Είναι τέλος Ιανουαρίου του 2020 και μια ομάδα Ελλήνων μηχανικών βρίσκεται στην Κίνα, προκειμένου να εγκαταστήσει το καινοτόμο σύστημα τηλεμετρίας και ανάλυσης δεδομένων LAROS σε πλοία-«θηρία» της κινεζικής ποντοπόρου ναυτιλίας. Πρόκειται για μηχανικούς της «Πρίσμα Ηλεκτρονικά ΑΒΕΕ», μιας από τις πιο καινοτόμες ελληνικές εταιρείες, με έδρα τον Έβρο και έργα, μεταξύ άλλων, στον τομέα του Διαστήματος. Στην Κίνα ο «εφιάλτης» του κορονοϊού, που σε λίγο θα τρόμαζε ολόκληρο τον πλανήτη, γίνεται ήδη καθημερινότητα και η εταιρεία αποφασίζει ν’ ανακαλέσει τους μηχανικούς της στην Ελλάδα. Μόλις λίγες ώρες μετά την επιστροφή τους, γίνεται το πρώτο lockdown αεροδρομίων. Τον Φεβρουάριο η κινεζική αγορά έχει ήδη «κλείσει» και οι επισκέψεις περιορίζονται σε πλοία στα ευρωπαϊκά λιμάνια. Γρήγορα όμως, γίνεται σαφές ότι ο κίνδυνος έχει διασχίσει και τα ευρωπαϊκά σύνορα…
Η «Πρίσμα» είναι μία μόνο από τις καινοτόμες ελληνικές επιχειρήσεις, που εννέα μήνες μετά, αναζητά την προοπτική σε μια παγκόσμια αγορά όπου τα αδιέξοδα πληθαίνουν. Πώς επηρέασαν το lockdown κι η πανδημική κρίση τις ελληνικές εταιρείες ως προς την έρευνα και ανάπτυξη (Ε & Α) νέων προϊόντων; Συρρικνώθηκαν οι ερευνητικοί προϋπολογισμοί τους; Τι αναμένουν για την επόμενη ημέρα; Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Χρήστος Γιορδαμλής, διευθύνων σύμβουλος της «Πρίσμα Ηλεκτρονικά ΑΒΕΕ», με έδρα την Αλεξανδρούπολη και ο Δημήτρης Λακασάς, CEO της «Οlympia Electronics AE», που εδρεύει στο Αιγίνιο του δήμου Πύδνας- Κολινδρού, «ακτινογραφούν» προκλήσεις και ευκαιρίες στη νέα πραγματικότητα.
«Πρίσμα Ηλεκτρονικά ΑΒΕΕ»: Από την αγωνία του Μαρτίου στην ταχεία ωρίμανση νέων προϊόντων
«Από τις αρχές Μαρτίου ήταν εμφανές ότι όλα τα επιχειρηματικά σχέδια για το 2020 ήταν άκαιρα. Εξασθενημένοι από την υπερδεκαετή κρίση, με 90 εργαζόμενους στη Θράκη, την Αθήνα και το εξωτερικό, χωρίς ουσιαστικές δομές υποστήριξης των επιχειρήσεων στη χώρα, βάλαμε τη διαχείριση κινδύνου πολύ ψηλά στην καθημερινή ατζέντα» λέει ο διευθλυνων σύμβουλος της εταιρείας Χρ Γιορδαμλής και προσθέτει πως στην αγωνία “αν θα υπάρξει κρούσμα στην εταιρεία ή αν θα έρθουν έρθουν οι πρώτες ύλες και τα εξαρτήματα, «πήραμε την απόφαση να κρατήσουμε όλα τα μέτωπα ανοιχτά».
Όπως ανέφερε, το πρώτο φετινό τρίμηνο έκλεισε με σημαντική υστέρηση στα έσοδα της εταιρείας, στην οποία σχεδόν οι μισοί άνθρωποι (ποσοστό περίπου 45%) δουλεύουν πάνω στην ανάπτυξη νέων προϊόντων. Το δεύτερο τρίμηνο πήγε κάπως καλύτερα, λόγω των ψηφιακών αναγκών των επιχειρήσεων-πελατών της για συστήματα τηλεργασίας. Στο τρίτο τα νούμερα είναι επιφανειακά καλύτερα. «Έχουμε αισιοδοξία για το τέταρτο, ανησυχία για το 2021, ελπίδες για τα νέα προϊόντα που ωριμάζουν ταχύτερα από κάθε προσδοκία και για ένα εμβόλιο που θα ξεκλειδώσει μεταφορές και μετακινήσεις. Μένουμε σταθερά προσηλωμένοι στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και στην απόκτηση ειδικών δεξιοτήτων και εξοπλισμού για τη διεκδίκηση έργων υψηλής προστιθέμενης αξίας: Διάστημα, έξυπνες πόλεις, έξυπνα πλοία, με την τεχνολογία αιχμής που έχει αναπτύξει η “Πρίσμα” και τις συνεργασίες με πολλά πανεπιστήμια. Με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση στον τομέα της έρευνας, η προσπάθειά μας στρέφεται τώρα στην επιτάχυνση των έργων, με την ελπίδα ότι η Πολιτεία θα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της» προσθέτει.
Η εταιρεία δεν μείωσε την επένδυση σε Ε & Α: ως το 2023 θα εφαρμόσει ολοκληρωμένο επενδυτικό πλάνο ανάπτυξης νέων προϊόντων, με προϋπολογισμό άνω των 5 εκατ. ευρώ. «Έχοντας αναπτύξει δική μας τεχνολογία στη διαχείριση γνώσης από αισθητήρες και ανθρώπους, με μοναδικά προϊόντα αιχμής στη ναυτιλία και τον τουρισμό, επιταχύναμε και στραφήκαμε σε νέες αγορές. Φέτος, οι πόροι που η εταιρεία θα επενδύσει σε Ε & Α θα ανέλθουν στο 30% του τζίρου (λόγω και της μείωσης του κύκλου εργασιών), έναντι 25% πέρυσι» λέει ο Χρήστος Γιορδαμλής.
Nα αξιοποιούμε την ελληνική τεχνολογία, όχι να την ανταγωνιζόμαστε με εισαγωγές
«Η Ελλάδα πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα αξιολόγησης και αξιοποίησης των καινοτόμων τεχνολογιών που προκύπτουν από τις ελληνικές επιχειρήσεις. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Γαλλία είναι κανόνας να αξιοποιείται κατά προτεραιότητα η τεχνολογία που παράγεται εντός των συνόρων. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν ξέρουμε καν τι έχουμε. Χρειάζεται επίσης οι μεγάλες επιχειρήσεις να μην ανταγωνίζονται εμμέσως τις καινοτόμους μικρές, εισάγοντας αντίστοιχες με τις δικές τους ξένες τεχνολογίες, αντί να τις αγοράζουν από την Ελλάδα. Επιβάλλονται επίσης οι στενές συνεργασίες. Ισως αυτή η κρίση να είναι ευκαιρία: τώρα που δεν μπορούμε να πάμε σε άλλες χώρες εξίσου εύκολα, ίσως είναι ευκαιρία να δούμε τι μπορεί να κάνει η Ελλάδα στην τεχνολογική παραγωγή, π.χ., μέσω clustering. Και να αποκτήσουμε επιτέλους μοντέλα καταγραφής και αξιολόγησης όλης της καινοτομίας που παράγεται στη χώρα.Αν δεν έχουμε αυτή την καταγραφή, πώς μπορούμε να χαράξουμε πολιτική;» καταλήγει.
«Olympia Electronics AE»: Αύξηση της επένδυσης στην έρευνα εν μέσω πανδημίας και διαρκής προετοιμασία για τους «μαύρους κύκνους»
Το 2020 ήταν έτος με μεγάλα σχέδια για την «Olympia Electronics», που με αφετηρία ένα μικρό χωριό της Πιερίας, έχει καταφέρει να αποσπάσει μερίδιο αγοράς κοντά στο 20% στα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας σε Σουηδία και Νορβηγία, έχει βάλει τα προϊόντα της σε σημεία-«κλειδιά» όπως το αεροδρόμιο του Όσλο και έχει εξοπλίσει από μεγάλα αλιευτικά στο Περού μέχρι τον αερολιμένα της Ντόχας στο Κατάρ. Τα καινοτόμα συστήματα της είχαν ήδη τοποθετηθεί στο κεντρικό κτήριο και βοηθητικές εγκαταστάσεις της Παγκόσμιας Έκθεσης EXPO του Ντουμπάι, που επρόκειτο να εγκαινιαστεί στις 20/10, αλλά έπεσε θύμα του κορονοϊού (μετατέθηκε για το 2022), αφού -πέραν των υγειονομικών περιορισμών- το εμιράτο δέχτηκε ισχυρό πλήγμα τόσο από τη συρρίκνωση του τουρισμού, όσο και από την πτώση των τιμών του πετρελαίου στο γειτονικό Άμπου Ντάμπι. Όπως χαρακτηριστικά παρατηρεί ο Δημήτρης Λακασάς, τον Απρίλιο ένα βαρέλι Μπρεντ έφτασε να πωλείται φθηνότερα από μια συνδρομή στο Netflix… Το χτύπημα στην παγκόσμια αγορά ήταν «βαρύ». Πώς επηρέασε την ελληνική εταιρεία, το 70% του τζίρου της οποίας αντιστοιχεί σε εξαγωγές προς 72 χώρες;
«Όταν κάποτε συνεχάρησαν τον Τζεφ Μπέζος για τα αποτελέσματα τριμήνου της Amazon, απάντησε πως αυτό το τρίμηνο το έχτισε 2-3 χρόνια πριν. Το ίδιο κάνουμε στην Olympia. Δεν μπορείς να περιμένεις Return-Over-Investment από την έρευνα βραχυπρόθεσμα, σπέρνεις τώρα, για να θερίσεις χρόνια μετά. Επίσης, πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για “μαύρους κύκνους”, δηλαδή εντελώς απρόσμενα γεγονότα, δημιουργώντας αποθεματικό για περιόδους κρίσεων, τις εποχές που πηγαίνεις καλά. Να είσαι προετοιμασμενος για την κρίση όταν έρθει, όχι αν θα έρθει, γιατί είναι βέβαιο πως θα έρθει. Αν δεν είναι πανδημία, θα είναι μια πετρελαϊκή κρίση ή μια επιτοκιακή, όπως αυτή του 1989, όταν πληρώναμε επιτόκια 36%, μια γεωπολιτική κρίση ή ένα δίδυμο έλλειμμα» λέει. Προσθέτει πως όλες οι εταιρείες μπορούν να δημιουργήσουν τέτοιο αποθεματικό στις καλές εποχές, αρκεί να αναπτύξουν ανάλογη νοοτροπία και να κάνουν εγκαίρως αναγκαίους μετασχηματισμούς στον ίδιο τον οργανισμό της επιχείρησης.
Από το Αιγίνιο στην Ινδία και την Αυστραλία εν μέσω πανδημίας
Εν μέσω πανδημικής κρίσης, εξηγεί, η Olympia Electronics -που την τελευταία δεκαετία έχει αποφασίσει στρατηγικά ότι τουλάχιστον το 10% του προσωπικού της και minimum το 5% του προϋπολογισμού θα αφορά έρευνα για νέα προϊόντα- αύξησε την επένδυση σε Ε & Α. «Φέτος αυξήσαμε την ερευνητική δαπάνη στο 15% του τζίρου, αφενός αυξάνοντας το αποθεματικό μας, χάρη και στην εξοικονόμηση χρημάτων από την ακύρωση συμμετοχής σε διεθνείς εκθέσεις και αφετέρου επειδή έχουμε βάλει την Ε & Α στον πυρήνα της στρατηγικής μας» εξηγεί, επισημαίνοντας ότι από τους 202 εργαζόμενους στην επιχείρηση, οι 26 εργάζονται στο τμήμα Ε & Α.
Αν κάτι δυσκόλεψε την εταιρεία, λέει, ήταν το γεγονός ότι η ανάπτυξη της έρευνας συνδέεται με πιστοποιήσεις από εργαστήρια σε χώρες όπως η Γερμανία ή η Βρετανία, τα οποία είτε ήταν κλειστά είτε υπολειτουργούσαν, λόγω της πανδημίας, με αποτέλεσμα να υπάρξουν καθυστερήσεις, δύο έως τεσσάρων μηνών, στο να βγουν κάποια νέα προϊόντα στην αγορά.
Η Olympia Electronics προχωρά τώρα τον σχεδιασμό της, έχοντας σταθερά στο εμπορικό της στόχαστρο δύο νέες αγορές: την Ινδία, όπου επιδιώκει να τοποθετήσει φωτισμό ασφαλείας και ηλεκτρονικά συστήματα πυρανίχνευσης σε κρίσιμες εγκαταστάσεις ενός από τους μεγαλύτερους σιδηροδρόμους παγκοσμίως, του ινδικού, τον οποίο χρησιμοποιούν ετησίως πάνω από 8,2 δισεκατομμύρια επιβάτες, και στην Αυστραλία, όπου σχεδιάζει να επεκταθεί στην αγορά των ηλεκτρονικών συστημάτων πυρανίχνευσης._
Αλεξάνδρα Γούτα
