Η εκκλησία των Φιλίππων αποτελεί μία από τις πρώτες εκκλησίες που ιδρύθηκαν επί ευρωπαϊκού εδάφους από τον Απόστολο Παύλο το 50 μ.Χ., με στόχο την κήρυξη του Ευαγγελίου και τη βάπτιση της πρώτης Ευρωπαίας χριστιανής, της Λυδίας.
Η συμπλήρωση ενός αιώνα από τη σύσταση της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου (ΙΜΦΝΘ) προσφέρει μια εξαιρετική ευκαιρία για αναψηλάφηση του πλούσιου ιστορικού της παρελθόντος και τη σύνδεση με το παρόν. Η Ιερά Μητρόπολις προετοίμασε μια σειρά τιμητικών, πολιτιστικών και λατρευτικών εκδηλώσεων για να γιορτάσει τη συμπλήρωση των 100 χρόνων της.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Καβάλας – Θάσου συνδιοργανώνει μια περιοδική έκθεση με τίτλο: “Από την Αποστολική Εκκλησία του Αποστόλου Παύλου στην Ιερά Μητρόπολη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου”, η οποία φιλοξενείται στη νέα πτέρυγα του αρχαιολογικού μουσείου Καβάλας. Ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων εκτίθενται για πρώτη φορά, πλαισιωμένα από εκκλησιαστικά κειμήλια και θρησκευτικές εικόνες.
Ιδιαίτερη θέση στην έκθεση κατέχουν δύο μοναδικοί πίνακες του Κωνσταντίνου Παρθένη, οι οποίοι εκτίθενται για πρώτη φορά έξω από το Επισκοπείο. Οι πίνακες, “Ανιστάμενος Χριστός” και “Ιδού ο Άνθρωπος”, χρονολογούνται στις αρχές του περασμένου αιώνα και αποτέλεσαν δώρο του Παρθένη στον τότε μητροπολίτη Δράμας Χρυσόστομο.
Η παρουσία του Κ. Παρθένη στην ανατολική Μακεδονία, κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, αποτυπώνεται στο εικονογραφικό σύνολο του ιερού ναού Εισοδίων της Θεοτόκου στη Χωριστή Δράμας. Οι πίνακες, ύστερα από 104 χρόνια, υποβλήθηκαν σε συντήρηση και αποκατάσταση πριν την έκθεση.
Η καθολική και αποστολική εκκλησία των Φιλίππων ιδρύθηκε αμέσως μετά τη διδασκαλία του Αποστόλου Παύλου, σύμφωνα με πρωτοχριστιανικές επιτύμβιες επιγραφές, και αποτελεί το πρώτο χριστιανικό ναό στην ελληνική επικράτεια.
Σημαντικοί μάρτυρες της εξάπλωσης του χριστιανισμού στην περιοχή είναι οι επιτύμβιες επιγραφές που εκτίθενται στην περιοδική έκθεση, ενώ οι Φίλιπποι διατηρούσαν την αποστολική τους ονομασία μέχρι τη διάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Το 1924 ιδρύθηκε η μητρόπολη Καβάλας – Νέστου, επαναφέροντας το αποστολικό όνομα το 1930.
