Το Κρυονέρι, είναι ένας ορεινός οικισμός της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στις πλαγιές του όρους Βερτίσκος σε υψόμετρό 650 μέτρων, Β.Α της Θεσσαλονίκης. Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Λαγκαδά του Ν. Θεσσαλονίκης. Απέχει 43 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη, 23 χλμ από τον Λαγκαδά την έδρα του οικείου Δήμου και 8 χλμ από τον Σοχό.
Αφιέρωμα – Ρεπορτάζ: Κερασία Κοφινά
Η ονομασία του πέρασε τρία στάδια, έως το 1927 “Γκιρμίτς” στην τουρκική διάλεκτο σημαίνει κόκκινο (κιρμιζί), απ’ τα κοκκινοχώματα που το σκεπάζουν, εώς το 1949 “Κρύα Νερά”, και από τότε έως σήμερα “Κρυονέρι”.
Στα όρια ενός επίγειου παράδεισου
Σήμερα το Κρυονέρι διοικητικά αποτελεί δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Λαγκαδά, με περίπου 280 οικογένειες και 1.300 κατοίκους.
Φυσικό τοπίο απαράμιλλο, σε απόσταση τόσο κοντινή από τη Θεσσαλονίκη, που μετά από μια πρώτη γνωριμία το επιθυμείς, ζεις με την προσμονή της επόμενης επίσκεψης, ζεις με τη μαγεία μέσα στη σκέψη σου! Περιβάλλον τεσσάρων εποχών, πάντοτε ελκυστικό. Άνετη πρόσβαση, άνθρωποι απλοί, φιλικοί και φιλόξενοι, με τοπία ανεκτίμητης φυσικής ομορφιάς, εκκλησίες και ξωκλήσια, υγιεινό ξηρό κλίμα και φυσικό μεταλλικό νερό από τις τρεχούμενες πηγές.
“Ανηφορίζοντας” στον οικισμό ειδυλλιακές εικόνες συνεπαίρνουν το μάτι σου, ψίθυροι από θροΐσματα των αιωνόβιων δέντρων σε γυροφέρνουν.
Ακούς το γλυκό νανούρισμα των γάργαρων δροσοπηγών, αφουγκράζεσαι την ανάσα της γης, αφοσιώνεσαι στις μεθυστικές μελωδίες των γερακιών και των άλλων μεγάλων και μικρών πουλιών.
Μέσα σ’ αυτό το ζηλευτό φυσικό μεγαλείο, σύψυχα σε κυριεύει το ρίγος της μεθυστικής χαράς η φυσιολατρική πανδαισία. Ρουφάς για να χορτάσεις τις ομορφιές και τα πλούτη της «μητέρας φύσης», υποκλίνεσαι στο μεγαλείο της, λησμονείς τις δυσκολίες της καθημερινότητας, νιώθεις τη μεγάλη ανάγκη να την προστατέψεις.
Εκεί, στις καταπράσινες δροσερές κατηφοριές του Βερτίσκου, σκαρφαλωμένο στον κόρφο της πλαγιάς του ξαπλώνει το όμορφο χωριό ΚΡΥΟΝΕΡΙ.
Οι κάτοικοι του ξεπέρασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό την παλιά αντιπάθεια μεταξύ Θρακιωτών και Ποντίων, ζουν σήμερα αδελφωμένοι και χωρίς να σταματήσουν το γεωργικό και κτηνοτροφικό επάγγελμα. Ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και με την υλοτομία. Καλλιεργούν κυρίως καπνό και σιτηρά, ηλίανθο, μερικά αρωματικά φυτά και οπωροφόρα δέντρα και λίγες ελιές.
Το Κρυονέρι σφύζει από ζωή (ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες), στις σχολικές διακοπές και τα Σαββατοκύριακα, όταν έρχονται και οι συντοπίτες από όλα τα μέρη της χώρας και κυρίως από τη Θεσσαλονίκη.
Τότε, στην πλατεία του χωριού και σε άλλα πολλά κεντρικά σημεία, ακούς τις φωνές των παιδιών που χαίρονται ανέμελα τη φύση και το παιχνίδι. Η νυχτερινή ζωή είναι πλούσια, καθώς τα τελευταία χρόνια άνοιξαν πολλά μαγαζιά για τους νέους με διασκέδαση ως το πρωί. Είναι πόλος συγκέντρωσης επισκεπτών από πολλά σημεία της γύρω περιοχής και όχι μόνο.
Το χωριό γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο τη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αφού με το όνομά Της τιμάται και η μεγάλη εκκλησία του. Η πανήγυρη διαρκεί τρεις μέρες και είναι σπουδαία από όλες τις απόψεις.
Συγκεντρώνεται κόσμος από όλη την περιφέρεια. Μετά την περιφορά της εικόνας της Παναγίας της Κρυονερίτισσας και το μοίρασμα των παραδοσιακών φαγητών στην εκκλησία, αρχίζουν οι διάφορες εκδηλώσεις και η διασκέδαση.
Παρουσιάζονται παραδοσιακοί χοροί απ’ τον πολιτιστικό Σύλλογο του χωριού αλλά και από άλλους συλλόγους της περιοχής, εκθέσεις παλιάς φωτογραφίας, βιβλίων, εργόχειρων, ποδοσφαιρικοί αγώνες και άλλα πολλά.
Λίγα λόγια για την ιστορία του Κρυονερίου
Ο τόπος στη δυτική πλευρά του χωριού είναι αρχαιολογικός. Εδώ βρισκόταν όλη ή μέρος της Αρχαίας και πολυθρύλητης Όσσας. Κατά τους μακεδονικούς χρόνους, το Κρυονέρι άνηκε στην επαρχία της Μυγδονίας.
Διάφορα ιστορικά μνημεία, αρχαίοι τάφοι, τεχνητοί λόφοι-τούμπες, και πολλά νομίσματα που έχουν βρεθεί κατά καιρούς μαρτυρούν αυτή την πεποίθηση. Πριν εγκατασταθούν οι πρόσφυγες, το Κρυονέρι κατοικούταν από Τούρκους που ήταν άλλοτε Έλληνες Χριστιανοί και εξισλαμίστηκαν με τη βία πριν πολλά χρόνια.
Το 1922, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ήρθαν και εγκαταστάθηκαν εδώ οι πρόσφυγες και ζούσαν μαζί με τους Τούρκους αδελφικά και φιλικά, περίπου για έναν χρόνο.
Αργότερα, το 1923, μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης και τη συμφωνία για την ανταλλαγή των πληθυσμών, έφυγαν οι Τούρκοι και εγκαταστάθηκαν, μόνιμα πια, οι πρόσφυγες απ’ την Ανατολική Θράκη (χωριό Ιντζέκιο της παραλιακής Ραιδεστού) και τον μαρτυρικό Πόντο (χωριό Ορντού).
Αργότερα ήρθαν στο χωριό και λίγες οικογένειες Βλάχων. Στους νεότερους χρόνους, η μορφολογία του εδάφους του Κρυονερίου έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να διαδραματιστούν και εδώ πολλά γεγονότα και μάχες ενάντια στους Τούρκους ή τους Γερμανούς, αλλά και κατά τον εμφύλιο.
Πολλοί Κρυονερίτες μαρτύρησαν και έχασαν τη ζωή τους στο πέρασμα του χρόνου για τη λευτεριά της πατρίδας.
Πολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος Κρυονερίου
Ο Πολιτιστικός & Μορφωτικός Σύλλογος Κρυονερίου Λαγκαδά ιδρύθηκε το 1989, στο Κρυονέρι Λαγκαδά Θεσσαλονίκης.
Σκοπός του συλλόγου είναι η ανάπτυξη πνεύματος αλληλεγγύης όλων των Κρυονεριτών, καθώς επίσης και η διαφύλαξη και προαγωγή των εθίμων και της πολιτιστικής κληρονομιάς τους.
Ο σύλλογος στεγάζεται σε ιδιόκτητο οίκημα στον αύλειο χώρο του Δημοτικού Σχολείου του χωριού.
Η αρχική δραστηριότητα του συλλόγου από την ίδρυσή του το 1989, με τη δημιουργία χορευτικού τμήματος παραδοσιακών χορών, του Πόντου, της Θράκης αλλά και των Βλάχων.
Με τη μορφή που λειτουργεί από το 2011, έγιναν αξιόλογες προσπάθειες να διευρυνθούν οι δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντά του. Με πρωτοβουλία του νέου Διοικητικού Συμβουλίου λοιπόν δημιουργήθηκε ομάδα ζωγραφικής ενηλίκων και παιδιών καθώς επίσης και ταλαντούχο θεατρικό εργαστήρι. Μέρος της οργανωμένης προσπάθειας προαγωγής των δραστηριοτήτων του Συλλόγου αποτέλεσε και η αναδιοργάνωση και λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης.
Αθλητικός όμιλος Κρυονερίου ο “ΔΙΓΕΝΗΣ”
Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1957. Πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου διετέλεσε ο Γραμματόγλου Κωνσταντίνος.
Το όνομα «Διγενής», δόθηκε από τον δάσκαλο του χωριού Μωραΐτη Ανέστη, γιατί το Κρυονέρι χωριό προσφυγικό κατοικούνταν από Θρακιώτες και Πόντιους πρόσφυγες.
Η ονομασία είχε ακόμη ερείσματα από τα γεγονότα στην Κύπρο με την δράση της Ε.Ο.Κ.Α. και του Διγενή Γρίβα.
Το 1981, ύστερα από διετή τιμωρία του Σωματείου μετονομάστηκε σε «Α.Ο. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ ».
Το 2003 ΤΟ τότε Δ.Σ. επί προεδρίας Αλέξανδρου Θ. Χουβαρδά και την οικονομική βοήθεια του πρώην προέδρου του “Διγενή” Κουζούμη Βασιλείου, επανήλθε το ιστορικό όνομα του Συλλόγου που ονομάζεται πλέον «ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ» με έμβλημα τον Αετό με την ελληνική σημαία και χρώματα τα εθνικά χρώματα της χώρας μας, το γαλάζιο και το λευκό.
Ο Αθλητικός Όμιλος «ΔΙΓΕΝΗΣ ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ» είναι το Αθλητικό Σωματείο του χωριού.
Δείτε επίσης: Tέλη κυκλοφορίας 2023: Αναρτήθηκαν στο MyCar τα ειδοποιητήρια
