Η νοικοκυρά με μία αχυρόσκουπα έχει μαζέψει τα ξερά φύλλα που έριξε ο φθινοπωρινός αέρας. Στο τραπεζάκι της αυλής υπάρχουν δύο κολοκύθες, ενώ μπροστά από την εξώπορτα του διπλανού σπιτιού, η γιαγιά έχει αφήσει το πλεκτό της σε μία καρέκλα. Λίγο πιο πέρα από την πλατεία, το σκηνικό είναι χειμωνιάτικο. Τα γυμνά κλαδιά των δέντρων καλύφθηκαν από μία στρώση χιονιού, ενώ κάποια παιδιά έχουν φτιάξει έναν χιονάνθρωπο. Στο παρακάτω αγροτόσπιτο όμως, τα στάχυα «μυρίζουν» καλοκαίρι, κάτι που επιβεβαιώνει ένα καρπούζι, που πρόκειται να γευτεί το ζευγάρι αφού ταΐσει τις κότες.
Όλο αυτό το χωριό είναι στημένο στα λίγα εκατοστά ενός ραφιού μιας βιβλιοθήκης, ενώ οι εποχές εναλλάσσονται χωρίς καν να μετακινήσεις το βλέμμα. Αρκεί να αλλάξεις το σημείο όπου εστιάζει το μάτι. Ο «κόσμος» αυτός που …χωρά σε μια χούφτα, δημιουργήθηκε από τη Μαίρη Μουλαλή, η οποία με ακρίβεια χειρουργού, χειρίζεται μικροαντικείμενα και δημιουργεί θέματα με μινιατούρες.
«Όποιο υλικό περάσει από το χέρι μου το αξιοποιώ για να φτιάξω μια χειροποίητη κατασκευή, αρκεί στο άλλο χέρι …να κρατώ τον μεγεθυντικό φακό», δηλώνει στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, σημειώνοντας ότι και οι φίλοι της, έχουν μάθει πια να της δίνουν ό,τι γι’ αυτούς είναι άχρηστο, προκειμένου να το δουν να μεταμορφώνεται! «Έχω μετατρέψει καπάκι οδοντόκρεμας σε πορτατίφ, έχω κάνει από κουτί φωτογραφικού φιλμ μία σόμπα, με μία αμπούλα φαρμακευτικού προϊόντος δημιούργησα λάμπα ασετυλίνης», λέει η 55χρονη καλλιτέχνιδα, με τον κατάλογο του νέου «ρόλου» που αποκτούν τα αντικείμενα, να μην έχει τέλος.
Η συλλογή χειροποίητων κατασκευών της …επίμονης Θεσσαλονικιάς, αριθμεί εκατοντάδες μινιατούρες που κατασκευάζει με μεράκι και πάθος που μένει αμείωτο εδώ και είκοσι χρόνια. Μέσα από πολλούς πειραματισμούς κατάφερε να επιλέγει τα σωστά υλικά και οι όποιες δυσκολίες συνάντησε κατά καιρούς, το μόνο που πέτυχαν ήταν να την πεισμώσουν να καταφέρνει άρτιο αποτέλεσμα. Η ιστορία της όμως φτάνει τέσσερις δεκαετίες πίσω στον χρόνο. «Από την ηλικία των δεκαπέντε ετών ξεκίνησα να συλλέγω μικροπράγματα. Τη συλλογή μου εμπλούτιζαν συγγενείς και φίλοι που μετά από ταξίδια τους, μου έφερναν πάντα μινιατούρες», θυμάται η κ. Μουλαλή. «Όλα αυτά τα έβαζα σε προθήκες, αλλά στην πάροδο των χρόνων πολλαπλασιάστηκαν και θεώρησα καλό να τις ομαδοποιήσω και να τις εντάξω σε αντίστοιχα θέματα», αναφέρει.
Με τα διάφορα μπουκαλάκια που είχε στην κατοχή της, αποφάσισε να κάνει ένα μπαρ. Εκεί διαπίστωσε πως της λείπουν οι υπόλοιπες …εγκαταστάσεις. «Έτσι πήρα χαρτόνι και έφτιαξα τον πάγκο και τα ράφια. Με σύρμα κατασκεύασα τη βάση των σκαμπό και με βαμβάκι το οποίο έραψα μέσα σε ύφασμα έκανα το πάνω μέρος των καθισμάτων. Ένα κομμάτι πραγματικού καθρέφτη το επένδυσα με ένα κόκκινο λαμέ χαρτί και συμπλήρωσα το σκηνικό», περιγράφει το πρώτο της εγχείρημα.
Αυτό συνέβη σε ηλικία 35 χρονών και από τότε άρχισε να δημιουργεί ασταμάτητα, να εξοικειώνεται με κάθε είδους υλικό και να δηλώνει σήμερα ότι μπορεί να επεξεργαστεί σχεδόν τα πάντα εκτός από γυαλί. Καθημερινά φεύγει από την οικογενειακή εστία και πηγαίνει στο σπίτι της μητέρας της, όπου βρίσκεται το εργαστήριό της. Από εκείνον τον πάγκο, ανάμεσα από εργαλεία ακριβείας και υλικά όπως ο πηλός, το κερί, το χαρτί, η κλωστή, το πλαστικό και το ξύλο, έχουν «βγει» τρισδιάστατα μικροσκοπικά μαγαζιά, μπακάλικο, μανάβικο, ζαχαροπλαστείο, φούρνος, καθώς και άλλοι επαγγελματικοί χώροι όπως ατελιέ ζωγραφικής, ραφείο, δικηγορικό γραφείο… «Όταν εξαντλήθηκαν οι χώροι στους οποίους τοποθετούσα τα διοράματα με τις θεματικές μου, άρχισα να στήνω τις δημιουργίες μου μέσα σε κάδρα, από τα οποία κρατώ μόνο το πλαίσιο της κορνίζας, τοποθετώ ξύλα για να αποκτήσουν βάθος, βάζω στην κατάλληλη θέση τις μινιατούρες, κλείνω το τζάμι και τα κρεμάω».
Γυναίκα με καλλιτεχνική φλέβα, με μητέρα ζωγράφο, πατέρα που «έπιαναν τα χέρια του» σε μαστορέματα και ξυλοτεχνία, προσπάθησε να μπει στη σχολή καλών τεχνών, κάτι που αντί γι’ αυτήν κατάφερε η κόρη της.
Τα θέματα τα οποία «ζωντανεύει», συνήθως τα αντλεί από παιδικές της μνήμες. «Μια από τις αγαπημένες μου μινιατούρες είναι το μουσλούκι, το δοχείο με το νερό που είχε μία βρυσούλα στο κάτω μέρος και το κρεμούσαν για να πλένουν τα πιάτα πριν γίνει το δίκτυο ύδρευσης, το οποίο έφτιαξα με ένα πλαστικό μπουκαλάκι από κολλύριο», λέει, ενώ παραδέχεται ότι την γοητεύουν οι προσόψεις σπιτιών. «Έχω φτιάξει μακεδονικό σπίτι με φουρούσια και χαγάτια. Κυκλαδίτικο με μπλε λεπτομέρειες. Πέτρινα σπίτια όπως αυτά που συναντούμε σε ορεινά χωριά. Από όλα αυτά όμως αγαπημένο μου είναι το πιστό αντίγραφο του σπιτιού της γιαγιάς μου στην Έδεσσα», επισημαίνει.
Την περίοδο της καραντίνας του πρώτου κύματος της πανδημίας της Covid-19, η Μαίρη Μουλαλή έκανε -όπως οι περισσότεροι, σε καθημερινή βάση γλυκά και φαγητά. Με τη διαφορά ότι δεν πήρε επιπλέον βάρος, διότι τα δικά της, αν και είχαν αλεύρι και αλάτι, δεν ήταν βρώσιμα! «Κάθε βράδυ σκεφτόμουν τι θα φτιάξω την επόμενη μέρα. Τη μία μέρα έκανα πίτσα, την επόμενη κρουασάν, άλλη φορά αβγά με λουκάνικα. Τα περισσότερα τα κατασκεύαζα με ζύμη αλατιού, κάτι σαν χειροποίητη πλαστελίνη», εξηγεί.
Το δεύτερο διάστημα καραντίνας που διανύουμε, έχει σκοπό να αρχίσει να δημιουργεί μινιατούρες από παλιές πόρτες, άλλες πλάι σε μισογκρεμισμένους τοίχους, άλλες αραχνιασμένες, με ρόπτρα, με γλάστρες με χλωρά ή ξερά φυτά μπροστά τους… Πόρτες, που αρχικά φυλάκισε ο φωτογραφικός της φακός και τώρα θα τους δώσει τρισδιάστατη υπόσταση.
Η Μαίρη Μουλαλή, όπως λέει, αγαπά τόσο πολύ τις δημιουργίες της, που δυσκολεύεται να τις δώσει σε φίλους, που συχνά της παραγγέλνουν θέματα. Τώρα όμως που οι διαθέσιμοι χώροι αποθήκευσης έχουν εξαντληθεί, υπόσχεται να το ξανασκεφτεί…
Βαρβάρα Καζαντζίδου
