Εξακόσια χιλιόμετρα βόρεια της Στοκχόλμης, στις παρυφές του Αρκτικού Κύκλου, η ζωή στην πόλη Ούμεο (Umeå) της Σουηδίας «μοιάζει σε πολλά σημεία κανονική σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο», αν και η χώρα βρίσκεται σε συναγερμό εξαιτίας της Covid-19. Ο Θεσσαλονικιός Χρήστος Κατραντσιώτης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στον τομέα της κλιματολογίας στο πανεπιστήμιο του Ούμεο περιγράφει στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» τις πολιτικές που εφαρμόζει η χώρα αυτή της Σκανδιναβίας στο δεύτερο μεγάλο κύμα της πανδημίας.
Στη Σουηδία, σύμφωνα με τον κ. Κατραντσιώτη δεν υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας, ωστόσο υπάρχει απαγόρευση συναθροίσεων άνω των οκτώ ατόμων, έχουν απαγορεύσει το σερβίρισμα αλκοόλ στα μπαρ και τα εστιατόρια μετά τις 10 το βράδυ «και γενικά υπάρχει μια έντονη “προτροπή”, όχι όμως απαγόρευση, σε όλα. Μια προτροπή που τις τελευταίες ημέρες έχει εξελιχθεί σε αυτό που στη Σουηδία ονομάζουν “έντονη προτροπή”, κάτι στο οποίο οι κάτοικοι θα υπακούσουν. Οι Σουηδοί λειτουργούν βέβαια, αξίζει να το πούμε, με κοινωνική απόσταση γενικότερα», σημειώνει.
Μια ημέρα στην πόλη Ούμεο
Πώς όμως κυλά η ημέρα στη σουηδική πόλη των 100 χιλιάδων κατοίκων; «Εν μέσω πανδημίας, οι καθημερινές μέρες εδώ μοιάζουν σαν Κυριακές καθώς πολύ έχουν υιοθετήσει το μέτρο της τηλεργασίας. Το μόνο που θυμίζει καθημερινή είναι τα παιδιά, που πάνε κανονικά στα σχολεία», αναφέρει ο κ. Κατραντσιώτης εξηγώντας πως ο ίδιος συνήθως δουλεύει από τις οκτώ το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα εντός του campus.
«Χρειάζεται να εργάζομαι στο πανεπιστήμιο γιατί έχω αναλύσεις στο εργαστήριο, είμαι όμως σχεδόν μόνος. Η εικόνα βέβαια, σαφώς μοιάζει κάπως εξώκοσμη. Σχεδόν όλοι οι συνάδελφοι -και όχι μόνο- εργάζονται από το σπίτι. Στη συνέχεια φεύγω, ενώ το απόγευμα θα συνδυαστεί με μια επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ και μετά επιστροφή σπίτι. Η πανδημία είναι βασικό θέμα συζήτησης αλλά όχι το μόνο. Κυριαρχεί η ψυχραιμία. Είναι σημαντικό πως ζω δίπλα στο δάσος, το οποίο προσφέρεται εξαιρετικά για τζόκινγκ μιας ώρας τουλάχιστον. Στη συνέχεια επιστροφή στο σπίτι, φαγητό, λίγη ώρα στον υπολογιστή και πέρασε η ημέρα. Γενικά, τον Μάρτη υπήρχε ένας πανικός εδώ καθώς δεν ήξεραν τι τους περιμένει, όλοι μιλούσαν για την πανδημία έτρεχαν στα σούπερ μάρκετ άδειαζαν τα ράφια. Αλλά τώρα η πανδημία έχει γίνει καθημερινότητα και καθώς εδώ δεν υπάρχουν αυστηρά περιοριστικά μέτρα, δεν ασχολούνται και πολύ. Όλα τα μαγαζιά δουλεύουν κανονικά και τα εμπορικά κέντρα. Οι έξοδοι είναι περιορισμένοι όχι γιατί τα καταστήματα είναι κλειστά αλλά λόγω του ιού. Εμείς οι ίδιοι το αποφεύγουμε». Μ’ αυτόν τον τρόπο ο Έλληνας ερευνητής περιγράφει μια τυπική μέρα στην πόλη που φημίζεται για το ήπιο αρκτικό κλίμα αλλά και για το ότι είναι η γενέτειρα του Στιγκ Λάρσον, του διασημότερου σύγχρονου συγγραφέα της Σουηδίας, δημιουργού του παγκόσμιου εκδοτικού φαινομένου της τριλογίας Millennium, με τα εκατομμύρια των αναγνωστών.
Για τον μέσο Σουηδό η μεγαλύτερη απώλεια σε επίπεδο κοινωνικής δράσης φαίνεται πάντως να είναι οι διακοπές. «Θα έλεγα, απ’ ό,τι ακούω, πως πιο πολύ συζητούν για θέματα εργασίας και πώς θα οργανώνουν τις Χριστουγεννιάτικες διακοπές στη Σουηδία καθώς πολλοί εξ αυτών, τις γιορτές των Χριστουγέννων, που είναι η περίοδος με τη μικρότερη μέρα, πάνε διακοπές σε τροπικά κλίμακα- Ταϊλάνδη και τα λοιπά. Αλλά φέτος θα περάσουν τις διακοπές τους στη σκοτεινή Σουηδία. Είναι ένα πλήγμα για αυτούς», εξηγεί ο Έλληνας ερευνητής.
Η σουηδικού τύπου κοινωνική ευθύνη
«Ο κόσμος προτρέπεται να δουλεύει όσο το δυνατόν από το σπίτι και να αποφεύγει γυμναστήρια, μουσεία, βιβλιοθήκες, εμπορικά κέντρα και γενικά δημόσια μέρη με συνωστισμό. Δεν είναι απαγόρευση. Το ακολουθούν όμως γενικά όλοι. Για παράδειγμα, στο πανεπιστήμιο όπου εργάζομαι, αυτές τις ημέρες είμαι μόνος. Ακόμα και στους φοιτητές έχει γίνει προτροπή αν δεν είναι ανάγκη να μην έρχονται στο πανεπιστήμιο που, έστω και σχεδόν άδειο, παραμένει ανοιχτό», συμπληρώνει ο κ. Κατραντσιώτης ενώ περιγράφει πως το 2ο κύμα της πανδημίας χτύπησε τη χώρα νωρίς το Νοέμβριο.
«Σε αυτό το δεύτερο κύμα, τα νοσοκομεία σίγουρα πιέζονται. Η μάσκα δεν είναι υποχρεωτική, υπάρχουν 4000 με 5000 κρούσματα την ημέρα κατά μέσο όρο και 20 με 30 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους την ημέρα, ωστόσο η πίεση στα νοσοκομεία δεν είναι μεγάλη. Γενικά ο κόσμος είναι ήρεμος, στον δρόμο δεν υπάρχει ο πανικός που υπήρχε τον περασμένο Μάρτιο. Τότε ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, τώρα ξέρουμε, ίσως και το ότι δεν υπάρχει καραντίνα κάνει λίγο πιο εύκολη την προσαρμογή», αναφέρει ο Έλληνας ερευνητής που προσθέτει πως το πιο επίπονο μέτρο για τους Σουηδούς είναι η απαγόρευση πώλησης αλκοόλ στα μπαρ μετά τις δέκα το βράδυ.
«Αυτό είναι που στοίχισε λίγο στους Σουηδούς και υπάρχουν φόβοι ότι θα αυξηθούν τα πάρτι και οι μαζώξεις στα σπίτια. Ο Σουηδός πρωθυπουργός ρωτήθηκε σχετικά, είπε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν τραγικό και μίλησε για κοινωνική ευθύνη» προσθέτει ο κ. Κατραντσιώτης.
Τα συνήθη για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μέτρα για την ώρα δεν ισχύουν στη Σουηδία: «υπάρχουν κάποιες, λίγες φωνές που υποστηρίζουν την υποχρεωτική χρήση μάσκας, ενώ μερικοί προτάσσουν μια καραντίνα για περιοχές όπως η Στοκχόλμη αλλά το τελευταίο το θεωρώ απίθανο καθώς το Σύνταγμα τους δεν δίνει δικαιοδοσία στην κυβέρνηση για κάτι τέτοιο. Σε γενικές γραμμές πάντως δεν υπάρχει πανικός», σχολιάζει ο κ. Κατραντσιώτης.
Σωτήρης Κυριακίδης
