Βίντεο και μεταδόσεις μέσω Διαδικτύου από τους χώρους των εχθροπραξιών στη Συρία, αντιπαράθεση εικόνων και ένα στιγμιότυπο που έχει γίνει viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το τελευταίο 24ωρο από ταράτσα στην Τελ Αμπιάμπ, στα βόρεια της δοκιμαζόμενης χώρας, από όπου δίνουν ανταπόκριση δύο δημοσιογράφοι, με εντελώς διαφορετικό πλάνο της στιγμής, ο ένας με κράνος και αλεξίσφαιρο γιλέκο, θαρρείς και βρίσκεται σε σημείο που δέχεται πυρά και ο δεύτερος χωρίς κανέναν εξοπλισμό ασφαλείας. Πώς κρίνεται η μέχρι στιγμής κάλυψη των γεγονότων στη Συρία σε ό,τι αφορά την ακρίβεια και την αξιοπιστία της ενημέρωσης;
“Είναι δύσκολο να μπορέσει να διακρίνει ο τηλεθεατής αν κάτι είναι ψευδές ή όχι, σε τέτοιες δε περιπτώσεις η αλήθεια -όπως καταλαβαίνουμε- είναι το πρώτο θύμα”, σχολίασε επί του θέματος, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, “Πρακτορείο 104,9 FM” ο Νίκος Παναγιώτου, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ στο ΑΠΘ που μετέφερε τη δική του αποτίμηση για το πώς έχει πραγματοποιηθεί η κάλυψη των γεγονότων μέχρι σήμερα.
“Το τελευταίο διάστημα είδαμε ότι ταυτόχρονα με τον πραγματικό πόλεμο διεξάγεται και ένας πόλεμος στα social media, καθώς τουρκικά ΜΜΕ κατήγγειλαν το αμερικανικό δίκτυο ABC για ψευδείς ειδήσεις και ότι ουσιαστικά αναμεταδίδει βίντεο από προηγούμενες επιχειρήσεις είτε του Αμερικανικού Στρατού, είτε από προηγούμενες πολεμικές συρράξεις, ενώ αντίστοιχα απάντησε από την πλευρά του το ABC” σημείωσε ο κ.Παναγιώτου, σχολιάζοντας δηκτικά την πρόσφατη φωτογραφία που απεικόνιζε δύο δημοσιογράφους που στο ίδιο σημείο παρουσίαζαν με και χωρίς εξοπλισμό ασφαλείας το ίδιο θέμα.
“Βλέπουμε ότι υπογραμμίζεται από τη μια μεριά η σημασία της επικοινωνίας στο πώς θα εκληφθεί αυτή η εισβολή, και από την άλλη μεριά βλέπουμε μια έξαρση ψευδών ειδήσεων ή την εντυπωσιοθηρία για λίγες επιπλέον μονάδες τηλεθέασης -να προσπαθούν να μεταδώσουν στους θεατές πράγματα που δεν συμβαίνουν- όπως συνέβη με την περίπτωση της εικόνας με τους δημοσιογράφους εκ των οποίων ο ένας υποτίθεται ότι καλύπτεται από πυρά, ενώ ο άλλος μεταδίδει ζωντανά μπροστά του (χωρίς κανέναν εξοπλισμό ασφαλείας)”, σχολίασε ο κ.Παναγιώτου. “Καθώς απουσιάζουν δημοσιογράφοι από το πεδίο αυτό, έτσι ώστε να μπορέσουν δείξουν τέτοια ζητήματα, γίνεται ακόμη πιο δύσκολος ο αγώνας”, τόνισε επί του θέματος και πρόσθεσε: “θα είναι πάλι δύσκολο πλέον να ξεχωρίσουν απλοί πολίτες τι είναι αλήθεια και τι όχι”.
Οι δημοσιογράφοι και ο εντυπωσιασμός
“Πολλές φορές οφείλουν και οι δημοσιογράφοι να είναι περισσότερο επιφυλακτικοί στις εικόνες τις οποίες επιχειρεί η Τουρκία να μεταδώσει, προκειμένου να μην γίνονται άθελά τους όργανα μετάδοσης και διάδοσης προπαγάνδας οι ίδιοι”, προσθέτει ο κ.Παναγιώτου, φέρνοντας ως παράδειγμα από το παρελθόντα συμβάντα που είχαν απασχολήσει την κοινή γνώμη, αυτό “ενός κατασκευασμένου βίντεο που υποτίθεται πως έδειχνε απόβαση στρατιωτών”, βίντεο που υπενθυμίζει που είχε μεταδοθεί το 1996 τις ημέρες της κρίσης των Ιμίων.
“Αυτή τη εποχή, με την εισβολή στη Συρία, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις (ΤΕΔ) κάνουν κάτι αντίστοιχο, έχουν στόχο να αναδείξουν αριθμούς, το στοιχείο του εντυπωσιασμού, προκειμένου να κερδίσουν πόντους σε αυτό που ονομάζουμε ψυχολογικό πόλεμο, σε ό,τι έχει να κάνει με την απέναντι πλευρά. Έτσι ο ρόλος του δημοσιογράφου είναι δύσκολος, γιατί θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός στο είδος των πληροφοριών που μεταδίδει, ειδικά δε όταν αυτές τις πληροφορίες που λαμβάνει τις παίρνει με το σταγονόμετρο”, αναφέρει ο Έλληνας επίκουρος καθηγητής των ΜΜΕ και προσθέτει: “θεωρώ ότι σε αυτό το ζήτημα όλα τα νούμερα τα εντυπωσιακά που έβγαλε το τουρκικό Γενικό Επιτελείο, θα πρέπει να μας καθιστούν λίγο ως πολύ επιφυλακτικούς”.
Η τεχνολογία στην υπηρεσία της ψευδούς, της αληθινής είδησης ή της διασταύρωσης;
“Παρά τη διασπορά των πολλών τεχνολογιών μετάδοσης της είδησης σήμερα, είναι πολύ πιο δύσκολο για τον μέσο ακροατή, θεατή κ.ο.κ να μπορέσει να εξακριβώσει εάν κάτι από αυτά που βλέπει είναι αλήθεια ή όχι”, απαντά ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ, που πέρα από τη δυσκολία που προσθέτει σε κάθε προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού η τεχνολογία, κρίνει πως υπάρχει και η άλλη πλευρά του νομίσματος: “Ταυτόχρονα όμως, όπως συνέβη και στην περίπτωση της εικόνας (των δύο δημοσιογράφων) που είδαμε και είναι η αφορμή για τη συζήτηση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποτελέσουν μια καλή ευκαιρία για να αποκαλυφθούν αυτού του είδους οι ειδήσεις, έτσι ώστε οι θεατές να είναι ακόμη περισσότερο επιφυλακτικοί” καταλήγει ο κ.Παναγιώτου.
Σωτήτης Κυριακίδης
