Σημαντικό “ πνεύμονα” της Θεσσαλονίκης αποτελεί ο χώρος της Διεθνούς Έκθεσης, που τα 405 ζωντανά δέντρα του έχουν αποθηκεύσει, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους έως και σήμερα, 68 τόνους άνθρακα που αντιστοιχεί σε 250 τόνους δεσμευμένου CO2!
Τα στοιχεία προκύπτουν από μεταπτυχιακή διατριβή της Μαρίας Σιώπη, του Διϊδρυματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών “Σχεδιασμός και Διαχείριση Αστικού Πρασίνου”, με επιβλέπουσα την καθηγήτρια Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Θέκλα Τσιτσώνη και με τη συμβολή της Δήμητρας Παπαδοπούλου από το Τμήμα Δασολογίας του ΑΠΘ. Η πλήρης μελέτη θα παρουσιαστεί στο 19ο Πανελλήνιο Δασολογικό Συνέδριο με τίτλο “Η συμβολή των δασικών οικοσυστημάτων στην ορεινή οικονομία και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος”, στο οποίο την έναρξη των εργασιών, θα κηρύξει την προσεχή Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου στο Λιτόχωρο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ.Τσιτσώνη, σκοπός της έρευνας ήταν να μελετηθεί το αστικό πράσινο στον χώρο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης που αποτελεί τμήμα του αστικού πρασίνου της Θεσσαλονίκης και πώς αυτό συμμετέχει στην προσαρμογή της πόλης στην κλιματική αλλαγή.
“Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό GreenTree, το οποίο αναπτύχθηκε από εξειδικευμένους επιστήμονες στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος και καταρτίστηκε ολοκληρωμένο ψηφιακό μητρώο δένδρων για τον χώρο της ΔΕΘ. Το μητρώο αποτελείται από 444 εγγραφές, από τις οποίες οι 405 είναι ζωντανά δένδρα, σε κάθε ένα από τα οποία μετρήθηκαν και εκτιμήθηκαν 104 χαρακτηριστικά” εξηγεί η κ.Τσιτσώνη.
Σημειώνεται ότι ο χώρος της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε κομβική θέση της Μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης και το Εκθεσιακό Κέντρο καλύπτει συνολική επιφάνεια 180.000 m2, εκ των οποίων τα 62.000 m2 αποτελούν στεγασµένο εκθεσιακό χώρο. Σταδιακά και παράλληλα με την εξέλιξη των εγκαταστάσεων του Εκθεσιακού Κέντρου, από τη δεκαετία του ’60 μέχρι και τη δεκαετία ’80, δημιουργήθηκαν και οι χώροι πρασίνου.
Οπως αναφέρεται στη μελέτη της κ.Σιώπη, κατά τη διάρκεια της απογραφής καταχωρήθηκε κάθε δένδρο του πάρκου, προκειμένου να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο μητρώο, το οποίο να περιέχει κάθε δυνατή ποιοτική και ποσοτική πληροφορία. Στα ποσοτικά χαρακτηριστικά περιλαμβάνονται το συνολικό ύψος και η διάμετρος του δένδρου και το ύψος και οι ακτίνες της κόμης.
Σε ό,τι αφορά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά εξετάστηκαν η κατάσταση της υγείας, καθώς και η πιθανή ιστορική σημασία των δένδρων του κάθε ατόμου μετά από λεπτομερή παρατήρηση. Επιπλέον, απογράφηκε με τη χρήση GPS η ακριβής θέση του κάθε δέντρου και αποτυπώθηκε φωτογραφικά η βάση και η συνολική του εικόνα. Με τη χρήση των συντεταγμένων από το ψηφιακό μητρώο μέσα από την εφαρμογή των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) αποτυπώθηκε χαρτογραφικά η χωροθέτηση των δένδρων στο χώρο της ΔΕΘ.
Για τον υπολογισμό του δεσμευμένου άνθρακα στα κωνοφόρα και στα πλατύφυλλα, τα αποτελέσματα από τις εξισώσεις βιομάζας τους πολλαπλασιάστηκαν με το συντελεστή 0,5 καθώς περίπου το 50% της βιομάζας μπορεί να αποδοθεί σε άνθρακα.
Στα αποτελέσματα της έρευνας καταγράφεται ότι τα αείφυλλα υπερτερούν σε ποσοστό (73,3%) έναντι των (26,7%) φυλλοβόλων και το 64,8 % των καταγεγραμμένων ειδών είναι ξενικά αντιπροσωπεύοντας το 73,8% του συνόλου των δένδρων.
Περισσότερα δέντρα, λιγότερες κλαδεύσεις
Στα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η έρευνα τονίζεται ότι οι κλαδεύσεις που πραγματοποιούνται “ μπορούν να χαρακτηριστούν έντονες κάτι το οποίο γίνεται φανερό από την επίδραση τους στο ύψος των δένδρων”, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των δένδρων αποτελείται από άτομα καλής και μέτριας κατάστασης υγείας.
Στις προτάσεις των ερευνητριών για τον χώρο της ΔΕΘ περιλαμβάνονται η χρήση ιθαγενών ειδών καθώς εμφανίζουν μεγαλύτερη οικολογική και αισθητική προσαρμοστικότητα σε σχέση με τα ξενικά είδη, η τακτική συντήρηση των δένδρων, η πλήρωση των κενών δενδροδόχων που θα επιφέρει αύξηση του αριθμού των δένδρων του χώρου της ΔΕΘ κατά 7,7%. και η αντικατάσταση των νεκρών δέντρων και αυτών που βρίσκονται σε κακή κατάσταση υγείας που θα επιφέρουν αύξηση του αριθμού των δένδρων κατά 5,8%.
