Αξιολογείται ότι τα περιθώρια ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων Ελλάδας-Κοσόβου είναι σημαντικά, ειδικά σε μια περίοδο που οι Μεσογειακοί Αγώνες του 2030 στην Πρίστινα δημιουργούν ευκαιρίες για την υλοποίηση κατασκευαστικών έργων πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Η «πράσινη» μετάβαση ανοίγει τον δρόμο για περισσότερα πρότζεκτ στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και η απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας από την 1η Ιανουαρίου 2024 διαμορφώνει νέες προοπτικές για τον τουρισμό.
Οι διμερείς οικονομικές συναλλαγές παρουσιάζουν σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια, και αν και οι σχέσεις επικεντρώνονται κυρίως στο εμπόριο, το Γραφείο Συνδέσμου της Ελλάδας στην Πρίστινα, που λειτουργεί υπό την UNMIK*, δεν διαθέτει εμπορικό τμήμα λόγω γραφειοκρατικών λόγων. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, αυτό ενδέχεται να αλλάξει από το καλοκαίρι, με την εγκατάσταση στελέχους της οικονομικής διπλωματίας στην Πρίστινα, έστω και προσωρινά.
Εν αναμονή των εξελίξεων, το διμερές εμπόριο παραμένει σχετικά χαμηλό: το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών προς το Κόσοβο ανήλθαν στα 315,4 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 5% των συνολικών εισαγωγών του. Στην τετραετία 2021-2024, οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν μέση ετήσια αύξηση περίπου 25,1%. Παρά τη βελτίωση, το εμπορικό έλλειμμα με την Ελλάδα αυξάνεται συνεχώς.
Η κατάσταση είναι επίσης ανησυχητική όσον αφορά τις ελληνικές επενδύσεις στο Κόσοβο, οι οποίες το 2024 δεν υπερέβησαν τα 6,7 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες έχουν περιθώρια να συμμετάσχουν στην αγορά.
Ο τουρισμός είναι ένα ακόμη πεδίο με πρόοπτικές, καθώς η απελευθέρωση του καθεστώτος της βίζας έχει ήδη οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των αφίξεων πολιτών του Κοσόβου στην Ελλάδα. Περίπου 170.000 επισκέπτες πέρασαν τα σύνορα το 2024, με αυξημένες προσδοκίες για το καλοκαίρι. Οι ελληνικές τουριστικές επιχειρήσεις αρχίζουν να συνειδητοποιούν την αξία αυτής της νέας αγοράς.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν την ευκαιρία να επωφεληθούν από το ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον και τις διασυνδέσεις με άλλες αγορές, καθώς και από τη γεωγραφική εγγύτητα του Κοσόβου. Η επίσκεψη επιχειρηματιών από το Κόσοβο στο ΕΒΕΘ στοχεύει στην ενίσχυση αυτών των σχέσεων, προκειμένου να εξεταστούν περαιτέρω δυνατότητες συνεργασίας.
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, κυρίως στα αρχικά στάδια των ξένων επενδύσεων.
*Αποστολή Προσωρινής Διοίκησης των Ηνωμένων Εθνών στο Κόσοβο
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
