“Αυτός είναι ο δικός μου χώρος. Πάντα ο άνθρωπος έχει μια γωνιά που μαζεύει τα θυμητάρια του, φωτογραφίες των αγαπημένων του προσώπων, ακόμα και τα μικρά αντικείμενα που αγαπάει πιότερο. Εδώ το βράδυ μαζεύω τις εντυπώσεις μου και τις ζυμώνω με ολάκερη τη ζωή μου και φτιάχνω λίγο λίγο τη δύναμή μου για να παλεύω στη ζωή”.
(Η Αλίκη Τέλλογλου μπαίνει στον χώρο φορώντας μεγάλα μαύρα γυαλιά ηλίου. Χαϊδεύει μια προσωπογραφία ή μια φιγούρα μέσα σε έναν πίνακα, στην οποία ψιθυρίζει:
Τι κάνεις καρδούλα μου εσύ;)
(Προς το κοινό): Αυτά τα γυαλιά έχουν ένα μεγάλο προτέρημα. Δείχνουν ότι είμαι ντίβα. Λίγο στριμμένη ντίβα βέβαια, αλλά ντίβα.
“Ψυχή Μπόλικη” είναι ο τίτλος των τριών μονόπρακτων που έγραψε ο συγγραφέας Σάκης Σερέφας για την Αλίκη Τέλλογλου, για τα οποία “…πήρε μπρος η συγγραφική του μηχανή”, μετά την επίσκεψή του στην Οικία Τέλλογλου, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στο εισαγωγικό κείμενο της έκδοσης των μονόπρακτων.
Στην Οικία Τέλλογλου, στο σπίτι της Αλίκης, το κοινό της Θεσσαλονίκης θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τα τρία μονόπρακτα “Εαυτός Μπόλικος”, “Αριστοτέλους 2” και “Καληνύχτα Αλίκη”, σε σκηνοθεσία της Γλυκερίας Καλαϊτζή και ερμηνεία της Σοφίας Βούλγαρη.
Οι θεατρικές δράσεις θα πραγματοποιούνται κάθε Τετάρτη (πρεμιέρα την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου) στις 18.00 με το μονόπρακτο “Εαυτός Μπόλικος”. Της θεατρικής δράσης θα προηγείται ξενάγηση για την ιστορία του σπιτιού του Νέστορα και της Αλίκης Τέλλογλου.
“…(Στον Δημοσιογράφο:) Με καταλαβαίνεις τι θέλω να σου πω, χρυσό μου; Για να γίνει το Τελλόγλειο έπρεπε πρώτα απ’ όλα να έχεις γερό στομάχι, και τα χρήματα βέβαια, δε λέω, κι όχι να είσαι ηθικός ή ανήθικος ή τίποτα άλλο. Αλλά άμα είσαι ανήθικος, το Τελλόγλειο θα πας να χτίσεις; για να βάλεις μέσα ζωγραφιές και ομορφιές για να έρχεται ο κόσμος να τις βλέπει και να ξεκουράζεται; θα κοιτάξεις να τα φας αλλιώς τα λεφτά σου, να πας να χτίσεις καμιά βιλάρα με πισίνα στο Πανόραμα, κι ούτε που θα σε νοιάζει ο κοσμάκης. Έτσι, που λες. Γερό στομάχι ήθελε. Να φανταστείς, εμείς ξεκινήσαμε να το στήνουμε 3-4 μήνες πριν γίνει η Χούντα. Κι έτσι, μας ήρθε η Χούντα στη μάπα. Βέβαια! Ξέρεις πώς τους φαινότανε αυτό; Να χτίσεις ένα κουλτουριάρικο ίδρυμα να βάλεις μέσα τους χωριάτες να μάθουνε για τέχνη; Αυτά η Χούντα τα έβλεπε να είναι … Κουκουέεεε! Ύποπτα κι επαναστατικά! Γι’ αυτό, τα κάναμε όλα σε χαμηλό τόνο. Εγώ, μεν, έλεγα ότι πρέπει να γίνει κάτι μεγάλο, κάτι στερεό και καλό, εκείνοι δε, που δεν χαμπαριάζανε τι αξία έχει η τέχνη στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου, που δεν νιώθανε ότι η ομορφιά της τέχνης είναι σαν πλύσιμο που σε καθαρίζει από τα καθημερινά, λέγανε: τρελή είσαι, κυρία μου, τι φιόγκους πας και φκιάχνεις εκεί πέρα; Εμένα ο πρώτος υπουργός γύρισε και μου είπε: Κυρία μου, καπελάκι μάς κάνετε; Δεν χτίζετε καλύτερα μια πτέρυγα νοσοκομείου; Δεν είχε άδικο για το νοσοκομείο. Του απάντησα κι εγώ: Εγώ κάνω νοσοκομείο για τους γερούς! Όταν γίνει καλά το σώμα τους και βγούνε από το νοσοκομείο, εδώ θα έρθουνε, για να γιάνει και το μέσα τους, η ψυχούλα τους! (παύση)
“…Εγώ θαρρώ ότι η τέχνη είναι μια μάγισσα. Ο σκοπός είναι να σε πάρουν από το χέρι και να σε πάνε μια φορά να τη συναντήσεις. Την υπόλοιπη δουλειά θα την κάνει αυτή…” (απόσπασμα απο το θεατρικό μονόπρακτο “ Ψυχή μπόλικη” του Σάκη Σερέφα).
“ Περισσότερο κι απ την ιστορία της με συντάραξε η προσωπικότητα της “κυρίας Αλίκης”. Μόνο με τη Μελίνα Μερκούρη μπορώ να την συγκρίνω… Είναι αυτή η έγνοια της να μιλήσει – να “προσφέρει” την τέχνη στους ανθρώπους που δεν γνωρίζουν. Ήταν εξαιρετική η ιδέα αυτή του Σάκη Σερέφα. Στόχος μας (δικός μου, αλλά κυρίως της ηθοποιού Σοφίας Βούλγαρη που την “αναβιώνει” με σκηνικό τον δικό της χώρο- το εμβληματικό αυτό σπίτι, είναι η παράσταση να συνδυάσει το χώρο με την προσωπικότητα της …” λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η σκηνοθέτης της μίνι παράστασης (διαρκεί 20 λεπτά) Γλυκερία Καλαϊτζή.
Η Οικία Τέλλογλου βρίσκεται στην οδό Αριστοτέλους 2, στον 4ο όροφο. Εισιτήριο 12 € . Προπώληση στο Τελλόγλειο Ίδρυμα στην Αγίου Δημητρίου 159Α, 2310-247111 και στο Μικρό Τελλόγλειο, Καρ. Ντηλ 32, 2310-224785. Η Οικία Τέλλογλου όπου θα δίνονται οι παραστάσεις μπορεί να δεχθεί περί τους 45 θεατές.
Το ζεύγος Τέλλογλου, με καταγωγή από τη Σμύρνη και την Κωνσταντινούπολη γνωρίστηκαν και παντρεύτηκαν στη Θεσσαλονίκη το 1953. Αγόρασαν και πρωτοκατοίκησαν το διαμέρισμα της Αριστοτέλους το 1965. Δεν απέκτησαν ποτέ παιδιά, συλλέγουν όμως εκατοντάδες έργα τέχνης. “Δεν μου χαλούσε ποτέ χατίρι ο Νέστορας” εξομολογείτο η Αλίκη Τέλλογλου. Το 1971 έκαναν τη δωρεά, αλλά ο Νέστωρ Τέλλογλου πέθανε λίγους μήνες αργότερα. Η Αλίκη πάλεψε με το χαρακτηριστικό της πάθος έως το τέλος. Και παρέμενε μέχρι και τη δική της φυσική αποχώρηση (τον Ιούνιο του 2008) στο ρετιρέ της πλατείας Αριστοτέλους.
Το διαμέρισμα, όπως και ολόκληρη η “περιουσία” του ζεύγους Τέλλογλου (όχι μόνον η αποτιμημένη σε έργα τέχνης και οικονομικά στοιχεία, αλλά κυρίως σε θρύλους που συνθέτουν την μυθιστορία της πόλης, της κοινωνικής της διαστρωμάτωσης, του κοσμοπολιτισμού και μιας αστικής τάξης, που χάθηκε ή μεταλλάχθηκε με τα χρόνια) ανήκουν πλέον στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ.
Οκτώ χρόνια μετό τον θάνατο της Αλίκης Τέλλογλου, το διαμέρισμα της οδού Αριστοτέλους άνοιξε για πρώτη φορά και έκτοτε στο χώρο πραγματοποιούνται ξεναγήσεις από μέλη του Τελλόγλειου Ιδρύματος. Έντεκα και πλέον χρόνια από το θάνατο της η Αλίκη Τέλλογλου επιστρέφει… στο σπίτι της.
Β.Χαρισοπούλου
Πηγή φωτογραφίας: Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών
ΣΣ: Το πορτρέτο της Αλίκης Τέλλογλου είναι του Εδουάρδου Σακαγιάν (από τη συλλογή του Τελλογλείου Ιδρύματος)
