Λόγω της ψηφιακής μετάβασης, η όποια αρνητική επίπτωση στην απασχόληση στην Ελλάδα εκτιμάται ότι θα είναι πολύ περιορισμένη και σημαντικά μικρότερη σε σύγκριση με τις περισσότερες από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο εμπειρογνώμονας του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop).
Η εκτίμηση βασίζεται σε νέα μελέτη του ευρωπαϊκού οργανισμού, με τίτλο «Digital skills ambitions in action». Ο εμπειρογνώμονας εξηγεί ότι η ελληνική αγορά εργασίας εξισορροπείται από το γεγονός ότι οι τομείς με τον υψηλότερο κίνδυνο αυτοματοποίησης, όπως η βιομηχανία και οι κατασκευές, δεν είναι το ίδιο ανεπτυγμένοι στη χώρα μας όπως σε άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.
Σχολιάζοντας τα σενάρια του Cedefop σχετικά με την επιρροή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στην αγορά εργασίας μέχρι το 2035, ο εμπειρογνώμονας αναφέρει: «Στο βασικό σενάριο ψηφιακής μετάβασης υποθέτουμε ότι οι στόχοι σχετικοί με την απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων και τη ψηφιοποίηση της οικονομίας θα έχουν επιτευχθεί μέχρι το 2035. Σε αυτό το σενάριο, αναμένονται περίπου 900.000 νέες θέσεις εργασίας συνολικά στην ΕΕ σε τομείς που υποστηρίζουν την τεχνολογία. Γενικά, η επίπτωση της τεχνολογίας στην απασχόληση θα είναι ελαφρώς αρνητική, με μια υποχώρηση περίπου 5% από τις προβλέψεις που δεν υπεισέρχονται στην ψηφιακή μετάβαση».
Πέρα από τα παραπάνω, η επίδραση της τεχνολογίας στην απασχόληση παραμένει αβέβαιη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα αφομοίωσής της στην αγορά. Παράγοντες όπως η διαθεσιμότητα κεφαλαίων, η επάρκεια ενεργειακών πόρων και οι κανονισμοί της ΕΕ θα είναι καθοριστικοί για τον ρυθμό αφομοίωσης και, κατ’ επέκταση, την επίδρασή της στην απασχόληση.
Ποιους τομείς θα επηρεάσει θετικά η ψηφιακή μετάβαση;
Οι τομείς εκτιμούν ότι θα εμφανίσουν αύξηση απασχόλησης λόγω της ψηφιακής μετάβασης μέχρι το 2035 περιλαμβάνουν την έρευνα και ανάπτυξη (+178.000 θέσεις εργασίας), τις τηλεπικοινωνίες (+81.000) και την πληροφορική (+350.000). Η εξέλιξή τους συνδέεται άμεσα με την ψηφιακή μετάβαση, ενώ οι υπόλοιποι τομείς αναμένονται να έχουν ελαφριά πτώση. Οι τομείς που αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο είναι εκείνοι με υψηλό ρίσκο αυτοματοποίησης, όπως το εμπόριο, η γεωργία και οι κατασκευές. Αντίστοιχα, οι τομείς που απασχολούν χαμηλά εκπαιδευμένο προσωπικό, όπως η εστίαση, και εκείνοι που χρειάζονται άμεση ψηφιακή εκπαίδευση θα αντιμετωπίσουν αρνητικές συνέπειες.
Στους εξειδικευμένους τομείς εργασίας, τρεις τομείς (γεωργία, μεταλλεία και παραγωγή μηχανημάτων, μεταποίηση τροφίμων) θα είναι οι πιο ευάλωτοι στην ΤΝ και τη ψηφιακή μετάβαση, με την εκτίμηση ότι στον τομέα της γεωργίας τα τεκμήρια υποδεικνύουν απώλεια 336.000 θέσεων στην ΕΕ, στον τομέα τροφίμων 318.000 και στα μεταλλεία 16.000. Η υψηλή τεχνολογική εξάρτηση των συγκεκριμένων τομέων απαιτεί νέα γενιά καλά εκπαιδευμένων αγροτών με ψηφιακές δεξιότητες υπερβαίνουσες τις βασικές επιβεβαιώνει η μελέτη.
Φορολογία και εργασία στα ρομπότ
Με την άνοδο της παραγωγικότητας μέσω της ΤΝ, ανακύπτει το ερώτημα για τις ανάγκες ανθρώπινου δυναμικού. Τι προτάσεις υιοθετεί ο εμπειρογνώμονας σχετικά με τη φορολογία ή τα ένσημα των ρομπότ; «Η αύξηση της παραγωγικότητας συνεπάγεται την παραγωγή του ίδιου με λιγότερους εργαζομένους και οι εργαζόμενοι με υψηλή παραγωγικότητα θα διεκδικήσουν μεγαλύτερους μισθούς. Συνεπώς, η αποδοτικότητα επηρεάζει αρνητικά την εργασία. Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγικότητας ενδέχεται να ενισχύσει τα κεφάλαια και την προσφορά προϊόντων/υπηρεσιών, που μπορεί να δημιουργήσει νέα ζήτηση για εργαζομένους. Πρέπει πάντοτε να βλέπουμε την τεχνολογία ως σύμμαχο και να ληφθούν σοβαρά υπόψη μέτρα, όπως φορολόγηση ή ένσημα των ρομπότ.» αναφέρει.
Σε ερώτηση για την πιθανή εμφάνιση της Γενικής Τεχνητής Νοημοσύνης και την επιρροή της στην απασχόληση, συμπληρώνει: «Υποθέτοντας ότι η ΓΤΝ θα εισαχθεί σύντομα, οι ανθρώπινες δεξιότητες, όπως η συναισθηματική νοημοσύνη στη λήψη αποφάσεων, θα γίνουν ακόμα πιο κρίσιμες.»
