Κρίσιμο παράγοντα στη διαδικασία ενσωμάτωσης των προσφύγων και των μεταναστών αποτελεί ο εθελοντισμός αφού προηγουμένως όμως καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τα βασικά προβλήματα της καθημερινότητάς τους, δηλαδή τα απαραίτητα έγγραφα παραμονής, δουλειά και στέγη.
Το συμπέρασμα προκύπτει σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου “Volunteering among immigrants – VAI” και παρουσιάστηκε σήμερα στο ΑΠΘ, σε εκδήλωση με θέμα “Πρόσφυγες-Μετανάστες, Αλληλεγγύη και Εθελοντισμός: εμπόδια και προκλήσεις για την Κοινωνία των Πολιτών».
«Στόχος της έρευνάς μας είναι η διερεύνηση του ζητήματος του εθελοντισμού για, με και από πρόσφυγες και μετανάστες, ειδικά μέσα στο πλαίσιο των αλλαγών που σημειώθηκαν στο μεταναστευτικό ζήτημα στην Ευρώπη, ιδίως από τα τελευταία 15 χρόνια. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα στις τέσσερις χώρες που συμμετέχουν στο έργο, στην Αυστρία, στη Γερμανία, στην Ελλάδα και στην Ιταλία» διευκρίνισε, μιλώντας στην εκδήλωση, ο υποψήφιος Διδάκτορας του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης και μέλος της ερευνητικής ομάδας του έργου VAI του ΑΠΘ, Δημήτρης Κουρκουρίδης.
Στην έρευνα που πραγματοποιήθηκε τους μήνες Μάιο με Σεπτέμβριο του 2018, συγκεντρώθηκαν συνολικά 297 ερωτηματολόγια από οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών. Οι περισσότερες οργανώσεις του δείγματος έχουν συσταθεί το τελευταίο διάστημα και κυρίως την περίοδο 2011-2018, με εξαίρεση αυτές από την Ιταλία, οι οποίες εμφανίζουν μεγαλύτερη παράδοση.
«Τα προβλήματα και τα εμπόδια που εμφανίζονται στην εθελοντική προσφορά των προσφύγων/μεταναστών διαφοροποιούνται μεταξύ των διαφόρων χωρών. Ειδικότερα, σε χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία δεν υπάρχουν ιδιαίτερα εμπόδια, στην Ιταλία το κυριότερο πρόβλημα είναι η κεντρική θέση της απασχόλησης, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις εκμετάλλευσης. Στην Ελλάδα που ακολουθεί περισσότερο το ιταλικό μοντέλο, εμφανίζονται πολλά προβλήματα και εμπόδια, όπως το νομικό καθεστώς παραμονής στη χώρα, αλλά και πρακτικά προβλήματα όπως η γλώσσα» τόνισε ο κ. Κουρκουρίδης, διευκρινίζοντας ότι η διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών έγκειται στο γεγονός ότι η Ελλάδα και η Ιταλία είναι κυρίως χώρες διέλευσης και όχι προορισμού των προσφύγων.
«Όπως επισημάνθηκε πολλές φορές στην ποιοτική μας έρευνα», συνέχισε ο ερευνητής, «ο εθελοντισμός δεν είναι πανάκεια». «Έτσι, αν το προσφυγικό/μεταναστευτικό καθεστώς κάποιου δεν έχει επιλυθεί, δεν διαθέτει τους πόρους ,αλλά και τις ικανότητες να εργάζεται εθελοντικά». Ο κ.Κουρκουρίδης ξεκαθάρισε πάντως ότι ο εθελοντισμός συμβάλει στη κοινωνικοποίηση, αλλά και στην ψυχολογική υποστήριξη, ειδικά ανθρώπων που είχαν αρνητικές εμπειρίες και μέσα από τη συμμετοχή τους σε οργανώσεις, «οι πρόσφυγες και οι μετανάστες συνδέονται πιο στενά με την τοπική κοινωνία, αναπτύσσοντας κοινωνικές σχέσεις με τον τοπικό πληθυσμό, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την αίσθηση του ανήκειν και την προσαρμογή σε μια νέα κουλτούρα».
