Μια ευκαιρία να τα αλλάξουμε όλα στη ζωή μας, χαρακτηρίζει την πανδημία ο Ιταλός συγγραφέας Αντόνιο Μορέσκο. Στη διαδικτυακή παρουσία του στη 17η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, συζητώντας με τον συγγραφέα Μιχάλη Μοδινό και με αφορμή το τελευταίο του μυθιστόρημα, το «Τραγούδι των δέντρων», ο Μορέσκο μίλησε για την πανδημία και τι μπορεί να κερδίσουμε απ’ αυτή.
Το μυθιστόρημα του Ιταλού συγγραφέα τοποθετείται στην καρδιά της covid-19, καθώς αφενός μεν γράφτηκε εν μέσω πανδημίας, αφετέρου δε ο συγγραφέας ζει στη Λομβαρδία, περιοχή που χτυπήθηκε σκληρά από το νέο κορονοϊό. «Δεν διστάζετε να της επιτεθείτε λογοτεχνικά», σημείωσε ο συγγραφέας Μιχάλης Μοδινός για να απαντήσει ο Μορέσκο ότι «στις δραματικές στιγμές η λογοτεχνία μπορεί να έχει κάτι να πει. Να δώσει μηνύματα στους ανθρώπους. Η λογοτεχνία έχει μια μεγάλη ευθύνη αυτήν την εποχή. Πρέπει να πάρει δυναμικά τις προβληματικές καταστάσεις και να καταφέρει να δώσει τα χρήσιμα μηνύματά της στους ανθρώπους».
Ο συγγραφέας επισήμανε ότι αυτή η κρίση μας βάζει μπροστά στην αδυναμία μας. «Μας βάζει αντιμέτωπους με το γεγονός ότι χτίσαμε μια ζωή εντελώς ανάποδη με αυτό που θα έπρεπε να ήταν και εξέφρασε την ελπίδα, αλλά όχι τη βεβαιότητα, ότι απ’ αυτήν την ιστορία μπορεί να βγει κάτι καλό.
Το «Τραγούδι των δέντρων» (εκδόσεις Καστανιώτη) που κυκλοφορεί σήμερα, αναφέρεται στην περίοδο της καραντίνας, όταν ο συγγραφέας επιστρέφει στη γενέτειρά του, τη Μάντοβα, όπου πέρασε την παιδική και εφηβική του ηλικία. Εκεί, είναι πλέον εγκλωβισμένος και ολομόναχος. Οι μοναδικές έξοδοι που κάπως κρυφά επιτρέπει στον εαυτό του είναι οι μεγάλοι νυχτερινοί περίπατοι. Τυλιγμένος στη βαθιά σιωπή μιας πόλης μεταμορφωμένης, σχεδόν μεταφυσικής, εντυπωσιάζεται από την εκρηκτική δύναμη ορισμένων φυτών και δέντρων τα οποία μεγαλώνουν σε εχθρικά μέρη: στα διάκενα του τσιμέντου, ανάμεσα στους τοίχους ή στις πέτρες ενός σπιτιού.
Στις βόλτες κατά την περίοδο της καραντίνας, ο Μορέσκο σημείωσε ότι εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι τις εβδομάδες που αναγκαστικά μείναμε στο σπίτι «καθάρισε ο αέρας, τα νερά και τα δελφίνια έφτασαν μέχρι τη Βενετία» και έκανε λόγο για τη «μεγάλη επανάκαμψη της φύσης από τη στιγμή που απελευθερώθηκε από τη ζημιά που της προκαλούμε». Χρησιμοποίησε τα δέντρα, τα οποία χαρακτήρισε «βωβούς μάρτυρες της ζωής μας». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι άνθρωποι έφτιαξαν τους όρους ώστε να ξεσπάσει αυτός ο ιός. Υπάρχουν εκατομμύρια ιοί, εδώ και εκατομμύρια χρόνια που δεν έχουμε τρόπο να αμυνθούμε. «Κάνουμε πως δεν τα βλέπουμε και συνεχίζουμε να προχωράμε», επισημαίνει και προσθέτει ότι «ήρθε η στιγμή να καταλάβουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε εντελώς τη ζωή μας. Αυτή η τραγωδία πρέπει να είναι πολύ χρήσιμη. Είναι μια ευκαιρία για τους ανθρώπους».
Στο πλαίσιο του αφιερώματος «Ο πλανήτης σε πανδημία και ο ιός της γραφής», που παρουσιάζει η φετινή 17η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης -η οποία συνεχίζεται έως τις 29 Νοεμβρίου 2020- παρουσιάζεται σήμερα στις 19:00 το βιβλίο «Με βλέπεις;». Ένα βιβλίο που γεννήθηκε στο διάστημα της καραντίνας, από τη συγγραφέα και καθηγήτρια Ψυχολογίας Φωτεινή Τσαλίκογλου και τη δημοσιογράφο Τασούλα Επτακοίλη, οι οποίες προσπαθούν να κατανοήσουν τα όσα πρωτόγνωρα συμβαίνουν γύρω μας.
Δήμητρα Κεχαγιά
