ Ποιος είναι ο Νίκος Μπακόλας;”, οι 9 μάλλον θα σκεφτούν για λίγο και θα σου πουν: Παίκτης του Ηρακλή;» σημειώνει χαρακτηριστικά, στη σελίδα του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, ο γιος του συγγραφέα και διαχειριστής του έργου του, Χριστόφορος Μπακόλας, υπενθυμίζοντας τη θητεία του πατέρα του και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου (διετέλεσε από την πρώτη διοργάνωση το 1960 ως το 1965, γραμματέας του Φεστιβάλ).
Ο δημοσιογράφος – πεζογράφος, κριτικός θεάτρου, διευθυντής του ΚΘΒΕ σε δυο θητείες, πέθανε στις 12 Νοεμβρίου του 1999, στη Θεσσαλονίκη.
Είκοσι χρόνια μετά τον θάνατό του, με αφορμή και το πρώτο πανελλήνιο ανέβασμα στο ΚΘΒΕ του βραβευμένου μυθιστορήματος του “ Η Μεγάλη Πλατεία”, ετοιμάζεται σειρά εκδηλώσεων στη μνήμη του. Η πρώτη διοργανώνεται απόψε -ανήμερα της 20ης επετείου από τον αιφνίδιο θάνατό του- από την «Τέχνη» Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης – φουαγιέ (Μανόλη Ανδρόνικου 6). Στην εκδήλωση συμμετέχουν οι: Μαίρη Μικέ (καθηγήτρια νεοελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ), Βενετία Αποστολίδου (καθηγήτρια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο ΑΠΘ), ο θεατρικός συγγραφέας Άκης Δήμου, που έκανε τη θεατρική διασκευή της «Μεγάλης Πλατείας» για την παράσταση του ΚΘΒΕ και η Ελένη Ευθυμίου, σκηνοθέτις της παράστασης.
Για πεζογραφία «βυθισμένη στην ιστορία», για «κείμενα – τεκμήρια μιας εποχής που η λογοτεχνία δεν χάιδευε το κοινό της και ως τέρψη για τους επίμονους αναγνώστες» έγραψαν ήδη οι κριτικοί λογοτεχνίας για τη τη βραβευμένη «Μεγάλη Πλατεία».
«Ήταν ένας άνθρωπος σαν όλους τους άλλους. Μόνο που ήξερε να προσφέρει» -με τίτλο εμπνευσμένο από την τελευταία φράση του Νίκου Μπακόλα στο διήγημα «Το κορίτσι με το κόκκινο γαρύφαλλο», τιτλοφορείται η δεύτερη εκδήλωση – αφιέρωμα, που διοργανώνει το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας, την ερχόμενη Κυριακή (17 Νοεμβρίου), στις 11πμ, στο θέατρο της ΕΜΣ.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος, ο πρωταγωνιστής του ΚΘΒΕ Κώστας Σαντάς θα διαβάσει το αδημοσίευτο διήγημα «Το κορίτσι με το κόκκινο γαρύφαλλο» και θα παρουσιαστεί το επίσης αδημοσίευτο έργο «Σενάριο σε τρία μέρη – Χωρίς τίτλο», σε σκηνοθετική επιμέλεια του Μιχάλη Σιώνα. Την ίδια μέρα, το κοινό της πόλης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει στρογγυλό τραπέζι για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα, στο οποίο θα συμμετέχουν ο Δημήτρης Βάγιας, η Σοφία Νικολαΐδου, ο Παναγιώτης Πίστας. Το στρογγυλό τραπέζι θα συντονίσει ο Γιώργος Φράγκογλου. Στη συζήτηση θα πάρει μέρος και ο γιος του Νίκου Μπακόλα, Χριστόφορος.
Ο Νίκος Μπακόλας γεννήθηκε στις 26 Ιουλίου 1927, στη Θεσσαλονίκη, όπου πέρασε όλη σχεδόν τη ζωή του (κατοικώντας στην περιοχή των παλαιών «Εξοχών», που αποτελεί και τον κεντρικό χώρο των περισσότερων έργων του). Αποφοίτησε από το Μαθηματικό Τμήμα της Φυσικομαθηματικής Σχολής Θεσσαλονίκης το 1956. Παράλληλα με τις σπουδές του άρχισε την ενασχόλησή του με τη δημοσιογραφία, που αποτέλεσε αργότερα την κύρια επαγγελματική του ασχολία.
Η πανελλήνια πρώτη παράσταση έργου του (αυτή της «Μεγάλης Πλατείας») δίνεται από τον περασμένο μήνα στη σκηνή Σωκράτης Καραντινός του ΚΘΒΕ.
«Καταλαβαίνω ότι τελειώσαμε πια αυτή την “ Ατελείωτη ιστορία” δηλαδή όσο ατελείωτη κι αν ήταν, τελείωσε. Αφήσαμε βέβαια πολλά κενά, πρέπει να πω. Πολλά πράγματα σκέφτομαι ότι δεν είπαμε, δεν είπα δηλαδή. Κλείνοντας, θέλω να αναφέρω κάτι, που το θεωρώ πάντα σημαδιακό στη ζωή μου. Συγκεκριμένα, τη σχέση μου στη ζωή μου με τον αριθμό 7. Γεννήθηκα το 1927. Το 1937 μπήκα στο οκτατάξιο Γυμνάσιο, πρώτος στις εξετάσεις τότε, κι έτσι έγινα γυμνασιόπαις. Το 1947 πήγα φαντάρος, λίγο πρόωρα. Το 1957 παντρεύτηκα. Το 1967 ήρθε η επιτυχία του “ Κήπου των πριγκίπων” και του παρ’ ολίγον βραβείου των Δώδεκα. Το 1977 βγήκε η “ Μυθολογία”. Το 1987 βγήκε η “ Μεγάλη Πλατεία”, που μου έδωσε και το κρατικό βραβείο. Τώρα μένει το 1997. Άραγε, τι θα γίνει σ’ αυτούς τους λίγους μήνες που απομένουν; Γεια σας κι ευχαριστώ», σημειώνει ο ίδιος στην έκδοση με τίτλο «Ατέλειωτη ιστορία», ένα βιβλίο που προέκυψε τον Οκτώβριο του 1997, ύστερα από σειρά αυτο-εργο-βιογραφικών εκπομπών του στον πολιτιστικό ραδιοσταθμό 9.58 της ΕΡΤ-3.
«Η “ Μεγάλη πλατεία” τελείωσε, αλλά η “ Ατέλειωτη γραφή” λέει ότι καμιά ιστορία και κανένα μυθιστόρημα δεν τελειώνεται, ούτε τελειούται», έγραφε ο ίδιος στο βιβλίο του «Η ατελείωτη ιστορία», μια εκ βαθέων αφήγηση τού «έσω» και «πίσω» βίου του συγγραφέα του, της πόλης, του τόπου στα τελευταία εξήντα χρόνια.
Β.Χ
