Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται «σταθερά και με συνέπεια» τα τελευταία χρόνια και η υπογεννητικότητα αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο μέλλον. Το θέμα είναι γνωστό, οι αιτίες το ίδιο, και η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, παραθέτοντας δυσοίωνα στοιχεία για το μέλλον. Η Πολιτεία σχεδιάζει πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.
Τα παραπάνω συζητήθηκαν στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μικρών Νησιών, το οποίο πραγματοποιήθηκε 4-6 Οκτωβρίου στη Μήλο. Το συνέδριο συγκέντρωσε εκπροσώπους της κυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και φορείς της εκπαίδευσης και της καινοτομίας, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, όπως οι μεταφορές στις μικρονησιωτικές κοινωνίες, η πράσινη μετάβαση της ακτοπλοΐας και η ενεργειακή αυτονομία.
Μια ενδιαφέρουσα ενότητα του συνεδρίου αφορούσε την υπογεννητικότητα, η οποία «μαστίζει τις μικρές κοινωνίες» και τις επιπτώσεις της, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά. Το 2022, η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων σε 92 χρόνια, σύμφωνα με τον Νικόλαο Ζυγουρόπουλο, MD, χειρουργό γυναικολόγο – μαιευτήρα.
Η Ελλάδα έχει από τους χαμηλότερους ρυθμούς γεννήσεων στην Ευρώπη, με ορισμένα χωριά να μην καταγράφουν ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια. Για τη συνέχιση ενός έθνους/χώρας/περιοχής, ο δείκτης γονιμότητας θα πρέπει να διατηρείται πάνω από 2,1 παιδιά/γυναίκα.
Το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής παρουσίασαν προτάσεις για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, εστιάζοντας στην αιματολογική εξέταση της ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος Ορμόνη), η οποία μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τις γυναίκες.
Η υπογεννητικότητα συνιστά σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των μικρών νησιών, καθώς η μείωση του πληθυσμού τους θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων αυτών. Έτσι, οι ομιλητές τόνισαν την ανάγκη να προσφέρει η Πολιτεία ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας, προκειμένου να ενθαρρύνει τους νέους να τεκνοποιήσουν.
Επιπλέον, η 4η χρονιά που έχουμε αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ γεννήσεων και θανάτων στην Ελλάδα δημιουργεί ανησυχίες σχετικά με την κατεύθυνση της δημογραφικής εξέλιξης της χώρας.