«Παιδιά που δεν ήξεραν καν ανάγνωση, τώρα διαβάζουν Κοροβίνη και συνομιλούν μαζί του». Σ αυτήν την φράση ο Σωτήρης Λαϊνάς, ψυχολόγος, αναπληρωτής επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας (ΠΠΑ), συνοψίζει την ουσία των δράσεων του προγράμματος που το 2021 κλείνει 20 χρόνια λειτουργίας. Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων η «Ομάδα Γειτονιάς του Βαρδάρη», στην οποία συμμετέχουν μέλη του προγράμματος, προσωπικό, εθελοντές/ριες και εταίροι, ετοίμασε για δεύτερη χρονιά το ημερολόγιο «Φύσηξε Βαρδάρης» με πλούσιο υλικό για την περιοχή.
«Η «Ομάδα Γειτονιάς του Βαρδάρη» αποτελεί μια προσπάθεια που συμπυκνώνει πολλά από τα βασικά προτάγματα της δουλειάς μας στα Προγράμματα Προαγωγής Αυτοβοήθειας. Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη συλλογικών δράσεων που σχετίζονται με την ιστορία, τον πολιτισμό και τα τοπικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής στην οποία λειτουργούν τα προγράμματα», σημειώνει η Αναστασία Χαμαλίδου υπεύθυνη του Προγράμματος.
Για το φετινό ημερολόγιο, η Ομάδα συνεργάστηκε με γνωστούς λογοτέχνες και καλλιτέχνες της πόλης καθώς και με το Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών ΑΠΘ. Μεταξύ άλλων το ημερολόγιο περιλαμβάνει κείμενα από τον επιμελητή της έκδοσης Θωμά Κοροβίνη και την επιμελήτρια των εικαστικών Μαρία Κενανίδου, πρωτότυπα κείμενα συγγραφέων της Θεσσαλονίκης και πρωτότυπα εικαστικά έργα.
Η πολιτιστική διάσταση του Προγράμματος Αυτοβοήθειας, μέσω του ημερολογίου, δίνει στο Πρόγραμμα, σύμφωνα με τον κ. Λαϊνά εξαιρετική δυναμική. «Δε νοείται κατάκτηση της αυτογνωσίας -που είναι ο στόχος στην απεξάρτηση- αν δε γνωρίσει κάποιος το ευρύτερο ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον του και αυτά τα συνδυάζει το ημερολόγιο», εξηγεί, τονίζοντας ότι ένας από τους στόχους του ημερολογίου είναι «να μπορέσουμε να δώσουμε ερεθίσματα στους ανθρώπους μας, οι οποίοι συνήθως είναι φτωχοί από αυτά. Είναι κέρδος και καμαρώνουμε όταν παιδιά που δεν ήξεραν καν ανάγνωση, διαβάζουν βιβλία του Θωμά Κοροβίνη και έχουν την ευκαιρία να συνομιλούν μαζί του».
Η προσπάθεια απεξάρτησης και αλλαγής των μελών του ΠΠΑ «δεν ταυτίζεται μόνο με την διακοπή της όποιας εξαρτητικής συμπεριφοράς, αλλά και με την (επανα)σύνδεση τους με το ζωτικό τους χώρο, δηλαδή τον κοινωνικό τους χώρο, την (επ)ανάκτηση της ιδιότητας του πολίτη και κυρίως με την κατάκτηση ενός διαφορετικού τρόπου ύπαρξης και σχέσης με την κοινότητα/κοινωνία», εξηγεί η κ. Χαμαλίδου.
Το ημερολόγιο «Φύσηξε Βαρδάρης» περιλαμβάνει πίνακες ζωγραφικής του Λουκά Βενετούλια (το εξώφυλλο του ημερολογίου είναι το έργο του, «Η Πλατεία του Αγίου Βαρδαρίου») με την παραχώρηση της Δέσποινας Βενετούλια, εικαστικά έργα, εμπνευσμένα από την περιοχή του Βαρδάρη, από τους/τις καλλιτέχνες/ιδες Γιώργο Αντωνιάδη, Βιολέτα Γαζέα, Γρηγόρη Γρίσπο, Αντιγόνη Ηλιάδου, Γιώργο Κεβρεκίδη, Αναστάσιο Κοτσάκο, Γιώργο Λυμπερόπουλο, Χρήστο Μακρή, Αδαμάντιο Μπόμπα, Eva MGrey, Μαρίνα Προβατίδου, Αλίκη Σιτζόγλου, Κατερίνα Στόικου και Γεωργία Τρούλη.
«Φύσηξε Βαρδάρης» κι …έφερε λογοτέχνες
Η Ομάδα απηύθυνε κάλεσμα και σε λογοτέχνες της Θεσσαλονίκης, πολλοί από τους οποίους ανταποκρίθηκαν με θέρμη και έτσι μέσα στο ημερολόγιο υπάρχουν πρωτότυπα συγγραφικά έργα, εμπνευσμένα από την περιοχή του Βαρδάρη και ειδικά γραμμένα για το ημερολόγιο, από τους/τις: Κούλα Αδαλόγλου, Χαρούλα Αποστολίδου, Έλενα Αρτζανίδου, Σοφία Βόικου, Ιωάννα Γιαννακοπούλου Αλεξάνδρα Καλτσογιάννη, Εύη Κουτρουμπάκη, Κώστα Κουτρουμπάκη, Απόστολο Λυκεσά, Σοφία Μακρή, Γιώργο Οικονόμου, Αντώνη Παπαϊωάννου, Θοδωρή Σαρηγκιόλη, Σάκη Σερέφα, Σάμη Ταμπώχ, Γιώργο Τσιτιρίδη, και Τέλλο Φίλη.
«Υπάρχει μια τάση τα τελευταία χρόνια να γνωρίσουμε την πόλη μας καλύτερα και μέσα σε αυτούς τους ανθρώπους είμαι κι εγώ», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η φιλόλογος-κριτικός λογοτεχνίας Εύη Κουτρουμπάκη, η οποία έγραψε για το ημερολόγιο το διήγημα «Ο δρόμος της ηδονής», βασισμένο στον Άλκη Πετσά, αρχηγό σε μία από τις δύο συμμορίες που λυμαίνονταν τη δεκαετία του ’20 τον Βαρδάρη. Το «Φύσηξε Βαρδάρης» περιλαμβάνει ακόμη λογοτεχνικά αποσπάσματα από τους/τις: Θεόδωρο Γρηγοριάδη, Χρίστο Ζαφείρη, Ισίδωρο Ζουργό, Γιώργο Ιωάννου, Ευτυχία – Αλεξάνδρα Λουκίδου και Ντίνο Χριστιανόπουλο.
Η παρουσίαση του ημερολογίου θα διεξαχθεί διαδικτυακά την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου στις 19:00 και θα μεταδίδεται ζωντανά (live streaming) μέσα από τη σελίδα του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας στο facebook.
Στην εκδήλωση θα μιλήσουν μέλη της «Ομάδας Γειτονιάς του Βαρδάρη», ο Θωμάς Κοροβίνης, η Μαρία Κενανίδου, η Βάσω Καρτσιακλή, εκπρόσωπος της Κοιν.Σ.Επ. “dot2dot” και η Δέσποινα Βενετούλια. Τη συζήτηση θα συντονίζει η δημοσιογράφος Μαρίνα Αγγελάκη. Θα υπάρχει ταυτόχρονη διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική γλώσσα. Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης θα υπάρχει η δυνατότητα περιήγησης στην εικονική έκθεση με τα εικαστικά και λογοτεχνικά έργα του ημερολογίου. Τα έσοδα από τις πωλήσεις του ημερολογίου (κόστος 10 ευρώ) θα διατεθούν από την «Ομάδα γειτονιάς του Βαρδάρη» σε πολιτιστικές και κοινωνικές δράσεις και παρεμβάσεις στην περιοχή. Τέλος, όταν το επιτρέψουν τα υγειονομικά δεδομένα λόγω της πανδημίας, θα πραγματοποιηθεί έκθεση σε κεντρική αίθουσα του Α.Π.Θ και υπαίθρια έκθεση σε επιλεγμένες στάσεις του ΟΑΣΘ με τα έργα του ημερολογίου.
Δήμητρα Κεχαγιά
