Η ευλογιά στα ζώα δεν αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο, διαβεβαιώνει σε δηλώσεις του ο καθηγητής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σπύρος Κρήτας. Επισημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν προσβάλλεται από τη νόσο, ούτε ο ιός παραμένει στα γαλακτοκομικά προϊόντα ή το κρέας των άρρωστων ζώων. Η δημόσια υγεία δεν διατρέχει κίνδυνο, υπογραμμίζει ο καθηγητής, εξηγώντας ότι οι υποδοχείς (κλειδαριές) που έχει ο άνθρωπος στα κύτταρά του δεν ταιριάζουν με τα κλειδιά του ιού.
Η ευλογιά στα πρόβατα και τις αίγες είναι ένα ιογενές γενικευμένο νόσημα που χαρακτηρίζεται από πυρετό, εμφάνιση βλατίδων και φυσαλίδων στο δέρμα, καθώς και προσβολή του αναπνευστικού, με συχνό αποτέλεσμα τον θάνατο άμεσα ή εξαιτίας βακτηριακών επιπλοκών. Ο καθηγητής αναφέρει ότι το νόσημα έχει μεγάλη μεταδοτικότητα, υψηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα (50-100%). Η ανάρρωση γίνεται σε διάστημα 20-30 ημερών και καταλείπει ισχυρή ανοσία, σημειώνει, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για έναν ιό ενδημικό σε βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή, Τουρκία, κεντρική Ασία και περιοχές της Κίνας, ενώ τα τελευταία χρόνια εμφανίζεται με ξεσπάσματα στη νότια Ευρώπη. Στις χώρες όπου το νόσημα είναι ενδημικό, εφαρμόζονται εμβολιασμοί, ωστόσο η εφαρμογή τους δεν είναι επιτρεπτή στην ΕΕ.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής, η εφαρμογή εμβολιασμών θα οδηγούσε στον άμεσο χαρακτηρισμό ενός κράτους ως μολυσμένο, με αποτέλεσμα την πολυετή απομάκρυνση σημαντικών ΠΟΠ αγροτικών προϊόντων που είναι κρίσιμα για την εθνική οικονομία (π.χ. φέτα) από τις διεθνείς αγορές. Καταλαβαίνετε την οικονομική ζημιά που θα προέκυπτε;, ρωτά και σημειώνει ότι οι κτηνιατρικές αρχές είναι προσεκτικές, υπολογίζοντας πάντα τη σχέση κόστους – οφέλους για την εθνική οικονομία.
Πώς γίνεται η μετάδοση, υπάρχει θεραπεία;
Η μετάδοση του ανθεκτικού ιού της ευλογιάς γίνεται κυρίως με άμεση επαφή ή με αερολύματα που περιέχουν τον ιό ή σκόνη από αποξηραμένες εφελκίδες ή άλλους μολυσμένους ιστούς ή εκκρίματα. Μπορεί επίσης να γίνει έμμεσα με μολυσμένα εργαλεία, οχήματα ή προϊόντα (σκουπίδια, ζωοτροφές κ.α.) ή έντομα (μηχανικοί φορείς). Εντούτοις, δεν υπάρχει ειδική θεραπεία και η διαχείριση της νόσου είναι πολύ δύσκολη, βασίζεται στην πρόληψη και κυρίως στα σωστά μέτρα βιοασφάλειας στα κοπάδια.
Προς τη σωστή κατεύθυνση τα αυστηρά μέτρα
Ο καθηγητής αναφέρει ότι τα αυστηρά μέτρα που εφαρμόζονται για την ανακοπή της ευλογιάς των προβάτων, η οποία εμφανίστηκε τον Αύγουστο στον Έβρο και εξαπλώθηκε σε άλλες περιοχές, είναι σωστά, καθώς η υψηλή μεταδοτικότητα του ιού σημαίνει ότι μπορεί εύκολα να μεταφερθεί με τις κινήσεις του ανθρώπου. Η εμφάνιση ενός θετικού κρούσματος σημαίνει άμεση θανάτωση του κοπαδιού, καθώς αν επιτραπεί σε ένα ζώο να εξαπλωθεί, η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Ο κ. Κρήτας διατυπώνει τη θέση ότι η πολιτεία λαμβάνει τα ενδεικνυόμενα μέτρα, αλλά εξαρτάται και από τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι πρέπει να τηρούν τα μέτρα βιοασφάλειας, αλλιώς δεν θα γίνει τίποτα. Αναγνωρίζει ότι είναι σκληρό για έναν κτηνοτρόφο να χάσει το κοπάδι του λόγω ενός θετικού κρούσματος και επισημαίνει ότι η εξόντωση και η υγειονομική ταφή των μολυσμένων ζώων αποσκοπεί στο να ανακοπεί η διασπορά του ιού.
Δύσκολα στην διαχείρισή τους τα λοιμώδη νοσήματα
Τα λοιμώδη νοσήματα είναι δύσκολα διαχειρίσιμα και εύκολα μπορούν να ξεφύγουν και να εξαπλωθούν στους πληθυσμούς αν δεν ακολουθηθούν αυστηρές οδηγίες, επισημαίνει ο καθηγητής. Σημειώνει ότι τα περισσότερα νοσήματα που παρουσιάστηκαν τα τελευταία χρόνια είναι ζωονοσοί, δηλαδή αφορούν αποκλειστικά και μόνο τα ζώα, χωρίς να απειλούν τον άνθρωπο.
Ο ρόλος της κλιματικής κρίσης στην αύξηση εμφάνισης νοσημάτων
Ορισμένα νοσήματα μεταδίδονται με έντομα, και ο καθηγητής εξηγεί ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη επιτρέπει σε αυτά τα έντομα να μετακινηθούν προς τον βορρά, φέρνοντας και τους ιούς τους. Έχουν αρχίσει να αναδύονται ξανά ξεχασμένοι ιοί που είχαν εξαφανιστεί για αιώνες, τονίζει.
Ο καθηγητής σημειώνει επίσης ότι η ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση συμβάλλει στην εξάπλωση των νοσημάτων, καθώς η καταστροφή δασών και η επιθυμία του ανθρώπου για κατανάλωση άγριων ζώων μπορούν να προκαλέσουν επαφή με άγνωστα μικρόβια.
Πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι λοιμώδεις νόσοι μπορούν να αντιμετωπιστούν με απλά μέτρα βιοασφάλειας, καταλήγει.
Ανήσυχοι οι κτηνοτρόφοι
Ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Δημήτρης Μόσχος, εκφράζει την ανησυχία του για την ευλογιά των προβάτων, η οποία φαίνεται να αποκτά πανδημικές διαστάσεις, και ζητά να ληφθούν ουσιαστικά μέτρα από την πολιτεία. Αναφέρει ότι οι εστίες των θετικών κρουσμάτων ευλογιάς ξεπερνούν τα 20.000 και προτείνει την έναρξη συζήτησης στην ΕΕ για το εμβολιακό καθεστώς.
Ο καταρροϊκός πυρετός των μηρυκαστικών που εμφανίστηκε πρόσφατα, παραμένει ένα θέμα που χρειάζεται περισσότερη προσοχή, καθώς οι κτηνοτρόφοι ανησυχούν για την κατάσταση των κοπαδιών τους.
