Ένα μεγάλο τραπέζι γεμάτο παραδοσιακές γεύσεις στρώθηκε στα Νεστοχώρια της ορεινής Ξάνθης, και συγκεκριμένα στα Κομνηνά, με αφορμή την παρουσίαση του νέου βιβλίου «Κομοτηνή στο πιάτο».
Στην οικοτεχνία παραγωγής και επεξεργασίας μελιού της Γεύσης Τουλουμίδου, που φιλοξένησε την εκδήλωση, απλώθηκε ένα γαστρονομικό μωσαϊκό από αυθεντικές συνταγές που καταγράφουν τις ιδιαιτερότητες των πληθυσμιακών ομάδων που ζουν όχι μόνο στην Κομοτηνή αλλά στην ευρύτερη περιοχή της Θράκης τα τελευταία εκατό χρόνια.
Η Θεανώ Πασχάλη και ο Ζαφείριος Τσάκος είναι οι συγγραφείς του βιβλίου «Κομοτηνή στο πιάτο», που κυκλοφορεί από την «Κάπα Εκδοτική». Οι δυο νέοι και δραστήριοι συγγραφείς, με προσπάθεια και αγάπη συγκέντρωσαν και κατέγραψαν 174 παραδοσιακές συνταγές, έτσι όπως πέρασαν από γενιά σε γενιά, μέσα στις αρχοντικές στη γεύση αλλά απλές στην εικόνα, κουζίνες των γυναικών που τις κράτησαν ζωντανές.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που αυτό το ξεχωριστό βιβλίο αφιερώνεται σε γιαγιάδες που μαγείρεψαν, διέσωσαν και κράτησαν ζωντανές συνταγές που αποτελούν μέρος της πλούσιας διατροφικής παράδοσης του τόπου τους.
Το βιβλίο περιλαμβάνει -κατά ενότητες- αντιπροσωπευτικές συνταγές μιας σειράς πληθυσμιακών ομάδων της Κομοτηνής και της ευρύτερης περιοχής της Θράκης, όπως: Ανδριανουπολίτες, Ανατολικορωμυλιώτες, Σαρακατσάνοι, Κιζδερβενιώτες, Γκαγκαβούζηδες, Καρλικιώτες, Ηπειρώτες, Πομάκοι, Ρομά κ.ά.
Εκπρόσωποι αυτών των ομάδων -και κυρίως γυναίκες, μοιράστηκαν με τους συντελεστές του βιβλίου όχι μόνο τις συνταγές αλλά και τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από αυτές. Μοιράστηκαν μνήμες, αρώματα και γεύσεις που έρχονται από τα παιδικά τους χρόνια και τα οποία διατηρούν ακόμα στις οικογενειακές τους εστίες, παραλλαγμένα ενδεχομένως στα δεδομένα της εποχής.
Πραγματικοί συγγραφείς οι γυναίκες που διέσωσαν τις συνταγές
Ο Ζαφείρης Τσάκος, αναφερόμενος στο βιβλίο, τόνισε πως «οι πραγματικοί συγγραφείς είναι οι γυναίκες που μας αφιέρωσαν τον χρόνο τους, μας μίλησαν για τις παραδόσεις τους και κράτησαν ζωντανές όχι μόνο τις συνταγές αλλά και στις μνήμες που τις συνδέουν».
Από τη μεριά της, η Θεανώ Πασχάλη, μιλώντας για το βιβλίο, σημείωσε πως αυτό ξεκίνησε να δουλεύεται μέσα στην περίοδο της καραντίνας και λόγω των υγειονομικών μέτρων οι περισσότερες συνεντεύξεις με τις κυρίες έγιναν από το τηλέφωνο. «Θεωρώ», συνέχισε, «πως η επικοινωνία που είχαμε μαζί τους ήταν για τις ίδιες μια μοναδική συντροφιά, περίμεναν να τις καλέσουμε στο τηλέφωνο να μιλήσουμε για να τις κρατήσουμε συντροφιά. Μέσα σε αυτή την επικοινωνία τις ζητήσαμε να μας περιγράψουν τις κουζίνες των παιδικών τους χρόνων έτσι όπως κρατήθηκαν στις μνήμες του μυαλού τους. Μέσα από το βιβλίο μάθαμε πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία για την κουζίνα και τα τρόφιμα που ήταν άγνωστα στους περισσότερους, όπως για παράδειγμα για τη συντήρησή των φρούτων μέσα στα άχυρα».
Ο δημοσιογράφος και διευθυντής του δημοτικού ραδιοφώνου Ξάνθης Τηλέμαχος Αρναούτογλου, που παρουσίασε την εκδήλωση, στον χαιρετισμό του υπογράμμισε πως το βιβλίο «Κομοτηνή στο πιάτο» τεκμηριώνεται και υποστηρίζεται από ιστορικά στοιχεία και πλούσια βιβλιογραφία, γεγονός που το κάνουν να είναι πολυδιάστατο. Ολόκληρη η διατροφική ιστορία της Κομοτηνής και κατ’ επέκταση της Θράκης, αποτυπώνεται στις σελίδες αυτής της ιδιαίτερα καλαίσθητης έκδοσης, που σχεδίασε ο ταλαντούχος Γιάννης Τσίγκας.
Η Γεύση Τουλουμίδου, που τα τελευταία χρόνια μέσα στο ολάνθιστο κτήμα της παραδοσιακής οικοτεχνίας μελιού «MELIGEYSIS» φιλοξενεί πολλές ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις που σχετίζονται με την ιστορική παράδοση της ευρύτερη περιοχής της Θράκης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ευχαρίστησε τον Σύλλογο Πομάκων Ξάνθης και την πρόεδρό του Εμινέ Μπουρουτζή, τον Σύλλογο Ποντίων Χορευτών Τραντελλένες και την Εύρηκα Πουτακίδου για τα εξαιρετικά φαγητά που μαγείρεψαν σημειώνοντας πως κάθε συνταγή, ανάλογα με τον τόπο που παρασκευάζεται, έχει διαφορετική ονομασία, αν και περιλαμβάνει τα ίδια υλικά.
Β.Λωλίδης
