Περισσότερα από 33.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας καταγγέλθηκαν στην ΕΛΑΣ την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ενώ το τρίμηνο από τον Μάρτιο έως και τον Μάϊο του 2020 έγιναν 1.103 ανάλογες καταγγελίες. Το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας είναι διαχρονικό και διαπολιτισμικό, ενώ θύματα μπορεί να είναι όλα τα μέλη της οικογένειας ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο. Ωστόσο, σύμφωνα με τις ερευνητικές καταγραφές σε παγκόσμιο επίπεδο τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι κυρίως γυναίκες. Και η 25η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας σε βάρος των γυναικών
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, κατά τη διάρκεια της «καραντίνας» και του υποχρεωτικού εγκλεισμού στο σπίτι, λόγω του πρώτου κύματος της πανδημίας, παρατηρήθηκε αύξηση στις τηλεφωνικές κλήσεις στη γραμμή SOS 15900. Ειδικότερα, οι κλήσεις για περιστατικά βίας τον Απρίλιο έφθασαν τις 1.070, ενώ οι αντίστοιχες κλήσεις τον Μάρτιο ήταν 325. Παράλληλα, υπήρξε αύξηση των κλήσεων για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας τον Απρίλιο, με 648 κλήσεις. Σημειώνεται, ότι οι κλήσεις για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σχεδόν τετραπλασιάστηκαν το μήνα της «καραντίνας» σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, το Μάρτιο, που καταγράφηκαν 166 κλήσεις για παρόμοια περιστατικά.
Αντίθετα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, δεν προέκυψε αύξηση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας για το επίμαχο χρονικό διάστημα. Συγκεκριμένα, για τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο 2020 από τις αρμόδιες αστυνομικές Υπηρεσίες καταγράφηκαν 1.103 περιστατικά, ενώ για το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2019 καταγράφηκαν 1.287 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
«Μπορεί βέβαια να μην προκύπτει αύξηση των καταγγελιών, ωστόσο τις περισσότερες φορές πίσω από αυτούς τους αριθμούς υπάρχουν ιστορίες ανθρώπων που κρύβουν πόνο και δυστυχία, που δεν μπορούν να μετρηθούν ή να συγκριθούν με οτιδήποτε άλλο», τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η εκπρόσωπος Τύπου της ΕΛΑΣ, Ιωάννα Ροτζιώκου. «Η διαφοροποίηση αυτή πιθανόν να οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο δισταγμό των θυμάτων να περάσουν το κατώφλι των επίσημων Αρχών, στο φόβο για τις ενδεχόμενες νομικές συνέπειες, στην ανησυχία για τις πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να υπάρξουν από το δράστη ή το οικείο περιβάλλον εάν προχωρήσουν σε καταγγελία ή ακόμα και στην ανασφάλειά τους για τον ενδεχόμενο κοινωνικό στιγματισμό τους. Έχει παρατηρηθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις ισχύει η ρήση “τα εν οίκω μη εν δήμω”. Μην φοβούνται τα θύματα να μιλήσουν στην Αστυνομία και να καταγγείλουν την ενδοοικογενειακή βία».
Όπως επισημαίνει η κ.Ροτζιώκου «η ενδοοικογενειακή βία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ιδιωτική υπόθεση αλλά ως ένα κοινωνικό ζήτημα με αρνητικές συνέπειες τόσο για το ίδιο το θύμα (σωματικές, ψυχολογικές, κ.ο.κ.), όσο και για την κοινωνία. Δυστυχώς, έχουν υπάρξει και υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας με συχνές και έντονες ενδοοικογενειακές συγκρούσεις που δυστυχώς είχαν ως αποτέλεσμα ακόμη και το θάνατο των θυμάτων. Υποθέσεις για τις οποίες δεν μίλησε ποτέ και κανείς παρά μόνο όταν έφτασε το τραγικό τέλος. Για αυτό προτρέπουμε τους πολίτες, που είναι θύματα, να έρθουν να μας μιλήσουν για αυτά τα περιστατικά και από την πλευρά μας θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να βρουν την απαιτούμενη βοήθεια και προστασία. Αλλά και οι πολίτες μάρτυρες τέτοιων καταστάσεων ας μη διστάσουν να μας αναφέρουν αυτές τις καταστάσεις, ακόμα και ανώνυμα».
Τα θύματα δεν είναι μόνα τους
Είναι πολύ σημαντικό, σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ΕΛΑΣ, τα θύματα να πάρουν την απόφαση και να αναφέρουν αυτό που τους συμβαίνει, είτε με αυτοπρόσωπη παρουσία το Αστυνομικό Τμήμα, είτε τηλεφωνικά στο 100 ή με ένα μήνυμα sms στο 100. Και να θυμούνται ότι δεν είναι μόνα τους. Υπάρχει ο απαιτούμενος μηχανισμός για να τα υποστηρίξει. Ένας μηχανισμός που ξεκινά από τους αστυνομικούς της πρώτης γραμμής στα Αστυνομικά Τμήματα και τις 73 Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της ΕΛΑΣ που βρίσκονται σε όλη την επικράτεια και επεκτείνεται μέχρι τη Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας και τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, Ενώσεις, Συλλόγους που προσφέρουν σημαντικό έργο σ’ αυτό το πεδίο, ενώ η ΕΛΑΣ είναι σε ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας και συνεργασίας μαζί τους.
Η αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας. Πρόσφατα, ολοκληρώθηκε ο κύκλος εκπαιδεύσεων των αστυνομικών που στελεχώνουν τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας. Ακόμη, τον περασμένο Ιούλιο, πραγματοποιήθηκε διαδικτυακό εργαστήριο ανταλλαγής καλών πρακτικών και γνώσεων από το Αρχηγείο της ΕΛΑΣ και τη βρετανική Πρεσβεία. Παράλληλα, εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη η εκστρατεία ενημέρωσης για την πρόληψη και ευαισθητοποίηση ως προς το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας με τίτλο «Έχεις Φωνή. Είμαστε Δίπλα Σου», ενώ από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Κέντρο Μελετών για Θέματα Ασφάλειας (ΚΕ.ΜΕ.Α.) διεξήχθη έρευνα για την ενδοοικογενειακή βία κατά τη διάρκεια των μέτρων περιορισμού και εγκλεισμού για το πρώτο κύμα της πανδημίας, τα αποτελέσματα της οποίας θα αξιοποιηθούν για τη χάραξη νέων στρατηγικών για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
«Η 25η Νοεμβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας σε βάρος των γυναικών», καταλήγει η κ. Ροτζιώκου, «μία ημέρα που έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι οι γυναίκες δεν είναι αντικείμενα, αλλά ανθρώπινες οντότητες με δικαιώματα, άποψη, θέλω, πιστεύω. Έχουν φωνή»!
Δημοσθένης Καλαμπάκας
