«Στο Menlo Park της Silicon Valley, στην Καλιφόρνια, είδα τον Γιάννη Παυλίδη, που αυτή τη στιγμή δουλεύει πάνω στο VR (εικονική πραγματικότητα) της Oculus, η οποία εξαγοράστηκε το 2014 από τη Facebook. Αυτός ο ίδιος άνθρωπος, πριν καν δημιουργηθεί το “Google Street View”, είχε συνιδρύσει στην Ελλάδα κάτι αντίστοιχο, το “kapou.gr”, μια υπηρεσία εικονικής περιήγησης στους δρόμους μεγάλων πολέων, αρχής γενομένης από τη Θεσσαλονίκη, που λειτουργούσε όπως το “Google Street View”. Παρόλα αυτά δεν πέτυχε, για λόγους έξω από τη δουλειά του, τη συγκυρία ή την επιχειρηματική του ιδέα καθεαυτήν. Αν θέλουμε επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, χρειάζεται να δίνουμε ευκαιρίες σε αυτές τις ιδέες, γιατί είναι μέσα από το ταλέντο τέτοιων ανθρώπων, που θα μπορέσουμε να αποκτήσουμε σιγά-σιγά ένα θετικό brand και μια θετική φήμη για την περιοχή μας. Προς το παρόν δεν υπάρχει δυστυχώς κουλτούρα καινοτομίας στην Ελλάδα, με ό,τι σημαίνει αυτό για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα»: με τις φράσεις αυτές, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος (ΣΕΠΒΕ) και ιδρυτής της εταιρείας πληροφορικής “Gnomon Informatics”, Κωστής Καγγελίδης, ανοίγει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τη συζήτηση γύρω από την καινοτόμο επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα, με αφορμή την επίσκεψη που πραγματοποίησαν πρόσφατα Έλληνες επιχειρηματίες και εκπρόσωποι φορέων, στις εγκαταστάσεις των “Google” και “Facebook”, στο πλαίσιο αποστολής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
Γιατί έχουμε τόσο πολλές δημοσιεύσεις, αλλά τόσο λίγες κατοχυρωμένες πατέντες;
«Με την ευκαιρία της επίσκεψης στη Silicon Valley πραγματοποίησα εκεί ομιλία, η οποία είχε ως αντικείμενο ακριβώς την αναντιστοιχία έρευνας και παραγωγής καινοτομίας στην Ελλάδα. Παρουσίασα στοιχεία που αναφέρονται σε έρευνα της διαΝΕΟσις, με πηγή το European Innovation Scoreboard, βάσει των οποίων οι ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις βρίσκονται στο κορυφαίο 10% των δημοσιεύσεων με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως το 2002-2009 και τα αντιπαρέβαλα με τα αντίστοιχα της Γερμανίας, που δεν απέχουν πολύ, παρότι η χρηματοδότηση της έρευνας και της ανάπτυξης στην Ελλάδα είναι υποδεκαπλάσια σε σχέση με τη γερμανική. Κορυφαίοι στις δημοσιεύσεις λοιπόν, παρά τη χαμηλή χρηματοδότηση της έρευνας, αλλά υπολειπόμαστε σημαντικά σε επίπεδο κατοχύρωσης ευρεσιτεχνιών ανά εκατομμύριο πληθυσμού (μέση τιμή 2011-2012). Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι δυστυχώς δεν υπάρχει στην Ελλάδα μονοπάτι που να οδηγεί στην καινοτομία» επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΠΒΕ.
Υπενθυμίζει δε, ότι στη Silicon Valley η αποτυχία και η συνέχιση της προσπάθειας σε κάτι καινούργιο συγχωρείται, στην Ελλάδα όχι. «Για αυτό και ένας ερευνητής προτιμά να μείνει ερευνητής ή να πάρει ένα διδακτορικό και να γίνει ακαδημαϊκός. Η νοοτροπία που υπάρχει στην Ελλάδα παγιδεύει την καινοτόμο επιχειρηματικότητα στην ανάγκη της σιγουριάς. Πώς αλλάζει αυτό; Ίσως αποποινικοποιώντας το ρίσκο και προβάλλοντας ιστορίες επιτυχίας με ελληνικό όνομα. Οι ‘Ελληνες ως λαός είμαστε “ευκίνητοι” και αν δούμε ότι υπάρχει ψωμί στην καινοτόμο επιχειρηματικότητα, θα κινηθούμε. Χρειάζεται αυτονόητα να φροντίσουμε και για το οικοσύστημα. Σήμερα έχουμε στρέψει το πλαίσιο της επιχειρηματικότητας στην εποπτεία και την τήρηση της νομιμότητας μόνο. Προφανώς αυτά είναι απολύτως απαραίτητα, αλλά δεν μπορεί να βασίζεται όλο το πλαίσιο σε αυτά μόνο» τονίζει.
Κατά τον Κωστή Καγγελίδη, παρά τα θετικά παραδείγματα τεχνολογικών εταιρειών από την Ελλάδα, που έχουν αναδειχτεί -και διεθνώς- τα τελευταία χρόνια, «είμαστε προφανώς πολύ μακριά ακόμα από τον στόχο να γίνει το brand μας στην τεχνολογία ισχυρό. Κάνουμε όμως βήματα. Η επίσκεψη στις ΗΠΑ και τη Silicon Valley ήταν ένα milestone (oρόσημο). Γίνονται βήματα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός συστήματος καινοτομίας και είναι σημαντικό ότι σταδιακά δημιουργούνται στη Θεσσαλονίκη υποδομές όπως αυτές της Pfizer (σ.σ. η οποία έχει ανακοινώσει ότι δημιουργεί στην πόλη κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης ψηφιακής τεχνολογίας, τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων), της Cisco (σ.σ. έχει ανακοινώσει την πρόθεσή της για δημιουργία Κέντρου Καινοτομίας και Κέντρου Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων) και του τεχνολογικού πάρκου ThessIntec (σ.σ. πρόκειται για το πρώτο τεχνολογικό πάρκο 4ης γενιάς της Ελλάδας, που σχεδιάζεται να δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη τα επόμενα χρόνια). Πρέπει όμως, αν θέλουμε αποτελέσματα, να συνεργαστούμε, να συντονιστούμε καλύτερα» υπογραμμίζει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος.
Οι εταιρείες της Silicon Valley θέλουν να κάνουν outsourcing. Eμείς χρειαζόμαστε τα κέντρα έρευνας κι ανάπτυξης τους
«Oι περισσότερες εταιρείες στη Silicon Valley προσπαθούν σήμερα να κάνουν outsourcing (εξωπορισμό, ανάθεση εργασιών ή έρευνας σε τρίτους και σε άλλες χώρες), λόγω των περιορισμών που έχουν από τον ομοσπονδιακό μεταναστευτικό νόμο του Τραμπ. Αρκετές όμως είναι κι αυτές που θέλουν να ανοίξουν development centers εκτός των συνόρων των ΗΠΑ και αυτό είναι που πρέπει να επιδιώκουμε εμείς ως Ελλάδα. Αυτό συζητήσαμε και στη διάρκεια εκδήλωσης στη Silicon Valley, στο “360 lab”. Νομίζω ότι η σημαντική προσέλευση σε αυτή την εκδήλωση, οι ερωτήσεις που ετέθησαν, ήταν ενδεικτικές του ότι ενδέχεται πράγματι να υπάρχει ενδιαφέρον από αμερικανικές εταιρείες για κάτι τέτοιο. Πιστεύω όμως ότι, προφανώς, για να το πετύχουμε αυτό, το να προσελκύσουμε δηλαδή κέντρα έρευνας και ανάπτυξης ξένων εταιρειών στη Θεσσαλονίκη και την Ελλάδα, χρειάζεται συνέπεια και συνέχεια, θέσπιση κινήτρων και διευκολύνσεις. Το γεγονός ότι πήγαμε εκεί όλοι μαζί ήταν πολύ θετικό, ενα πολύ σημαντικό πρώτο βήμα, έδειξε μια συνοχή, κι αυτό ταιριάζει στην αμερικανική κουλτούρα» σημειώνει.
Να εξεταστεί το ενδεχόμενο θέσπισης τεχνολογικής βίζας
Κατά τον Κωστή Καγγελίδη, χρειάζεται επίσης να εξετάσουμε στην Ελλάδα το ενδεχόμενο θέσπισης τεχνολογικής βίζας, «π.χ, για να προσελκύσουμε στη Θεσσαλονίκη ανθρώπους με υψηλή εξειδίκευση από τη βαλκανική γειτονιά. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Σαν Φρανσίσκο, όπου δίνεται τόση έμφαση στην καινοτομία, υπάρχει αυτή η πολυπολιτισμική κουλτούρα, αυτή η τόσο ανεκτική στο διαφορετικό κοινότητα. Το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας δυστυχώς δεν επαρκεί για να καλυφθούν και να ενδυναμωθούν οι ελληνικές τεχνολογικές επιχειρήσεις, καθώς παρότι πληρώνουν καλά, δεν βρίσκουν εξειδικευμένο προσωπικό. Υπάρχουν μεν πολλοί άνθρωποι με άριστο ακαδημαϊκό υπόβαθρο, που όμως έχουν ελάχιστη εμπειρία στην πράξη και οι επιχειρήσεις στη σημερινή συγκυρία δυσκολεύονται να πληρώνουν κάποιον για να τον εκπαιδεύσουν. Χρειάζεται λοιπόν να προσελκύσουμε εργαζόμενους και από τα Βαλκάνια. Η Θεσσαλονίκη εκτιμώ πως μπορεί να αναδειχτεί σε hub καινοτομίας για την ευρύτερη περιοχή, ανταγωνιζόμενη την Κωνσταντινούπολη, τη Σόφια κτλ».
Το χτες στην αιχμή του αύριο, το πρωτότυπο SUN Terminal, τα “ζόρια” της Silicon Valley και …όλα mobile
Προσθέτει δε ότι το εντονότερο συναίσθημα που βίωσε στην Καλιφόρνια είναι η αίσθηση της ύπαρξης μακράς Ιστορίας σε έναν χώρο που φημίζεται για την επαφή του με το μέλλον: «To πιο εντυπωσιακό που αισθάνθηκα στην Καλιφόρνια είναι πως νιώθεις ότι οι βάσεις για τη δημιουργία της Silicon Valley, της περιοχής στην οποία εδρεύουν αυτές οι εταιρείες, έχουν μπει εδώ και περίπου 70 χρόνια κι αυτό σε κάνει να νιώθεις την Ιστορία να βαραίνει, νιώθεις τη Silicon Valley σαν κάτι παλιό και ταυτόχρονα πολύ καινούργιο. Ενδεικτικό αυτού που λέω είναι ότι στο πανεπιστήμιο του Stanford, στο τμήμα electrical engineering, εκτίθεται ενα πρωτότυπο τερματικό SUN (αρκτικόλεξο του Stanford University Network), εμπνευσμένο από το Xerox Alto. Ήταν η δουλειά του διδακτορικού φοιτητή του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Andreas Bechtolsheim και μετά μπήκαν στην ομάδα οι Scott Mc Nealy, Vinod Khosla και Bill Joy, και ίδρυσαν τη Sun Microsystems το 1982. Εγώ πρωτοάγγιξα Sun δέκα χρόνια αργότερα, το 1992, στο Εδιμβούργο! Όλη αυτή την Ιστορία τη νιώθεις παντού κι αυτό είναι εντυπωσιακό. Επίσης εντυπωσιακό είναι ότι όλα εκεί γίνονται πλέον μέσω κινητού τηλεφώνου. Το έχουμε κι εδώ στην Ελλάδα, δεν είμαστε πολύ πίσω, αλλά εκεί είναι εντυπωσιακή η έκταση. Μέχρι και η κράτηση στα εστιατόρια δουλεύει σχεδόν αποκλειστικά mobile. Φυσικά και το οικοσύστημα της Silicon Valley ζορίζεται, έχει αρχίσει να πιέζεται, καθώς δεν είναι πλέον το μοναδικό στον κόσμο, έχουν αναδυθεί δυναμικά και άλλα οικοσυστήματα καινοτομίας στον πλανήτη»._
Αλεξάνδρα Γούτα
