Με την πόλη την οποία αγάπησε και η οποία «πρωταγωνίστησε» στο έργο του, «συνομίλησε» χθες ο συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου. Στην καρδιά της Θεσσαλονίκης και στη γιορτή του βιβλίου που είναι σε εξέλιξη, άνθρωποι που τον έχουν μελετήσει μίλησαν γι’ αυτόν, ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του.
Πρόκειται για την εκδήλωση με τίτλο «Ο συγγραφέας Γιώργος Ιωάννου “συνομιλεί” με την πόλη του», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 20ής Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), στην αίθουσα που φέρει το όνομά του, στο Περίπτερο 13 της ΔΕΘ.
«Δύο από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς είναι Θεσσαλονικείς. Ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης και ο Γιώργος Ιωάννου. Και οι δύο είναι ταυτισμένοι με την πόλη και η αναφορά και μόνο στο όνομά τους, αποτελεί παραπομπή στη Θεσσαλονίκη», σημείωσε αρχικά ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Στέλιος Κούκος. Μιλώντας για τον Γιώργο Ιωάννου, έκανε λόγο για έναν συγγραφέα ιδιαίτερα δεμένο με τον τόπο του, ο οποίος θα ξεχώριζε και σήμερα αν δεν είχε κοπεί πρόωρα το νήμα της ζωής του. «Το έργο του αποτελεί “Θεσσαλονίκης επίσκεψη” ή ακόμη και “Θεσσαλονίκης εγκώμιο”, αν και δεν παραλείπει να αναφερθεί και σε πράγματα που τον ενοχλούν», συμπλήρωσε ο κ. Κούκος.
Στη μοναδική σχέση που είχε ο Γιώργος Ιωάννου με τη Θεσσαλονίκη, όπως κανένας άλλος Έλληνας συγγραφέας με τη γενέτειρά του, αναφέρθηκε και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας και Ελληνικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Διεθνών Σπουδών της Σαγκάης στην Κίνα, Έλενα Αβραμίδου. «Η σχέση του με την πόλη του είναι μια σχέση βαθιά, τόσο ως προς την ένταση όσο και ως προς τη διάρκεια, καθώς φτάνει ως το τέλος της ζωής του. Η Θεσσαλονίκη είναι παρούσα στο έργο του από την πρώτη του κιόλας ποιητική συλλογή, τα “Ηλιοτρόπια”, τα οποία εκδίδει ο ίδιος τον Μάρτιο του 1954 στο τυπογραφείο του Νίκου Νικολαΐδη, ένα ιστορικό για την πόλη μας τυπογραφείο», υπογράμμισε.
Ίσως ως τον κορυφαίο εκπρόσωπο της ρεαλιστικής γραφής, χαρακτήρισε τον Γιώργο Ιωάννου από την πλευρά της η Δρ Ιστορίας – Δρ Διδακτικής της Ιστορίας και της Αξιοποίησης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας Αναστασία Βακαλούδη. «Συνδύασε με επιτυχία στα κείμενά του τις ρεαλιστικές αφηγηματικές συμβάσεις, την αυτοαναφορικότητα, την τάση δηλαδή να αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο με το αυτοβιογραφικό στοιχείο, τον βιωματικό λόγο με την εξομολόγηση, για να προβάλει ως αφηγητής το σώμα της Θεσσαλονίκης με το οποίο ταυτίζεται», είπε χαρακτηριστικά. «Το έργο του διακρίνεται από την αυθεντική έκφραση μιας ανθρωπογεωγραφίας που οδηγεί στην αυτογνωσία. Διατρέχει μνημεία, ρυθμούς, σπίτια, δρόμους, με μοναδική βιωματική αίσθηση ιστορίας και διεισδυτική ματιά. Γράφει για τα τείχη, για τη Χρυσή Πύλη που ήταν κάτι ανάλογο με την επίσημη πύλη της τότε πρωτεύουσας, για τα Δημήτρια, αλλά και για τους Βυζαντινούς ναούς όπως οι Άγιοι Απόστολοι», συμπλήρωσε.
Όπως επισημάνθηκε στην εκδήλωση, η Θεσσαλονίκη, που είναι ο βασικός καμβάς του έργου του Ιωάννου, άλλοτε υπάρχει ως περίγραμμα στα έργα του κι άλλοτε είναι ίδια η πρωταγωνίστρια. «Ωστόσο, τοπογεωγραφικά δεν πρόκειται για ολόκληρη την πόλη, αλλά για ένα συγκεκριμένο τμήμα της, αυτό που βρίσκεται μεταξύ της Αγίου Δημητρίου και της Εγνατίας, καθώς και τα κάθετα δρομάκια», σημείωσε η Έλενα Αβραμίδου.
Ο ίδιος γεννήθηκε σε ένα σπίτι στην οδό Ευριπίδου, μία κάθετο της Αγ. Δημητρίου, όπου έμεινε αρκετά χρόνια, μέχρι που το σπίτι αυτό καταστράφηκε σε έναν βομβαρδισμό. Στη συνέχεια η οικογένειά του μετακόμισε στην Ιουστινιανού 14, στο τελευταίο πάτωμα ενός σπιτιού, κοντά στην Παναγία των Χαλκέων.
«Επομένως η Παναγία Χαλκέων είναι σημείο αναφοράς τόσο στην προσωπική ζωή του Γιώργου Ιωάννου, όσο και στο πεζογραφικό του έργο. Από το σπίτι αυτό θα γίνει μάρτυρας της μεγάλης τραγωδίας των Εβραίων, για την οποία θα μιλήσει και θα επανέλθει πολύ συχνά στα κείμενά του», κατέληξε η κ. Αβραμίδου.
Την εκδήλωση διοργάνωσε το Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης -όπου φυλάσσεται το αρχείο και προσωπικά του αντικείμενα του συγγραφέα, τα οποία είναι επισκέψιμα για το κοινό- στο πλαίσιο συνεργασίας του με το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, μετά από ένα μνημόνιο που υπέγραψαν πριν από ενάμιση χρόνο οι δύο φορείς.
Βαρβάρα Καζαντζίδου
