Δυο χέρια απλωμένα σαν φτερά αετού, σε κορμοστασιά ψηλή και λυγερή, ντυμένη με μια στολή που κάθε κομμάτι της μαρτυρά την ιστορία μιας παράδοσης βαθιάς ριζωμένης στον χρόνο. Γύρω γύρω άνθρωποι με βλέμμα που ξεχειλίζει υπερηφάνεια αλλά και συγκίνηση παρακολουθούν τον Νικόλα Λαφάρα να βάζει το γιλέκο του, ενώ η γιαγιά και ο θείος του φροντίζουν ώστε όταν ο νεαρός χορευτής ενταχθεί στο μπουλούκι του -ένα από τα τέσσερα που συμμετείχαν στη χθεσινή αναβίωση του εθίμου Γενίτσαροι και Μπούλες στη Νάουσα- να είναι όλα στην εντέλεια.
Πρωί Κυριακής στη Νάουσα, με το κρύο να σε διαπερνά, τα πάντα στην πόλη δείχνουν έτοιμα γι’ αυτό που επρόκειτο να ακολουθήσει. Στο σπίτι του Νικόλα και της Δέσποινας Λαφάρα, ο 17χρονος εγγονός τους ετοιμάζεται για το δρώμενο, με τη γιαγιά του να ράβει στη στολή τα μαντήλια εκείνα που θα κάνουν τους δικούς του ανθρώπους να τον αναγνωρίσουν στο πλήθος του μπουλουκιού, όταν θα χορεύει στους δρόμους της πόλης και τον θείο του, Κώστα Φύκατα, να επιμελείται τις λεπτομέρειες, έχοντας και ο ίδιος υπάρξει επί μακρόν χορευτής.
«Ο Νικόλας ντύνεται από τριών ετών. Πέρυσι έβαλε για πρώτη φορά τον πρόσωπο (σ.σ. αυτοσχέδια μάσκα με δύο βασικά χρώματα -λευκό και κόκκινο- και ένα χρυσό, στρογγυλό σύμβολο στο μέτωπο). Πρέπει να φτάσεις σε ένα σημείο ηλικιακής ωρίμανσης για να το αντέξεις και τότε τον βάζεις» εξηγεί ο Βασίλης Λαφάρας.
«Ο Νικόλας είναι μυημένος, γνωρίζει πολύ καλά το έθιμο. Αρκετές μέρες νωρίτερα αρχίζει να προετοιμάζει τα ρούχα του, καθαρίζει τσαρούχια, καθαρίζει την πάλα του», συμπληρώνει, ενώ στο σχόλιό μας για το τσουχτερό κρύο και το χιονόνερο που άρχισε να σιγοπέφτει, σπεύδει να απαντήσει πως τίποτα απ’ αυτά δεν είναι ικανά να σταματήσει το δρώμενο. Θυμάται, μάλιστα, πως το 1985, όταν ο ίδιος ήταν σε ηλικία 12 ετών, είχαν βγει στους δρόμους με 70 πόντους χιόνι!
Τι όμως αισθάνεται κάποιος όταν ντύνεται για να συμμετάσχει στο δρώμενο; «Συγκίνηση, ρίγος, υπερηφάνεια» σημειώνει ο κ. Λαφάρας, ο οποίος θυμάται πώς ένιωσε όταν ο γιος του έβαλε τον «πρόσωπο» για πρώτη φορά. «Το μεγάλο σοκ για εμένα ήταν πέρυσι, όταν βγήκε ο Νικόλας στην πόρτα και φορούσε τον δικό μου πρόσωπο. Ήταν πολύ περίεργο το συναίσθημα. Η περσινή ήταν μια πολύ ιδιαίτερη διαδικασία αλλά και η φετινή, καθώς από εδώ βγαίναμε (ντυμένοι) και εγώ και ο αδελφός μου. Ο Νικόλας έβγαινε από το σπίτι μας στο Αρκοχώρι, αλλά φέτος που ο παππούς του γίνεται 80 ετών ήθελε να του κάνει το χατίρι», λέει και εξηγεί πως η διαδικασία του ντυσίματος αυτές τις ημέρες που αναβιώνει το έθιμο δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη.
Μοδίστρα και η ίδια και μετέπειτα κλωστοϋφαντουργός, η κυρα-Δέσποινα έφτιαχνε επί χρόνια τις στολές της οικογένειάς της. «Η φουστανέλα του Νικόλα είναι από εργαστήρι, αλλά του πατέρα του, του Βασίλη -όπως και άλλες πολλές- την έκανα εγώ. Είναι 16 μέτρα φουστανέλα!» επισημαίνει. «Τις αγαπώ πολύ τις Μπούλες. Δεν το αφήνω το έθιμο γιατί μου αρέσει, μιλάει στην ψυχή μου. Βλέπω τον Νικόλα με όλα αυτά τα ρούχα και είναι σαν να βλέπω τον Βασίλη μου» προσθέτει με έκδηλη συγκίνηση η 73χρονη.
Καθώς από μακριά ακούγεται ο ήχος του ζουρνά που παίζει για το μάζεμα, ο Νικόλας φορά τον «πρόσωπό» του και βγαίνει στο μπαλκόνι του σπιτιού, όπου από κάτω έχει μαζευτεί το μπουλούκι. Σηκώνει το κεφάλι προς τον ουρανό, τινάζεται δύο-τρεις φορές με τα χέρια ανοιχτά και υπερυψωμένα και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας να επαναλαμβάνουν την κίνηση. Αμέσως μετά κατεβαίνει τις σκάλες και στην εξώπορτα, με ένα μικρό αναπήδημα στα δυο του πόδια, αποχαιρετά τους δικούς του ανθρώπους. Στη συνέχεια, μαζί με τους άλλους χορευτές χάνονται στα στενά της πόλης για να καταλήξουν στο δημαρχείο προκειμένου να γίνει το «προσκύνημα» και να πάρουν άδεια από τον δήμαρχο για να ακολουθήσουν την καθιερωμένη διαδρομή στην πόλη, προτού το απόγευμα καταλήξουν στην Πλατεία Αλωνίων, όπου βγάζουν τον «πρόσωπο» και χτυπώντας τις πάλες στη γη αναφωνούν: «Ό,τι είπαμε και δεν είπαμε εδώ να μείνει».
«Το δρώμενο είναι η ψυχή της πόλης»
Για τον δήμαρχο του Δήμου Ηρωικής Πόλεως Νάουσας, Νίκο Κουτσογιάννη, το δρώμενο Γενίτσαροι και Μπούλες είναι η ψυχή της πόλης. Όπως και για τους κατοίκους της όμορφης μακεδονικής πόλης, το δρώμενο αυτό αποτελεί τον πυρήνα της πολιτιστικής τους ταυτότητας.
«Είναι η ψυχή μας και είμαστε πραγματικά πάρα πολύ χαρούμενοι που τόσο νέα παιδιά και τόσα πολλά (σχεδόν 500) έρχονται εδώ και συμμετέχουν στο δρώμενο, και με την ψυχή, την καρδιά και το μυαλό τους, και υπό τη συνοδεία του μοναδικού ζουρνά και του νταουλιού μεταφέρουν σε ένα μοναδικό ταξίδι επισκέπτες και δημότες» δήλωσε ο κ. Κουτσογιάννης.
Την ίδια ώρα, από το ανοιχτό παράθυρο του δημαρχείου άρχισε να διαχέεται στον χώρο ο μακρόσυρτος ήχος του ζουρνά, σημάδι πως ακόμα ένα μπουλούκι είχε καταφτάσει για να πάρει την άδεια του δημάρχου. Συνολικά τέσσερα ήταν τα μπουλούκια που πέρασαν χθες το πρωί από το δημαρχείο της Νάουσας: ένα του ομίλου «Νταβέλη» και τρία του ομίλου «Γενίτσαροι και Μπούλες», ενώ ο κόσμος που αψήφησε την πολύ χαμηλή θερμοκρασία και κατέκλυσε τους δρόμους και το δημαρχείο ήταν πάρα πολύς. «Φαίνεται ότι η αποκριά της Νάουσας, που είναι και η μόνη που έχει αυτόν τον χαρακτήρα σε όλη τη χώρα, κατορθώνει να φέρνει πολλούς επισκέπτες, πολλούς ανθρώπους που έρχονται να δουν κάτι διαφορετικό» εξηγούσε ο κ. Κουτσογιάννης.
Για όσους δεν κατάφεραν να βρεθούν στη Νάουσα το περασμένο Σαββατοκύριακο, έχουν την ευκαιρία να το κάνουν το ερχόμενο προκειμένου να βιώσουν από κοντά τη μοναδική αυτή εμπειρία αλλά και όλη τη γιορτινή ατμόσφαιρα της πόλης, όπου εξελίσσεται πληθώρα παράλληλων εκδηλώσεων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
