Αραιές βροχοπτώσεις και αύξηση της θερμοκρασίας, με παράλληλη ένταση των αρδεύσεων μέσω απολήψεων νερού, αποτελούν τις κύριες αιτίες για την πτωτική τάση, την τελευταία δεκαετία, της στάθμης σε τέσσερις φυσικές λίμνες της Κεντρικής Μακεδονίας, τη Βόλβη, την Κορώνεια, τη Δοϊράνη και την Πικρολίμνη.
Τα συμπεράσματα προκύπτουν σε έκθεση του Ελληνικού Κέντρου Βιοτόπων – Υγροτόπων του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, που λειτουργεί από το 2012 το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων των λιμνών υπό την εποπτεία της Γενικής Διεύθυνσης Υδάτων του ΥΠΕΝ.
Η περιοχή των λιμνών της Κεντρικής Μακεδονίας βιώνει κλιματικές συνθήκες που έχουν περιγραφεί από παγκόσμια και περιφερειακά κλιματικά μοντέλα για τη Μεσόγειο. Χαρακτηριστικά, από τις αρχές του 2024, οι τιμές της μέσης μέγιστης μηνιαίας θερμοκρασίας βρίσκονται στα ανώτερα επίπεδα της περιόδου 2013-2023 και το ετήσιο ύψος βροχής για τα έτη 2023 και 2024 είναι αρκετά χαμηλό. Η κλιματική αλλαγή προκαλεί υδρολογικές πιέσεις στις λίμνες και επιτείνει την ανάγκη μείωσης των απολήψεων νερού από τις υδρολογικές λεκάνες των λιμνών.
Η κάλυψη των αρδευτικών αναγκών με αντλήσεις από υπόγειους υδροφορείς που επικοινωνούν με τις λίμνες οδηγεί σε πτώση της στάθμης και των δύο. Όπως εξηγεί η υδρογεωλόγος στο ΕΚΒΥ, Ειρήνη Βαρσάμη, οι βροχοπτώσεις τα τελευταία δύο έτη βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, επηρεάζοντας τη στάθμη. Η θερμοκρασία επίσης συμβάλλει στην απώλεια νερού μέσω της εξάτμισης και της αύξησης των αρδευτικών αναγκών.
Πτωτική πορεία της στάθμης
Η πτωτική πορεία είναι ιδιαίτερα έντονη τη χρονιά που διανύουμε, με βάση τις τιμές από το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων. Οι στάθμες και των τεσσάρων λιμνών καταγράφουν σταθερά κατώτερα επίπεδα μέχρι τον Αύγουστο του 2024, χωρίς όμως να είναι οι χαμηλότερες. Μάλιστα, η περίοδος με τις χαμηλότερες στάθμες υπήρξε το έτος 2013 έως και τις αρχές του 2014.
Καλύτερη η κατάσταση στη Δοϊράνη
Εξαίρεση αποτελεί η στάθμη της λίμνης Δοϊράνης, η οποία κατέγραψε αύξηση έως το 2018, σταθεροποιούμενη έως το 2020, και από τότε ακολουθεί καθοδική πορεία. Ωστόσο, στη Δοϊράνη δεν παρατηρείται έντονη πτώση της στάθμης σε σχέση με τις άλλες τρεις λίμνες, κάτι που αποδίδεται στην απουσία αντλήσεων για άρδευση στην περιοχή.
