Νέα «ελπιδοφόρα» μηνύματα καταφθάνουν για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, που τα χρόνια της οικονομικής κρίσης επλήγη σημαντικά και έφτανε να χάνει το 2013 το 75% με 80% της συνολικής της αξίας, από το επίπεδο των 3 τρισ. ευρώ που είχε κατακτήσει το 2007 στο 1,5 τρισ. ευρώ, σήμερα.
Το σκηνικό διαμορφώνουν οι κινήσεις των ξένων επενδυτών και η τάση που διαμορφώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο με άνοδο του τομέα των Logistics Centers. Μάλιστα, η αγροτική γη έφτασε να χάσει ως και το 90% της αξίας της.
Αυτά προέκυψαν από τις τοποθετήσεις του διευθύνοντος συμβούλου της ATRIA Group, τον εκτελεστικό αντιπρόεδρό της Νάσο Περρωτή, τον γενικό διευθυντή του γραφείου Θεσσαλονίκης της Atria, Δημήτρη Τζιβρά, τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας εκτιμήσεων «Αξίες ΑΕ», Νίκος Χατζησόλης και του διευθυντή της για τη Θεσσαλονίκη, Γιώργο Γκόγκο, σε γεύμα που παρέθεσαν προς τους δημοσιογράφους.
Τονίζεται ότι οι Atria Υπηρεσίες Ακινήτων ΑΕ και Αξίες ΑΕ ανήκουν από το 2008 στο παγκόσμιο δίκτυο συνεργατών της CBRE, μιας απ’ τις κορυφαίες εταιρείες παγκοσμίως στην παροχή συμβουλευτικών και εκτιμητικών υπηρεσιών ακινήτων, με παρουσία σε πάνω από 50 χώρες και με λειτουργία πλέον των 500 γραφείων.
Για να τύχει της ανάκαμψης που μπορεί, ο κλάδος των ακινήτων θα πρέπει να στηριχθεί από την Πολιτεία και να μην αντιμετωπίζεται ως εύκολος στόχος, «αν και σήμερα γίνονται βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, εν αντιθέσει με ό,τι συνέβαινε τα προηγούμενα χρόνια της οικονομικής κρίσης» επισήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων CBRE Atria, Γιάννης Περρωτής. Υπογραμμίζοντας ότι πλέον στην Ελλάδα διανύουμε μια σχετική καλή περίοδο για την αγορά των ακινήτων, ο ίδιος επισήμανε ότι ένα από τα πιο ελπιδοφόρα στοιχεία είναι η άνοδος του τομέα των Logistics, που όπως εκτίμησε, σε βάθος πενταετίας θα γνωρίσει σημαντική άνθιση.
«Ευθυγραμμιζόμαστε με ό,τι γίνεται στο κόσμο», υπογράμμισε χαρακτηριστικά και τόνισε πως με το e-commerce (ηλεκτρονικό εμπόριο) να κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος στο εξωτερικό «οι ξένοι επενδυτές επιλέγουν ορθά την επένδυση σε αποθηκευτικούς χώρους και στη χώρα μας».
Κίνητρο για όσους θέλουν να επενδύσουν στα logistics center, αποτελεί το γεγονός πως στην Ελλάδα είναι σημαντικά φθηνότερες οι τιμές ενοικίασης, ενώ υπάρχει και σημαντικός αριθμός ανενεργών βιομηχανικών χώρων. Όπως εκτίμησε, στην Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου, σήμερα αυτοί οι ανενεργοί χώροι υπολογίζονται σε 25% έως 30% των κτιρίων, όταν «τις δύσκολες ημέρες της οικονομικής κρίσης το συγκεκριμένο ποσοστό έφθανε στο 50%».
Χαρακτηριστικά ο κ. Περρωτής επισήμανε ότι η ζήτηση για μίσθωση αποθηκευτικών χώρων έχει αυξήσει τις τιμές, στη Θεσσαλονίκη, στα 2,8-3 ευρώ/τ.μ./μήνα, από τα επίπεδα των 2-2,2 ευρώ/τ.μ. ενώ στην Αθήνα οι τιμές φτάνουν και στο επίπεδο των 5-6 ευρώ/τ.μ..
Αναφερόμενος στους λόγους βάσει των οποίων οι αποθηκευτικοί χώροι κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος παγκοσμίως, ο γενικός διευθυντής του γραφείου Θεσσαλονίκης της Atria Property Services, μέλους του CBRE, Δημήτρης Τζιβράς επισήμανε ότι οι δύο πιο γνωστές αλυσίδες ένδυσης, πραγματοποιούν μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου το 20% των πωλήσεών τους στην Ευρώπη, με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα να φτάνει το 8%. Ανέφερε δε, ότι στην Αμερική, το αντίστοιχο ποσοστό αγγίζει το 1/3 των συνολικών πωλήσεων.
«Τα προαναφερόμενα ποσοστά δείχνουν την τάση που διαμορφώνεται, αλλά και το μεγάλο περιθώριο που υπάρχει στη χώρα μας για ανάπτυξη του τομέα των logistics center», υπογράμμισε.
Χαρακτηριστική για το ενδιαφέρον που καταγράφεται για τους αποθηκευτικούς χώρους, είναι σύμφωνα με τον κ. Περρωτή η περίπτωση και της Pasal, στην οποία μπήκε ως στρατηγικός επενδυτής η σουηδική Sterner Stenhus, με επικεφαλής τον ελληνοσουηδό Ηλία Γεωργιάδη. Η Sterner Stenhus, κατά τον ίδιο, εξασφάλισε παράλληλα σημαντικό έργο ΣΔΙΤ για σχολεία στην Αττική, ενώ μέσω της τοποθέτησης στην Pasal, θα αποκτήσει τον έλεγχο του μεγάλου ακινήτου στο οποίο λειτουργεί το logistics center της «Σκλαβενίτης», όπως και μεγάλο ακίνητο στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης.
Σε αναζήτηση για μεγάλους και σύγχρονους χώρους
Ανοδική πορεία ακολουθούν οι τιμές των ενοικίων στους γραφειακούς χώρους, οι οποίοι την περίοδο της κρίσης, είτε δεν έβρισκαν μισθωτή, είτε μισθώνονταν σε κόστος μειωμένο κατά 50%. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα γραφείου στην καρδιά της Τσιμισκή, που το 2007 νοικιαζόταν 12 ευρώ το τ.μ., το 2013 στα 5,5 ευρώ, για να βρεθεί σήμερα στα 7,5 ευρώ το τμ. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στην οδό Μητροπόλεως, ενώ για τα καινούργια γραφεία στα ανατολικά της πόλης οι τιμές διαμορφώνονται σαφώς υψηλότερα, στα 9 με 10 ευρώ το τ.μ.. Την ίδια ώρα, πολυεθνικές εταιρείες αναζητούν σύγχρονους, υψηλών προδιαγραφών γραφειακούς χώρους, έως και 4.000 τ.μ, χωρίς όμως αποτέλεσμα, ενώ όπως επισήμανε ο κ. Τζιβράς, τo ενδιαφέρον των εταιρειών εντοπίζεται τόσο για την 26ης Οκτωβρίου, στην περιοχή του ΦΙΞ, όσο και στα ανατολικά, στην περιοχή που βρίσκεται το Mediterranean Cosmos.
Έντονη καταγράφεται και η ζήτηση χώρων που θα φιλοξενήσουν call center. Μεταξύ των ενδιαφερομένων είναι και η Teleperformance. Εκτιμάται πως η ζήτηση συνολικά αφορά περί τις 15.000 τ.μ..
Μεταξύ άλλων, ο επικεφαλής του ομίλου ATRIA χαρακτήρισε τον ΕΝΦΙΑ αντισυνταγματικό, αλλά και ως τον «πιο άθλιο φόρο, γιατί φορολογεί ανύπαρκτη περιουσία, θεωρώντας μάλιστα πλουσίους ανθρώπους που ήταν πτωχευμένοι».
Για την προσέλκυση επενδύσεων που θα συνεπάγονται και ανάπτυξη της αγοράς ακινήτων, πρότεινε τη δημιουργία Οικονομικών Ζωνών Ανάπτυξης στις οποίες να μην επεμβαίνει το Δημόσιο. Επίσης, τόνισε πως η αγορά των κατασκευών, πάσχει από έλλειψη επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού λόγω του brain drain.
