Μια δεύτερη ευκαιρία να παραμείνουν στη ζωή και να “ βγουν” στην κοινωνία ώστε να τα γνωρίσει ο κόσμος και να μάθει την ιστορία που κουβαλούν, δίδεται σε δεκάδες παλαιά στρατιωτικά οχήματα, χάρη στις ενέργειες μιας παρέας από τη Θεσσαλονίκη, που έχοντας ως κοινό παρανομαστή την αγάπη τους για τα οχήματα του είδους, ίδρυσαν το 2006 τον Σύλλογο Ιστορικών Στρατιωτικών Οχημάτων (ΣΙΣΟ) με έδρα την Τριανδρία.
Με πρωτοβουλία των ιδίων στα σκαριά βρίσκεται και η… κυκλοφορία του πρώτου στην Ελλάδα και ίσως του μοναδικού στο είδος του στον κόσμο, Κινητού Στρατιωτικού Μουσείου.
«Ελπίζουμε μέχρι τέλος Οκτωβρίου να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες χρηματοδότησης του project από ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα και μέχρι τα μέσα του 2020 το Μουσείο να είναι πανέτοιμο», είπε μιλώντας στο περιοδικό “ Πρακτορείο” του ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συλλόγου, Γεώργιος Ηλιάδης. Σ΄αυτό θα φιλοξενείται στρατιωτικό υλικό συνδεδεμένο με την ιστορία της Ελλάδας από τους κλασικούς αρχαίους χρόνους μέχρι και το 1974. Το εξωτερικό τμήμα του μουσείου είναι ήδη έτοιμο. Είναι μία καρότσα κλειστή, τύπου τζούμπο (με χαμηλές ρόδες) με μήκος 13 μέτρα. Στόχος του Συλλόγου είναι, το Μουσείο να επισκέπτεται ανά μήνα διάφορα σχολεία και δήμους, αλλά και κέντρα εκπαιδεύσεως νεοσυλλέκτων και σε δεύτερο χρόνο να ταξιδέψει σε μακρινότερους προορισμούς, όπως στην Κύπρο, την Ευρώπη αλλά και πέρα από τον… Ατλαντικό.
Σπάνιο τζιπ του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου
Στην κατοχή του Συλλόγου και των περίπου 80 μελών του υπάρχουν γύρω στα 130 οχήματα διαφόρων τύπων (τζιπ, οχήματα τριών τετάρτων, μισού τόνου κ.α.). Κάποια γνώρισαν την ένταση του πολέμου και διασώθηκαν και άλλα κινδύνεψαν σε περίοδο ειρήνης λόγω εγκατάλειψης. Ορισμένα βρέθηκαν στα πρόθυρα του… χαλυβουργείου αλλά στάθηκαν τυχερά και δεν μετατράπηκαν σε λιωμένο μέταλλο. Τα περισσότερα ανήκουν στα μέλη, ενώ και ο Σύλλογος έχει στην κατοχή του οχήματα που τα απέκτησε από τον Ελληνικό Στρατό με χρησιδανεισμό. Η «επιβίωση» κάθε τέτοιου οχήματος απαιτεί σημαντικό χρόνο, χώρο, κόπο και κόστος.
Σύμφωνα με τον κ.Ηλιάδη, το νεότερο όχημα της συλλογής είναι του 1974 ενώ το παλιότερο είναι ένα σπάνιο τζιπ του 1940 (μοντέλο MB) με… εμπειρίες από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ανήκει σε μέλος του Συλλόγου. Στη “ συλλογή” περιλαμβάνονται και παροόμοια τζιπ, όμως είναι νεότερα, όπως ένα του 1950 και ένα του 1953. Στα μεγαλύτερα «εκθέματα» που προκαλούν εντύπωση ανήκουν τρία ημιτεθωρακισμένα του Β’Παγκοσμίου Πολέμου, ένα τεθωρακισμένο ερπυστριοφόρο και κάποια πολεμικά αεροσκάφη, όπως ένα F-5A.
Λάστιχα «φερμουάρ» και χειροκίνητος υαλοκαθαριστήρας
Μπορεί κάποια οχήματα να μοιάζουν μεταξύ τους, όμως υπάρχουν εντυπωσιακές λεπτομέρειες που δεν εντοπίζονται εύκολα από το ανίδεο μάτι. Αξίζει όμως να μάθει κανείς γι αυτές. Πόσοι αλήθεια γνωρίζουμε τα λάστιχα τύπου «φερμουάρ» ή ότι υπάρχουν στρατιωτικά οχήματα που έχουν (και) χειροκίνητους υαλοκαθαριστήρες;
Ναι υπάρχει τζιπ του Συλλόγου που φοράει λάστιχα χωρίς φορά. Είναι λάστιχα που όταν βλέπει κανείς τα ίχνη που άφησαν στον δρόμο δεν μπορεί να πει αν το όχημα πήγε ή ήρθε, δεν μπορεί να καταλάβει δηλαδή προς ποια κατεύθυνση κινήθηκε. Μια άλλη λεπτομέρεια που προκαλεί εντύπωση στο κοινό είναι οι υαλοκαθαριστήρες που δουλεύουν με την υποπίεση που παράγει ο κινητήρας του τζιπ. Μέσω ενός σωλήνα μεταφέρεται αέρας στο σύστημα των υαλοκαθαριστήρων με αποτέλεσμα, όταν οι στροφές του κινητήρα είναι αυξημένες, οι υαλοκαθαριστήρες κινούνται γρήγορα ενώ όταν πέφτουν (οι στροφές) μειώνεται και η ταχύτητα κίνησης αυτών. Αν όμως για κάποιο λόγο το όχημα δεν λειτουργεί τι γίνεται; Και πάλι υπάρχει λύσει καθώς ο κατασκευαστή έχει προβλέψει την ύπαρξη εξωτερικού λεβιές που θέτει σε λειτουργία τον υαλοκαθαριστήρα αλλά
Στην παρέα των στρατιωτικών οχημάτων, εκτός από τα τετράτροχα, φιγουράρει και μία στρατιωτική μοτοσικλέτα Harley Davidson. Αυτήν είχαν την ευκαιρία να την δουν από κοντά και να τη θαυμάσουν όσοι επισκέφθηκαν το σταντ του Συλλόγου στη φετινή 84η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Κινητό μαγειρείο και συσσίτια
Πέρα από τη συντήρηση και αναπαλαίωση παλαιών στρατιωτικών οχημάτων και το εν συνεχεία εκπαιδευτικό και πολιτιστικό έργο που συντελείται, ο Σύλλογος αναπτύσσει και ένα πλούσιο κοινωνικό έργο. Σ΄αυτό περιλαμβάνονται επισκέψεις σε παιδικά χωριά και σε αδύναμες κοινωνικά ομάδες αλλά και διοργάνωση συσσιτίων για απόρους και αστέγους, όπως και στο Ρούπελ, σε εκδηλώσεις αναβίωσης ιστορικών στιγμών του οχυρού. Αυτό γίνεται με τη βοήθεια ενός κινητού μαγειρείου που προμηθεύτηκαν από τον Ελληνικό Στρατό.
«Όταν το παραλάβαμε ήταν σχεδόν άχρηστο. Το ανακατασκευάσαμε και το ξανακάναμε λειτουργικό» λέει ο κ.Ηλιάδης εξηγώντας ότι «σήμερα το μαγειρείο έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει τόσο με ξύλα όσο και με πετρέλαιο. Αν, μάλιστα, ο μάγειρας προετοιμαστεί σωστά, το μαγείρεμα μπορεί να συνεχίζεται όση ώρα το μαγειρείο είναι υπό ρυμούλκηση κι όταν φτάσει στον προορισμό του το φαγητό να είναι ήδη έτοιμο!
Εκθέσεις, παρελάσεις, δενδροφυτεύσεις, κ.α.
Οι δράσεις τους συλλόγου όμως δεν σταματούν εδώ. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται: Η διοργάνωση υπαίθριων εκθέσεων στις περισσότερες από τις οποίες, πέρα από οχήματα φιλοξενούνται και παλαιά στρατιωτικά αντικείμενα (στολές, ασύρματοι, υγειονομικό υλικό κ.α). Σημαντική είναι η συμμετοχή του Συλλόγου και σε στρατιωτικές παρελάσεις, της 28ης Οκτωβρίου και της 25η Μαρτίου, αλά και σε επετειακές που διοργανώνονται για τις απελευθερώσεις πόλεων. Ο Σύλλογος έχει συνδράμει και σε περιφορές εικόνων αλλά και αιμοδοσίες, πυρασφάλειες κατά την καλοκαιρινή περίοδο και δενδροφυτεύσεις. Μόνο στο νομό Θεσσαλονίκης τα μέλη του Συλλόγου και οι φίλοι αυτών έχουν φυτέψει περισσότερα από 6.000 δένδρα.
*Οχήματα του Συλλόγου θα έχει την ευκαιρία να δει κανείς στην παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, στη Θεσσαλονίκη
φωτογραφία που παραχώρησε στο περιοδικό “Πρακτορείο” ο Σύλλογος
