Δεκαετίες θα χρειάζονταν τόσο στην Ελλάδα όσο και συνολικά στην ενωμένη Ευρώπη, προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, εάν η πρόοδος σε αυτό το πεδίο συνεχιστεί με τον τρέχοντα ρυθμό. Πάντως, σε χώρες με ανεπτυγμένα συστήματα απόκτησης δεξιοτήτων, τα οποία λειτουργούν σωστά, το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών σε όλα τα πεδία φαίνεται πως τείνει να είναι μικρότερο, όπως προκύπτει από συγκριτική ανάλυση του Ευρωπαϊκού Δείκτη Δεξιοτήτων (ESI) του Cedefop και του Δείκτη Ισότητας Φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων-EIGE (αξιολογεί παράγοντες όπως η πρόσβαση στην εργασία, οι αμοιβές, η ισχύς, η γνώση, η υγεία κι ο διαθέσιμος χρόνος).
Η Ελλάδα αποτελεί δυστυχώς ουραγό στην ισότητα των δύο φύλων, αν και το πρόβλημα αυτό της ανισότητας δεν είναι μόνο ελληνικό: με «σκορ» 67,9 στα 100 και με τον σημερινό ρυθμό προόδου, η ΕΕ θα χρειαζόταν τουλάχιστον 60 χρόνια για να πετύχει πλήρη ισότητα των δύο φύλων, δεδομένου ότι η επίδοσή της βελτιώνεται κατά μόλις μισή μονάδα ετησίως, σύμφωνα με τον δείκτη του EIGE.
Η δε Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση μεταξύ των κοινοτικών κρατών με «βαθμολογία» 52,2 στα 100, δηλαδή πολύ κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Μετά το 2010, βελτίωσε το σκορ της κατά 3,6 μονάδες, πετυχαίνοντας άνοδο μίας μονάδας από το 2017, αλλά η θέση της στην κατάταξη δεν έχει αλλάξει τα τελευταία δέκα χρόνια.
Χώρες όπως η Ελλάδα, αλλά και η Ρουμανία, η Κύπρος και η Βουλγαρία, των οποίων οι επιδόσεις στην ισότητα των φύλων είναι κάτω των μέσων ευρωπαϊκών, συμβαίνει ταυτόχρονα να υστερούν και σε όρους συστημάτων ανάπτυξης δεξιοτήτων για την αγορά εργασίας.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εμπειρογνώμονας του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop), Ηλίας Λιβανός, υπεύθυνος από πλευράς του Cedefop για την ανάπτυξη του ESI, έχοντας εντοπίσει τη συσχέτιση μεταξύ των ισχυρών συστημάτων δεξιοτήτων και της ισότητας των φύλων, οι μελετητές θα προσπαθήσουν να αποκωδικοποιήσουν τώρα γιατί συμβαίνει αυτό. Ποια μπορεί να είναι η πιθανή ερμηνεία;
«Ένα ισχυρό σύστημα δεξιοτήτων είναι πολλά περισσότερα από την ανάπτυξη δεξιοτήτων καθεαυτήν, στην οποία παραδοσιακά δίνουμε τη μεγαλύτερη βαρύτητα. Έχει να κάνει επίσης και με την αποτελεσματικότητα με την οποία το θεσμικό πλαίσιο βοηθά στην ενεργοποίηση των δεξιοτήτων αυτών στην αγορά εργασίας -για παράδειγμα πόσο γρήγορα βρίσκει ένας απόφοιτος δουλειά- και με την επιτυχημένη αντιστοίχιση επαγγελματικών προσόντων (τo αν οι σπουδές ενός ατόμου ανταποκρίνονται στο αντικείμενο εργασίας του). Ένα σύστημα το οποίο έχει αναπτύξει όλους αυτούς τους τομείς, έχει κατ’ επέκταση δημιουργήσει και τις προϋποθέσεις για ένα δίκαιο και περιεκτικό πλαίσιο, αποτέλεσμα του οποίου είναι και η ισότητα των δύο φύλων. Είναι επομένως σημαντικό να δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, προκειμένου η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων να έρθει ως φυσικό επακόλουθο, παρά να προσπαθούμε να την επιβάλουμε ενώ απουσιάζουν οι προϋποθέσεις», σημειώνει ο κ. Λιβανός.
Σε ποιους δείκτες η Ελλάδα έχει υψηλό σκορ και σε ποιους υστερεί
Ποιοι είναι, όμως, οι επιμέρους δείκτες, που καθορίζουν πόσο ισχυρό είναι ένα σύστημα δεξιοτήτων και ποιες είναι οι τιμές τους στην Ελλάδα; «Η Ελλάδα έχει ένα από τα υψηλότερα σκορ (86/100) όσον αφορά την παραμονή στην εκπαίδευση μέχρι την ολοκλήρωσή της, με αποτέλεσμα να κατατάσσεται όγδοη μεταξύ 30 χωρών κι αυτό αποδεικνύει την προσήλωση που έχουμε ως λαός στην αξία της παιδείας. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι, μετά την εκπαίδευση, δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στην αγορά εργασίας. Για παράδειγμα, το σκορ ως προς το πόσο γρήγορα μετά την αποφοίτηση εντάσσονται οι νέοι στην απασχόληση είναι πολύ χαμηλό (1/100), όπως και η “ βαθμολογία” για τη συμμετοχή των ατόμων 20-24 ετών στην αγορά εργασίας (9/100). Στους δείκτες αυτούς κατατασσόμαστε στις τελευταίες θέσεις. Με άλλα λόγια, παρότι δίνουμε έμφαση στην εκπαίδευση, το πλαίσιο δεν βοηθάει προς την κατάλληλη κατεύθυνση στην αγορά εργασίας», επισημαίνει ο εμπειρογνώμονας του Cedefop, παρουσιάζοντας τις αδυναμίες του συστήματος, οι οποίες πιθανώς σχετίζονται και με τις ανισότητες μεταξύ των δύο φύλων.
Τι θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους οι κυβερνήσεις στην ΕΕ, για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα ως προς την ισότητα των φύλων στο μέλλον; «Η δημιουργία ισχυρού συστήματος δεξιοτήτων, το οποίο βασίζεται στις αρχές της αξιοκρατίας, ισότητας και δικαιοσύνης αποτελεί αναμφισβήτητα μια βασική προϋπόθεση για καλύτερα αποτελέσματα. Η έρευνά μας έχει δείξει πως η ανάπτυξη δεξιοτήτων είναι κάτι που προηγείται της μείωσης του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων. Οι χώρες που υπολείπονται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων κάνουν αργά βήματα, για να αντιμετωπίσουν το χάσμα, ενώ εκείνες που ήδη έχουν καταφέρει να χτίσουν ένα αξιόπιστο σύστημα δεξιοτήτων το αντιμετωπίζουν πιο άμεσα και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα», καταλήγει._
Αλεξάνδρα Γούτα
