Η μελωδία από το «Χάρτινο το φεγγαράκι» του Μάνου Χατζηδάκη πλημμύρισε απόψε την αίθουσα συνεδριάσεων του περιφερειακού συμβουλίου Κεντρικής Μακεδονίας. Την ίδια στιγμή, διαφορετικά χρώματα εμφανίζονταν στην οθόνη που βρίσκεται στο κέντρο της αίθουσας για να σηματοδοτήσουν τις νότες που εναλλάσσονταν η μία μετά την άλλη. Όσοι βρέθηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν την ημερίδα της Περιφέρειας για την επαγγελματική εκπαίδευση, έβλεπαν μπροστά τους την εκπαιδευτικό Μαρία Βαρσαμά να στέκεται όρθια απέναντι από έναν υπολογιστή και να παίζει μουσική. Τα χέρια της ήταν εντελώς ακίνητα, το ύφος της απολύτως προσηλωμένο στην οθόνη και το μόνο που κινούνταν ήταν οι κόρες των ματιών της. Το ίδιο μουσικό όργανο, το EyeHarp, το πρώτο μουσικό όργανο που επιτρέπει σε άτομα με κινητική αναπηρία να μαθαίνουν και να παίζουν μουσική με το βλέμμα ή με κινήσεις του κεφαλιού, το παίζουν αυτή τη στιγμή επτακόσια άτομα σε ολόκληρο τον κόσμο. «Από αυτά, τα 137 είναι Έλληνες και Ελληνίδες, είναι παιδιά που φοιτούν σε δημόσια σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας και της Κρήτης» τόνισε, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, η κ. Βαρσαμά, Διδάκτωρ του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Δημιουργός του σχετικού λογισμικού είναι ο ερευνητής νέων μουσικών ψηφιακών οργάνων για προσβασιμότητα, Ζαχαρίας Βαμβακούσης. «Πρόκειται ουσιαστικά για μια παγκόσμια καινοτομία που αναπτύχθηκε στην Ισπανία από τον κ. Βαμβακούση, πριν από 12 χρόνια», είπε η κ. Βαρσαμά. Αφού τόνισε την επιτυχία του λογισμικού στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση, υπογράμμισε τη σημασία της επικοινωνίας της τεχνολογίας για να φτάνει στον τελικό χρήστη, προσθέτοντας ότι «ουσιαστικά μιλάμε για μια τεχνολογία που υπήρχε και κανείς στην Ελλάδα δεν τη γνώριζε».
Εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το EyeHarp, η κ. Βαρσαμά ανέφερε: «Όπως κάθε άνθρωπος έχει μοναδικό δακτυλικό αποτύπωμα, έτσι έχει και κάτι ακόμη μοναδικό πάνω του, τα μάτια του. Η κόρη του ματιού μας είναι ξεχωριστή από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μια κάμερα που τοποθετείται στη βάση της οθόνης του υπολογιστή βαθμονομεί το βλέμμα του χρήστη». Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με την εκπαιδευτικό, είναι ο χρήστης του EyeHarp, κοιτάζοντας έναν κύκλο όπου κάθε χρώμα είναι μια διαφορετική νότα, να παράγει τον αντίστοιχο ήχο. «Μαθαίνουμε στους μαθητές μας χρώματα, αλληλουχίες χρωμάτων που είναι πιο απλό για την νοητική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Έτσι, εκείνοι μαθαίνουν να παίζουν τραγούδια αντί να μάθουν πεντάγραμμο και νότες», σημείωσε.
Όσο για τις αντιδράσεις των παιδιών, η εκπαιδευτικός σημείωσε: «Η Αλεξάνδρα μού είπε: ‘όταν άκουσα πρώτη φορά τη μελωδία που παρήγαγα με τα μάτια μου, ένιωσα επιτέλους ότι για πρώτη φορά άκουσα την ψυχή μου’». Ο Κωνσταντίνος, που είχε χάσει πρόσφατα όλη την κινητικότητά του λόγω της αμυοτροφικής σκλήρυνσης, δήλωσε: «δε θέλω να χάσω καμία ευκαιρία, είναι η ευκαιρία να είμαι ακόμη ζωντανός και να το δηλώνω». Η χρήση του λογισμικού επιφέρει μια πολύ μεγάλη αλλαγή στη ζωή όσων το χρησιμοποιούν, καθώς αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και αισθάνονται πλέον ανεξάρτητοι να κάνουν κάτι μόνοι τους.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η κ. Βαρσαμά γνωστοποίησε ότι ξεκινάει ένα νέο πρόγραμμα εκμάθησης γραφής με τα μάτια. «Πλέον είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε μαθητές που επικοινωνούν όπως επικοινωνούμε εμείς αυτή τη στιγμή, γράφοντας άρτια με τα μάτια καθώς ο υπολογιστής τους δίνει την ευκαιρία να διαβάσει η Google αυτά που έχουν γράψει».
Παράλληλα, η κ. Βαρσαμά ανέφερε ότι οι εκπαιδευτικοί έχουν κάνει ένα μεγάλο λάθος στην εκπαίδευση θεωρώντας ότι αυτοί οι μαθητές ήταν μη εκπαιδεύσιμοι. «Τώρα πλέον έχουμε κατακτήσει και αυτό το κομμάτι. Βλέπουμε ότι νοητικά, πολλοί μαθητές που πιστεύαμε ότι δεν καταλαβαίνουν, δεν αντιλαμβάνονται, ξαφνικά γράφουν με τα ίδια τους τα μάτια και μπορούμε να επικοινωνούμε».
