Όταν η Λάουρα Μαρία Καλντερόν (Laura Maria Calderon) ερχόταν στη Θεσσαλονίκη πριν από περίπου τέσσερα χρόνια για να συνεχίσει την έρευνα που ξεκίνησε στην Ιταλία για τη «μουσική ως ανθρώπινο δικαίωμα» -ή ακριβέστερα την ανάπτυξη ενός μουσικού ταλέντου ως τέτοιο- η προσφυγική κρίση βρισκόταν σε μία από τις πλέον κρίσιμες καμπές της, με χιλιάδες ανθρώπους να καταφτάνουν στον άτυπο καταυλισμό της Ειδομένης και άλλους να συρρέουν στα διάφορα κέντρα φιλοξενίας που άρχισαν να στήνονται περιμετρικά της Θεσσαλονίκης και σε άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
Οι εικόνες των προσφύγων να τραγουδούν, έξω από τις σκηνές τους, τον πόνο της ξενιτιάς με το ούτι τους ή ό,τι άλλο όργανο κουβαλούσαν στο μακρύ ταξίδι από τις πατρίδες τους «άγγιξε» την ψυχή της και αποφάσισε να προσφέρει, με όσα μέσα και γνώσεις διέθετε, μια άλλη μουσική διέξοδο στους ανθρώπους αυτούς. Οργάνωσε μουσικά εργαστήρια και έστρεψε την προσοχή της ιδιαίτερα στους εφήβους καθώς αυτοί, όπως λέει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η νεαρή Κολομβιανή, «είναι οι πιο ευάλωτοι συναισθηματικά». Με απλά μουσικά όργανα -κυρίως κρουστά- αλλά και φλάουτα από ανακυκλώσιμα υλικά, η νεαρή μουσικός με τα μεγάλα εκφραστικά μάτια και την κελαρυστή φωνή, θέλησε να περάσει το μήνυμα ότι μπορείς να κάνεις μουσική με ό,τι μέσα διαθέτεις, ακόμα και σε αντίξοες συνθήκες.
Στο πλαίσιο αυτό συμμετείχε στη διάρκεια αυτών των ετών -μεταξύ άλλων- στην οργάνωση κονσέρτου με τη συμμετοχή προσφύγων μουσικών, στο Μέγαρο Μουσικής, ενώ μαζί με προσφυγόπουλα από δομή φιλοξενίας, αλλά και ενήλικες πρόσφυγες έπαιξαν κρουστά και τραγούδησαν σε δράση (προ διετίας περίπου) στη Λογοτεχνική Σκηνή, μια ετήσια λογοτεχνική δράση, που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη το περιοδικό «Εντευκτήριο».
Η Λάουρα συνεχίζει μέχρι σήμερα να προωθεί, με ομιλίες και δράσεις της, τη «μουσική ως ανθρώπινο δικαίωμα» και συμμετέχει σε εργαστήρια και συναντήσεις, όπως αυτή που πραγματοποιείται από τον σύλλογο «Εκπαιδευτική Καινοτομία», το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, στα Γιαννιτσά, με θέμα: «Εργαστήριο κρουστών με το σώμα και όργανα από ανακύκλωση».
Το νανούρισμα ως «γιατρικό»
Την ευαλωτότητα που διέκρινε στους εφήβους, που πραγματοποιούν πολλές φορές ασυνόδευτοι το μακρύ ταξίδι για μια καλύτερη ζωή, η Λάουρα την εντόπισε και στις προσφυγομάνες, στις οποίες θέλει να προσφέρει διέξοδο μέσα από νανουρίσματα… «κομμένα και ραμμένα» στα μέτρα τους. Νανουρίσματα, μέσα από τα οποία η κάθε μητέρα εκφράζει τα συναισθήματά της και τα οποία, με τη βοήθεια μουσικών, «ντύνονται» με ήχους που αυτή επιλέγει.
Εμπνεόμενη από το γνωστό πρότζεκτ «Lullaby Project», που «τρέχει» εδώ και αρκετά χρόνια το Weill Music Institute του Carnegie Hall και το οποίο φέρνει σε επαφή νέες μητέρες και εγκύους με καλλιτέχνες, με σκοπό να γράψουν και να τραγουδήσουν το δικό τους μοναδικό νανούρισμα στα παιδιά τους, η νεαρή Κολομβιανή αποτάθηκε, όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, στην οργάνωση «Musician for Human Rights», που με τη στήριξη της «Associazione Pianoterra», με έδρα τη Νάπολη της Ιταλίας (έδρα σπουδών και για την ίδια) εκπόνησαν ένα πρόγραμμα-πιλότο τριών εβδομάδων με ανάλογο περιεχόμενο.
Έντεκα γυναίκες, που γέννησαν πρόσφατα ή ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης και δύο άνδρες, από διάφορα μέρη του πλανήτη (Νιγηρία, Μαρόκο, Κίνα, Σρι Λάνκα κ.ά), έφτιαξαν με τη βοήθεια μουσικών, μεταξύ αυτών και η Λάουρα, τα δικά τους νανουρίσματα, χτίζοντας έναν ξεχωριστό -διά βίου- δεσμό με τα παιδιά τους. «Δημιουργήσαμε ένα δωμάτιο, όπου η κάθε μητέρα μπορούσε να ταυτιστεί με το περιβάλλον του σπιτιού της. Στην αρχή κάποιες δίσταζαν, άλλες ντρέπονταν, αλλά σιγά-σιγά “ξεδίπλωναν” τα συναισθήματά τους και με τη βοήθεια μεταφραστών, τα καταγράφαμε και σκαρφιζόμασταν νανουρίσματα στη γλώσσα τους. Στη συνέχεια, παίζαμε κάποιες νότες στα μουσικά μας όργανα και μόλις άκουγαν κάτι που το έβρισκαν ωραίο ή ενδιαφέρον ξεκινούσαμε να συνθέτουμε τη μελωδία», εξηγεί η νεαρή Κολομβιανή.
«Οι περισσότερες γυναίκες, με τις οποίες δουλέψαμε, μας έλεγαν ότι δεν θέλουν να περάσει το παιδί τους ό,τι βίωσαν οι ίδιες, αλλά από την άλλη πλευρά δεν ήθελαν αυτές οι πικρές μνήμες να περάσουν στο νανούρισμα. Προτιμούσαν να μιλούν για τη χώρα τους, τις όμορφες αναμνήσεις», θυμάται η Λάουρα, η οποία φιλοδοξεί, κάποια στιγμή, να μπορέσει να δουλέψει σ’ ένα αντίστοιχο πρότζεκτ και με προσφυγομάνες στη Βόρεια Ελλάδα.
«Πρέπει να είσαι ψυχολογικά έτοιμος γι’ αυτό γιατί αυτό το νανούρισμα θα τούς συνοδεύει σε όλη τους τη ζωή. Περνά στο υποσυνείδητο του μωρού όλη η φροντίδα της μάνας», τονίζει η Λάουρα και εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως το κάθε νανούρισμα που παράγεται μέσω αυτής της διαδικασίας είναι μοναδικό. «Κανένα δεν είναι ίδιο, κανένα δεν αποδίδει το ίδιο συναίσθημα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
– Να σημειωθεί ότι στην Ελλάδα το Carnegie Hall συνεργάζεται με το El Sistema Greece, ένα μουσικό πρόγραμμα, το οποίο προσφέρει δωρεάν μαθήματα μουσικής σε παιδιά και νέους/νέες, με σκοπό τη δημιουργία μιας κοινότητας με πυρήνα τη μουσική, χωρίς περιορισμούς και διακρίσεις. Μάλιστα, το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), το Carnegie Hall και το El Sistema Greece έχουν συμπράξει και έχουν παρουσιάσει την ελληνική έκδοση του «Lullaby Project».
Σοφία Παπαδοπούλου
*Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Λάουρα Μαρία Καλντερόν
