Κατοικούν εδώ και σχεδόν έναν αιώνα στον Δενδροπόταμο, χωρίζονται σε φυλές, τα Καλπαζάνια και Αρλίορα, που είναι Χριστιανοί, και τα Φιτσίρια, που είναι Μουσουλμάνοι, και αποτέλεσαν το θέμα μελέτης γύρω από την ιστορία και την ζωή των Ρομά της Θεσσαλονίκης.
«Οι τσιγγάνοι της Θεσσαλονίκης» (εκδόσεις Μέθεξις) είναι ο τίτλος του βιβλίου του Γιώργου Τσιτιρίδη, ο οποίος ζώντας επί χρόνια δίπλα στους τσιγγάνους ως εθελοντής του «Φάρου του Κόσμου» που είναι το κέντρο νεότητας Ρομ του Δενδροποτάμου, θέλησε να ρίξει φως στην ιστορία τους που «είναι ακόμη άγνωστη, γεμάτη ανακρίβειες και ψέματα σε βαθμό υπερβολής, που θέλουν όλους του Ρομά τεμπέληδες, κλέφτες, ψεύτες, ακοινώνητους και βίαιους σαν να είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα με τα οποία γεννιούνται και διαιωνίζονται μέσα από το DNA τους».
«Στόχος αυτού του βιβλίου όταν ξεκίνησε πριν από έξι χρόνια ήταν η καταγραφή της καθημερινότητας στον Δενδροπόταμο, η σύνδεση του παρόντος με το παρελθόν για να φωτιστεί μια πλευρά της πόλης που είναι γνωστή κυρίως για τους λάθος λόγους και να διασωθεί η ιστορία ενός λαού που περιπλανώμενος σε όλο τον κόσμο, κατάφερε να επηρεάσει και να επηρεαστεί από πολιτισμούς και παραδόσεις δεκάδων λαών και ενώ συνυπάρχει δίπλα μας εδώ και αιώνες τον ακολουθούν προκαταλήψεις στερεότυπα και αρνητικές αφηγήσεις» αναφέρει ο συγγραφέας.
Κατέφθασαν με την αναταλλαγή του ’22
Οι πρώτοι τσιγγάνοι του Δενδροποτάμου κατέφθασαν με την ανταλλαγή το 1922 και συνέχισαν να κάνουν αυτό που έκαναν και στον τόπο καταγωγή τους. «Ήταν άριστοι γανωτές και καλοί σιδεράδες, και οι δύο δύσκολες και απαιτητικές δουλειές που εκείνο το διάστημα έκαναν μόνο τσιγγάνοι», ανέφερε ο κ. Τσιτιρίδης. Οι σημερινοί κάτοικοι Δενδροποτάμου είναι γυρολόγοι και έμποροι στις λαϊκές αγορές, ταξιδεύοντας σ΄ολόκληρη τη χώρα για να συμμετέχουν στα κατά τόπους πανηγύρια.
Ωστόσο, όπως τονίζει ο Γιώργος Τσιτιρίδης, ο Δενδροπόταμος «τα τελευταία χρόνια ταυτίστηκε με το εμπόριο ναρκωτικών, παρουσιάζοντας μια εικόνα διακινητών αλλά και εξαθλιωμένων, τοξικοεξαρτόμενων ατόμων».
«Το πρόβλημα της παραβατικότητας είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για το μέλλον. Οι ίσες ευκαιρίες, η εκπαίδευση κι η απελευθέρωση από τα στερεότυπα θα ανοίξουν προοπτικές και ευκαιρίες για μεγάλες αλλαγές» διαπιστώνει ο συγγραφέας.
Η έκδοση περιλαμβάνει στοιχεία και καταγραφή της ζωής των τσιγγάνων του Δενδροποτάμου, απόψεις των «μπαλαμών» (μη τσιγγάνων) για τους Ρομά αλλά και αντίστροφα, ενώ καταγράφεται και ο εσωτερικός ρατσισμός και η περιθωριοποίηση αυτών που ανήκουν, όπως οι ίδιοι οι τσιγγάνοι λένε, σε άλλη «φάρα».
Παράλληλα, γίνεται αναφορά στο έργο που προσφέρει στην περιοχή ο «Φάρος του Κόσμου» και σε δυο συνεντεύξεις – της προέδρου του Συλλόγου γυναικών Ρομά και δύο νέων Ρομά – επιχειρείται η άρση των στερεότυπων που συνοδεύουν τους τσιγγάνους.
Ο Γιώργος Τσιτιρίδης είναι απόφοιτος σχολής κινηματογράφου και τηλεόρασης, αρθρογραφεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και εργάζεται δίπλα σε Ρομά, πρόσφυγες, μετανάστες, αστέγους, έφηβους και παιδιά. Αυτό είναι το πρώτο του βιβλίο.
Δείτε επίσης: Αυλαία σηκώνει σήμερα το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου
