«Μείζονα απειλή κατά της πολυπολιτισμικότητας αποτελεί ο φανατισμός και ο ισλαμικός φονταμενταλισμός», τόνισε ο ομότιμος καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου, Νίκος Αλιβιζάτος, στην ομιλία του με θέμα «θρησκευτική ελευθερία και πολυπολισμικότητα», στο πλαίσιο της επιστημονικής ημερίδας με τίτλο «Θρησκεία, Εκκλησία και Σύνταγμα».
Ως προς την αντιμετώπιση, όμως, του ισλαμικού φονταμενταλισμού, ομολόγησε ότι δεν είναι σε θέση να πει ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν.
«Σαφώς δεν είμαι και εγώ αφελής για να μιλάω για κλειστά σύνορα, σαφώς πιστεύω ότι πρέπει να εκλείψουν τα αίτια της μετανάστευσης, αλλά το ερώτημα είναι μέχρι τότε τι κάνουμε και μέχρι τότε οφείλω να σας ομολογήσω, βλέποντας -επειδή η καταγωγή μου από την πλευρά της μητέρας μου είναι από τη Χίο- σε ένα νησί με 45.000 κατοίκους να υπάρχουν πάνω από 10.000 μετανάστες σήμερα, δεν είναι καθόλου προφανή τα πράγματα. Αλλά, δεν είμαι σε θέση να σας πω πως προχωράνε τα πράγματα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Αλιβιζάτος.
Ανέφερε ότι ο Καναδάς είναι η πιο προηγμένη χώρα σε ό,τι αφορά τη σχετική νομοθεσία, αλλά παρατήρησε πως τον Καναδά τον χωρίζουν ωκεανοί από το Ισλάμ και το ζήτημα είναι τι γίνεται όταν αυτό είναι στη γειτονιά άλλων χωρών.
Στον χαιρετισμό του, ο πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού, σημείωσε ότι ως επιστήμονες και ως πολίτες «προστρέχουμε κυρίως στις γνώσεις των συνταγματολόγων για την υπεράσπιση του κράτους δικαίου, των ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γιατί κάθε φορά, κάθε εξουσία έχει την τάση να καταχράται την εξουσία».
Κι αυτό γιατί, όπως είπε, «βλέπουμε στις μέρες μας πολλά περιστατικά που μας δυσκολεύουν και μας καταθλίβουν και στη Θεσσαλονίκη έχουμε ένα πρόβλημα με την πολιτιστική κληρονομιά, με τα αρχαία του σταθμού της Βενιζέλου του Μετρό, ενώ πληθαίνουν και τα κρούσματα αυθαιρεσίας και κρατικής αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας».
Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Παπαστάθης, παρουσίασε έρευνα, που έκανε μαζί με την λέκτορα του Τμήματος Οικονομικών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Αναστασία Λίτινα για τη θρησκευτική ελευθερία στη σύγχρονη Ελλάδα.
Όπως είπε, η στάση της Εκκλησίας σε θέματα θρησκευτικής ελευθερίας υπήρξε «παραδοσιακά αρνητική» θεωρώντας το θρησκευτικό άλλο ως «εχθρό», ξεχωρίζοντας, όμως, τον διαφορετικό λόγο της μετά την εκλογή του Ιερώνυμου στη θέση του αρχιεπισκόπου και τη διεύρυνση της επιρροής του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης και προσωπικά του οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, ο οποίος λόγω και του περιβάλλοντος στο οποίο ζει συναρθρώνει έναν λόγο στη βάση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε ό,τι αφορά τη στάση των Ελλήνων πολιτών στο ζήτημα της θρησκευτικής ελευθερίας, τόνισε πως σε θεωρητικό επίπεδο όλοι αποδέχονται τη θρησκευτική ελευθερία ως αρχή, όμως ο βαθμός ισχύος αυτής της αρχής αναδεικνύεται στην πράξη.
Με βάση την έρευνα τους, στην ερώτηση αν σεβασμός προς τους άλλους αποτελεί σημαντική αξία που πρέπει να διδαχτεί στα παιδιά, η συγκεκριμένη αξία δεν αναφέρθηκε από το 53,8% του δείγματος στο οποίο έγινε η έρευνα.
Επίσης, δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη αντιστοίχιση πολιτικής αυτοτοποθέτησης και αξιακής ταυτότητας, καθώς αυτοί που υποστηρίζουν την εν λόγω αξία και αυτοί που δεν την υποστηρίζουν τέμνουν οριζόντια όλο το πολιτικό φάσμα.
Για παράδειγμα, στο ερώτημα αν θα ήθελαν γείτονα διαφορετικής θρησκείας το 21,6% απάντησε «όχι». Από αυτούς το 48,5% αυτοτοποθετούνται στην κεντροδεξιά και το 51,5% στη δεξιά. Ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό όσων αυτοτοποθετούνται στην κεντροδεξιά (58,6%) και στη δεξιά (48,5%) έχουν αντίθετη άποψη, ενώ και ένα ποσοστό όσων τοποθετούνται στην αριστερά και στο κέντρο δεν θέλει γείτονες αλλόθρησκους.
Στο ερώτημα αν εμπιστεύονται άτομα άλλης θρησκείας, το 46% του δείγματος απάντησε λίγο και το 29,1% καθόλου (σύνολο 75,1%). Εδώ υπάρχει, σε πρώτη φάση, μια σαφής διαφοροποίηση ανάμεσα σε όσους αυτοτοποθετούνται στην αριστερά και το κέντρο από τη μια και στη δεξιά από την άλλη, όμως και σε όσους αυτοτοποθετούνται στην αριστερά, το λίγο και καθόλου ανέρχονται σε 51% και επομένως η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι κυρίαρχη ανεξάρτητα από την πολιτική τοποθέτηση, σημείωσε ο κ. Παπαστάθης.
Η επιστημονική ημερίδα πραγματοποιείται στην αίθουσα του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, με διοργανωτές το Κέντρο Αριστείας Jean Monnet «Ευρωπαϊκός Συνταγματισμός και Θρησκεία/ες», τον Κύκλο Ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση και τον Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου και του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και στην 1η συνεδρία προήδρευσε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, Λίνα Παπαδοπούλου.
Νίκος Ρούμπος
