Δύο κορυφαίοι ακαδημαϊκοί και λαμπροί ελληνιστές, οι Ρόντερικ Μπήτον (Roderick Beaton) και Ντέιβιντ Χόλτον (David Holton) δίνουν «ραντεβού» απόψε στη Θεσσαλονίκη για να παρουσιάσουν το βιβλίο του επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, Κώστα Γιαβή, «Ιμπέριος και Μαργαρώνα» (Εκδόσεις Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης- ΜΙΕΤ). Η εκδήλωση, που τελεί υπό την αιγίδα της Πρυτανείας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, θα πραγματοποιηθεί, στις 18.00, στην Αίθουσα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 29).
Η μυθιστορία «Ιμπέριος και Μαργαρώνα» αποτελεί ένα από τα βασικά και σπουδαία κείμενα της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας. Γράφτηκε τον 16ο αιώνα και εξακολουθεί να συναρπάζει με την κομψή πλοκή της, τους σύνθετους χαρακτήρες και τη ζωντανή γλώσσα της. Ο Ιμπέριος δεν ήταν διαθέσιμος στους σημερινούς αναγνώστες πριν από την κριτική έκδοση του Επίκουρου Καθηγητή του ΑΠΘ, Κώστα Γιαβή. Το κείμενο συνοδεύουν εκτενής Εισαγωγή και αναλυτικά πραγματολογικά και ερμηνευτικά Σχόλια, καθώς και Γλωσσάριο.
«Ο Ιμπέριος και η Μαργαρώνα, η μυθιστορία αυτή ανήκει σε εκείνη την ομάδα των πρώιμων νεοελληνικών αφηγημάτων με τα οποία στην πραγματικότητα στηρίζεται, εκκινεί, ξεκινά η νέα ελληνική λογοτεχνία. Πριν από εκείνη την περίοδο, η οποία χρονολογείται περίπου από τον 12ο μέχρι τον 16ο αιώνα, οι Έλληνες συγγραφείς έγραφαν στη μεσαιωνική βυζαντινή γλώσσα, η οποία ήταν αρχαιοπρεπής. Από τον 12ο όμως με τον Διγενή μέχρι τον 16ο που είναι ο Ιμπέριος αρχίζουν οι Νεοέλληνες λογοτέχνες να μαθαίνουν πώς να κάνουν καλή λογοτεχνία στα νέα ελληνικά, δηλαδή μαθαίνουν πώς να αναπτύσσουν πλοκές, πώς να αναπτύσσουν χαρακτήρες, πώς να ασχολούνται με δύσκολα θέματα, με τα οποία συνήθως ασχολείται η λογοτεχνία· τα θέματα της ταυτότητας, τα θέματα της αγάπης, του έρωτα, του αισθησιασμού. Ο Ιμπέριος, λοιπόν, ανήκει σε αυτήν ακριβώς την περίοδο που ασχολείται με αυτής της λογής τα θέματα», εξηγεί στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM» ο κ. Γιαβής.
«Ο Ιμπέριος, όχι στην ελληνική του μορφή, αλλά στην αρχική του μορφή, ήταν ένα γαλλικό κείμενο. Γράφεται κάποια στιγμή στην Γαλλία, μάλλον τον 13ο με 14ο αιώνα, και γίνεται αμέσως ένα γκραντ σουξέ σε ολόκληρη την Ευρώπη . Τρομερή επιτυχία, μεταφράζεται και αποδίδεται σε όλες τις γλώσσες. Έχω μετρήσει περίπου 300 εκδόσεις και χειρόγραφα σε όλες τις γνωστές γλώσσες της Ευρώπης της εποχής του ύστερου Μεσαίωνα», επισημαίνει ο κ. Γιαβής, εξηγώντας πως στα ελληνικά πρέπει να αποδόθηκε είτε από το γαλλικό κείμενο είτε -πολύ πιθανότερο- από ένα ιταλικό, «το οποίο όμως αυτή τη στιγμή λανθάνει δεν το γνωρίζουμε» .
Εξηγώντας, δε, τη διαδικασία της απόδοσης στην ελληνική, ο κ. Γιαβής επισημαίνει: «αποδίδοντας το, όμως, ο Έλληνας ποιητής δεν αντέγραφε λέξη προς λέξη, δεν απέδιδε λέξη προς λέξη, αλλά το έκανε ελληνικό και από ιπποτικό κείμενο μεσαιωνικό, ένα κείμενο δηλαδή το οποίο εξέφραζε την ιδεολογία των αριστοκρατών και των ιπποτών και των ευγενών, το έκανε ένα λαϊκό, δημώδες κείμενο».
Για την αποψινή παρουσίαση, ο κ. Γιαβής υπογράμμισε την παρουσία δύο ιερών τεράτων της φιλολογίας, όπως χαρακτήρισε τους καθηγητές Μπήτον και Χόλτον, οι οποίοι θα παρουσιάσουν το βιβλίο και η ηθοποιός Κλειώ Δανάη Οθωναίου θα διαβάσει εδάφια από το ποίημα. Συντονιστής της εκδήλωσης θα είναι ο διευθυντής του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τράπεζας Διονύσης Καψάλης.
«Οι δύο κύριοι ομιλητές είναι πραγματικά ιερά τέρατα της φιλολογίας είναι από τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν διαμορφώσει τις βασικές μας απόψεις, μερικές από αυτές από το Μεσαίωνα και πέρα. Ο Ρόντερικ Μπήτον έχει πολύ πρόσφατα τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την προσφορά του στα ελληνικά γράμματα με βραβείο αριστείας, έχει πάρει τον Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής, έχει γράψει απολύτως βασικά βιβλία για την ελληνική φιλολογία από τον Μεσαίωνα και πέρα , ό,τι και να θέλεις να μελετήσεις από τον Μεσαίωνα και μετά, πρέπει να διαβάσεις τα βιβλία του κ. Μπήτον. Έχει γράψει μια εξαιρετική ιστορία βιογραφία του Σεφέρη, έχει γράψει ένα πολύ ωραίο βιβλίο για το δημοτικό τραγούδι και πολύ πρόσφατα είναι μέλος στην περίφημη Επιτροπή για τον εορτασμό της επετείου του 1821. Ο έτερος ομιλητής, ο κ. Χόλτον, είναι καθηγητής στο Κέμπριτζ κι έχει γράψει -μεταξύ άλλων- μια μελέτη, η οποία έχει κυριολεκτικώς υπαγορεύσει τους τρόπους με τους οποίους εκδίδουμε αυτά τα πρώιμα κείμενα. Έχει εγκαινιάσει, δε, αυτή την περίφημη σειρά του ΜΙΕΤ τη βυζαντινή και νεοελληνική βιβλιοθήκη όταν στο ΔΣ ήταν άνθρωποι όπως ο Σεφέρης, ο Λ. Πολίτης κ.ά.», σημειώνει ο κ. Γιαβής.
Η έκδοση θα παρουσιαστεί και στην Αθήνα, στις 21 Φεβρουαρίου.
